Barbakan: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Anulowanie wersji nr 33284329 autora 88.156.49.204 bez zrodla i zo to znaczy "niedawno" |
→Barbakany w Polsce: drobne merytoryczne |
||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
Zachowane barbakany w Polsce: |
Zachowane barbakany w Polsce: |
||
* [[barbakan w Krakowie|w Krakowie]] ([[XV wiek|XV w.]]) |
* [[barbakan w Krakowie|w Krakowie]] przed Bramą Floriańską ([[XV wiek|XV w.]]) |
||
* w [[Gdańsk]]u ([[Katownia w Gdańsku|Katownia]] [[XIV wiek|XIV w.]]-[[XVI wiek|XVI w.]]) |
* w [[Gdańsk]]u ([[Katownia w Gdańsku|Katownia]] [[XIV wiek|XIV w.]]-[[XVI wiek|XVI w.]]) |
||
* w zamku biskupim w [[Siewierz]]u ([[XVI wiek|XVI w.]]) |
* w zamku biskupim w [[Siewierz]]u ([[XVI wiek|XVI w.]]) |
||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
* ruiny barbakanu w [[Biecz]]u |
* ruiny barbakanu w [[Biecz]]u |
||
* w [[Choszczno|Choszcznie]], przy nieistniejącej Bramie Kamiennej([[XV wiek|XV w.]]). |
* w [[Choszczno|Choszcznie]], przy nieistniejącej Bramie Kamiennej([[XV wiek|XV w.]]). |
||
* [[Zamek Tenczyn]] |
|||
Niezachowane barbakany w Polsce: |
|||
* przed Wysoką Bramą w [[Olsztyn]]ie |
|||
Obecny [[barbakan w Warszawie|barbakan warszawski]] jest prawie w całości [[Rekonstrukcja (architektura)|rekonstrukcją]] powojenną, jednak z wykorzystaniem oryginalnych fundamentów i elementów murów. Rekonstrukcję wykonano na podstawie rycin z [[XVI wiek]]u. |
Obecny [[barbakan w Warszawie|barbakan warszawski]] jest prawie w całości [[Rekonstrukcja (architektura)|rekonstrukcją]] powojenną, jednak z wykorzystaniem oryginalnych fundamentów i elementów murów. Rekonstrukcję wykonano na podstawie rycin z [[XVI wiek]]u. |
||
Wersja z 12:16, 25 lut 2013
Barbakan – element średniowiecznego budownictwa obronnego, ważny składnik fortyfikacji miejskich, zazwyczaj w formie okrągłej, murowanej budowli wysuniętej przed linię murów obronnych i połączonej z bramą miejską za pośrednictwem osłoniętego przejścia.
Barbakan składał się z osłoniętego przejścia (tzw. szyi), która łączyła mur obronny z np.: basztą, wieżą, basteją, rondelą, tarasem, bastionem lub rawelinem.
Barbakan rozpowszechnił się w średniowieczu i w różnych formach przetrwał do połowy XVIII wieku. Jego rozwinięciem był stosowany od XVI wieku rawelin. Najstarszy zachowany barbakan w Europie pochodzi z pierwszej połowy XIII wieku i znajduje się w Carcassonne we Francji.
Barbakany w Polsce
Pierwszym barbakanem, jaki powstał na obecnych ziemiach polskich, był barbakan przed Bramą Starotoruńską z 1429 w Toruniu, wysadzony przez Szwedów w 1703. Drugi toruński barbakan, przed Bramą Chełmińską, pochodził z 1449.
Barbakany istniały również we Włocławku, Fromborku, Opolu, Wrocławiu (XV/XVIw.), Stargardzie (przy trzech bramach Świętojańskiej, Pyrzyckiej i Wałowej) i przy obu bramach Lwowa - Krakowskiej i Halickiej.
Zachowane barbakany w Polsce:
- w Krakowie przed Bramą Floriańską (XV w.)
- w Gdańsku (Katownia XIV w.-XVI w.)
- w zamku biskupim w Siewierzu (XVI w.)
- na Jasnej Górze (XVII w. - rawelin)
- ruiny barbakanu w Bieczu
- w Choszcznie, przy nieistniejącej Bramie Kamiennej(XV w.).
- Zamek Tenczyn
Niezachowane barbakany w Polsce:
- przed Wysoką Bramą w Olsztynie
Obecny barbakan warszawski jest prawie w całości rekonstrukcją powojenną, jednak z wykorzystaniem oryginalnych fundamentów i elementów murów. Rekonstrukcję wykonano na podstawie rycin z XVI wieku.
Bibliografia
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 20. ISBN 83-85001-89-1.
