Andrzej Stopka: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
MastiBot (dyskusja | edycje)
Boty
3 418 470 edycji
m Bot poprawia odwołania do strony prawo.sejm.gov.pl
Oldpolihistor (dyskusja | edycje)
14 226 edycji
m drobne merytoryczne, źródła/przypisy, kat.
Linia 1: Linia 1:
'''Andrzej Stopka''' (ur. [[23 września]] [[1904]] w [[Siedlec|Siedlcu]], zm. [[11 sierpnia]] [[1973]] w [[Kraków|Krakowie]]) – polski scenograf, malarz i grafik.
'''Andrzej Wiesław Stopka''' (ur. [[23 września]] [[1904]] w [[Siedlec|Siedlcu]], zm. [[11 sierpnia]] [[1973]] w [[Kraków|Krakowie]]) – polski scenograf, malarz i grafik.


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Studiował w [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych]] u profesorów [[Karol Frycz|Karola Frycza]], [[Władysław Jarocki|Władysława Jarockiego]] i [[Józef Mehoffer|Józefa Mehoffera]]. Studia ukończył w roku [[1931]]. W czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] współpracował z dr [[Ludwik Żurowski|Ludwikiem Żurowskim]] w niesieniu pomocy [[Żydzi polscy|Żydom]] w [[Getto krakowskie|krakowskim getcie]]. Ukrywał w swoim mieszkaniu rodzinę [[Julian Aleksandrowicz|Juliana Aleksandrowicza]].
Syn [[Andrzej Stopka Nazimek|Andrzeja Stopki Nazimka]] i Marianny (Marii Teresy) z Pruczków. Studiował w [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych]] u profesorów [[Karol Frycz|Karola Frycza]], [[Władysław Jarocki|Władysława Jarockiego]] i [[Józef Mehoffer|Józefa Mehoffera]]. Studia ukończył w roku [[1931]]. W czasie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] współpracował z dr [[Ludwik Żurowski|Ludwikiem Żurowskim]] w niesieniu pomocy [[Żydzi polscy|Żydom]] w [[Getto krakowskie|krakowskim getcie]]. Ukrywał w swoim mieszkaniu rodzinę [[Julian Aleksandrowicz|Juliana Aleksandrowicza]].


Od 1945 roku zajmował się głównie scenografią. Uprawiał też karykaturę.
Od 1945 roku zajmował się głównie scenografią. Uprawiał też karykaturę.
Linia 14: Linia 14:
Został pochowany na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim w Krakowie]] (kwatera VIII-3-17)<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.rakowice.eu/ | tytuł = Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Andrzej Stopka | opublikowany = rakowice.eu | data dostępu = 2017-08-01}}</ref>.
Został pochowany na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim w Krakowie]] (kwatera VIII-3-17)<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.rakowice.eu/ | tytuł = Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Andrzej Stopka | opublikowany = rakowice.eu | data dostępu = 2017-08-01}}</ref>.


Razem z drugą żoną, Wincentyną Wodzianowską (1909–1991), został wyróżniony (pośmiertnie) Medalem [[Sprawiedliwy wśród Narodów Świata]], przyznanym w 1982 przez [[Instytut Yad Vashem]] w Izraelu<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_S |data = |data dostępu = 2020-09-11 |opublikowany = sprawiedliwi.org.pl |url = https://sprawiedliwi.org.pl/pl/o-sprawiedliwych/instytut-yad-vashem/lista-yad-vashem/S?page=20}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_W |data = |data dostępu = 2020-09-11 |opublikowany = sprawiedliwi.org.pl |url = https://sprawiedliwi.org.pl/pl/o-sprawiedliwych/instytut-yad-vashem/lista-yad-vashem/W?page=10}}</ref>.
== Odznaczenia i nagrody ==

⚫
* Krzyż Komandorski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (1959)<ref>{{Monitor Polski|1953|90|1142}}.</ref>
== Ordery i odznaczenia ==
* Krzyż Kawalerski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (1953)<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Zbigniew Skolicki przewodniczącym Prez. Rady Narodowej m. Krakowa | czasopismo = [[Dziennik Polski]] | wolumin = Nr 265 | strony = 2 | data = 7 listopada 1959 | url = http://mbc.malopolska.pl/dlibra/editions-content?id=6830}}.</ref>
* Krzyż Komandorski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (1959)<ref>{{Cytuj pismo|tytuł=Zbigniew Skolicki przewodniczącym Prez. Rady Narodowej m. Krakowa|url=http://mbc.malopolska.pl/dlibra/editions-content?id=6830|czasopismo=[[Dziennik Polski]]|wolumin=Nr 265|strony=2|data=7 listopada 1959}}</ref>
⚫
*[[Medal 10-lecia Polski Ludowej]] (28 stycznia 1955)<ref>[https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP19551031410 M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410] na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.</ref>,
⚫
* Krzyż Kawalerski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (22 lipca 1953)<ref>{{Monitor Polski|1953|90|1142}} „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.</ref>
⚫
*[[Medal 10-lecia Polski Ludowej]] (28 stycznia 1955)<ref>{{Monitor Polski|rok=1955|numer=103|pozycja=1410}} na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.</ref>

== Nagrody ==
* Nagroda Ziemi Krakowskiej ([[Wojewódzka Rada Narodowa|WRN]]) za całokształt osiągnięć artystycznych i działalność społeczną (1950)
* Nagroda Artystyczna miasta Krakowa za działalność plastyczną (1954)
* [[Nagroda państwowa|Nagroda Państwowa]] (wyróżnienie) za scenografię do przedstawienia ''Kaukaskie kredowe koło'' Bertolta Brechta w inscenizacji Ireny Babel w Teatrze im. J.Słowackiego w Krakowie (1955)
* Nagroda [[Ministerstwo Kultury i Sztuki|Ministra Kultury i Sztuki]] I stopnia z okazji wystawy „Polskie dzieło plastyczne w 15-leciu PRL” (1963)
* Nagroda [[Ministerstwo Kultury i Sztuki|Ministra Kultury i Sztuki]] I stopnia za całokształt twórczości teatralnej i graficznej (1967)
* [[Nagroda państwowa|Nagroda Państwowa]] II stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie scenografii i nawiązywanie do polskich tradycji ludowych (1972)
* [[Nagroda Miasta Krakowa]] (1972)<ref>''Od nich zależy kształt krakowskiej kultury'', „Dziennik Polski”, s. 1, nr 124, 26 maja 1972</ref>
* [[Nagroda Miasta Krakowa]] (1972)<ref>''Od nich zależy kształt krakowskiej kultury'', „Dziennik Polski”, s. 1, nr 124, 26 maja 1972</ref>


Linia 38: Linia 48:
[[Kategoria:Polscy rysownicy]]
[[Kategoria:Polscy rysownicy]]
[[Kategoria:Polscy scenografowie teatralni]]
[[Kategoria:Polscy scenografowie teatralni]]
[[Kategoria:Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1904]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1904]]
[[Kategoria:Zmarli w 1973]]
[[Kategoria:Zmarli w 1973]]

Wersja z 12:49, 11 wrz 2020

Andrzej Wiesław Stopka (ur. 23 września 1904 w Siedlcu, zm. 11 sierpnia 1973 w Krakowie) – polski scenograf, malarz i grafik.

Życiorys

Syn Andrzeja Stopki Nazimka i Marianny (Marii Teresy) z Pruczków. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u profesorów Karola Frycza, Władysława Jarockiego i Józefa Mehoffera. Studia ukończył w roku 1931. W czasie okupacji niemieckiej współpracował z dr Ludwikiem Żurowskim w niesieniu pomocy Żydom w krakowskim getcie. Ukrywał w swoim mieszkaniu rodzinę Juliana Aleksandrowicza.

Od 1945 roku zajmował się głównie scenografią. Uprawiał też karykaturę.

Debiutował jako scenograf w krakowskim Teatrze Lalki i Aktora „Groteska” w roku 1945. Później tworzył scenografie dla innych teatrów krakowskich, a także dla Teatru Nowego w Łodzi oraz Teatru Narodowego w Warszawie. Projektował też scenografie do przedstawień baletowych. Najciekawsze scenografie Stopka stworzył do przedstawień reżyserowanych przez Kazimierza Dejmka.

W 1950 roku został mianowany profesorem scenografii w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Do grona jego uczniów należeli m.in. Andrzej Kreütz-Majewski, Krzysztof Pankiewicz, Jan Polewka i Kazimierz Wiśniak.

Jego karykatury osób z kręgu kultury polskiej wyróżniały się skrajną lakonicznością, często były zredukowane do kilku kresek. Publikował je w tygodnikach kulturalnych oraz w „Przekroju”. Często sygnował swoje karykatury rysunkiem stopki. Autor ilustracji w książkach[1].

Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera VIII-3-17)[2].

Razem z drugą żoną, Wincentyną Wodzianowską (1909–1991), został wyróżniony (pośmiertnie) Medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznanym w 1982 przez Instytut Yad Vashem w Izraelu[3][4].

Ordery i odznaczenia

Nagrody

  • Nagroda Ziemi Krakowskiej (WRN) za całokształt osiągnięć artystycznych i działalność społeczną (1950)
  • Nagroda Artystyczna miasta Krakowa za działalność plastyczną (1954)
  • Nagroda Państwowa (wyróżnienie) za scenografię do przedstawienia Kaukaskie kredowe koło Bertolta Brechta w inscenizacji Ireny Babel w Teatrze im. J.Słowackiego w Krakowie (1955)
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia z okazji wystawy „Polskie dzieło plastyczne w 15-leciu PRL” (1963)
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości teatralnej i graficznej (1967)
  • Nagroda Państwowa II stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie scenografii i nawiązywanie do polskich tradycji ludowych (1972)
  • Nagroda Miasta Krakowa (1972)[8]

Przypisy

  1. ↑ Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2010-12-10].
  2. ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Andrzej Stopka. rakowice.eu. [dostęp 2017-08-01].
  3. ↑ Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_S [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-09-11].
  4. ↑ Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_W [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-09-11].
  5. ↑ Zbigniew Skolicki przewodniczącym Prez. Rady Narodowej m. Krakowa. „Dziennik Polski”. Nr 265, s. 2, 7 listopada 1959. 
  6. ↑ M.P. z 1953 r. nr 90, poz. 1142 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.
  8. ↑ Od nich zależy kształt krakowskiej kultury, „Dziennik Polski”, s. 1, nr 124, 26 maja 1972

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_Stopka&oldid=60826441”