Przejdź do zawartości

Raciąż (województwo kujawsko-pomorskie): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Robot wspomógł poprawę ujednoznacznienia Gmina Tuchola – zmieniono link(i) do Tuchola (gmina); zmiany kosmetyczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 36: Linia 36:


== Historia ==
== Historia ==
W pierwszej połowie XIII wieku w tutejszym grodzie, znajdującym się około 3,5 km na pn.-zach. od obecnej wsi, nad jez. [[Śpierewnik]], mieścił się ośrodek kasztelański co oznacza, że miejscowość ta była centrum administracyjnym dla całego pobliskiego terytorium. Potwierdza ten fakt wzmianka z 1178 roku z dokumentu księcia pomorskiego [[Sambor I gdański|Sambora I]], który wymienił Raciąż obok innych grodów kasztelańskich w Świeciu i Wyszogrodzie. Pod grodem przebiegał szlak handlowy do Gdańska, co stworzyło dogodne warunki do stworzenia tu komory celnej i prawdopodobnie targu.
W trakcie badań archeologicznych stwierdzono w Raciążu ślady osady z czasów kultury łużyckiej oraz z IX-X wieku. W połowie XIII wieku wybudowano w Raciążu drewniano-ziemny gród obronny, który znajdował się około 3,5 km na pn.-zach. od obecnej wsi, nad jez. [[Śpierewnik]]. Mieścił się w nim ośrodek kasztelański co oznacza, że miejscowość ta była centrum administracyjnym dla całego pobliskiego terytorium. Potwierdza ten fakt wzmianka z 1178 roku z dokumentu księcia pomorskiego [[Sambor I gdański|Sambora I]], który wymienił Raciąż obok innych grodów kasztelańskich w Świeciu i Wyszogrodzie. Pod grodem przebiegał szlak handlowy do Gdańska, co stworzyło dogodne warunki do stworzenia tu komory celnej i prawdopodobnie targu.
Gród został spalony w 1256 roku, kiedy to [[Mściwój II|Mściwoj II]], syn księcia pomorskiego [[Świętopełk II Wielki|Świętopełka II]], zdobył [[Nakło nad Notecią|Nakło]]<ref>Wywołało to krótkotrwałą wojnę wielkopolską-pomorską zakończoną w połowie 1256 r. rezygnacją Świętopełka z Nakła, por. Gerard Labuda, Zwycięstwo ustroju wczesnofeudalnego na Pomorzu Wschodnim (1120-1310), w: Historia Pomorza, t. I, do roku 1466, Poznań 1972, s. 529</ref>. W odwet książęta [[Przemysł I]] wspólnie z księciem [[Kazimierz I kujawski|Kazimierzem I kujawskim]] wyprawili się na początku zimy 1255\1256 i najechali na ziemie podległe Świętopełkowi I, zdobywając gród w Raciążu. "[[Kronika wielkopolska|Kronika Wielkopolska]]" poświadcza, że nacierający podpalili gród, a "Rocznik kapituły poznańskiej" podaje, że w ręce księcia Przemysła dostał się [[kasztelan]] Sokół, [[wojski]] i chorąży.
Gród został spalony w 1256 roku, kiedy to [[Mściwój II|Mściwoj II]], syn księcia pomorskiego [[Świętopełk II Wielki|Świętopełka II]], zdobył [[Nakło nad Notecią|Nakło]]<ref>Wywołało to krótkotrwałą wojnę wielkopolską-pomorską zakończoną w połowie 1256 r. rezygnacją Świętopełka z Nakła, por. Gerard Labuda, Zwycięstwo ustroju wczesnofeudalnego na Pomorzu Wschodnim (1120-1310), w: Historia Pomorza, t. I, do roku 1466, Poznań 1972, s. 529</ref>. W odwet książęta [[Przemysł I]] wspólnie z księciem [[Kazimierz I kujawski|Kazimierzem I kujawskim]] wyprawili się na początku zimy 1255\1256 i najechali na ziemie podległe Świętopełkowi I, zdobywając gród w Raciążu. "[[Kronika wielkopolska|Kronika Wielkopolska]]" poświadcza, że nacierający podpalili gród, a "Rocznik kapituły poznańskiej" podaje, że w ręce księcia Przemysła dostał się [[kasztelan]] Sokół, [[wojski]] i chorąży.
Gród jednak niedługo potem go odbudowano. Na terenie grodu znajdowała się murowana romańska wieża, w której prawdopodobnie więziony był w 1269 roku książę [[Mściwój II]] przez brata Warcisława II i stryja Sambora II<ref>M.Kowalczyk, Raciąż-średniowieczny gród i kasztelania, Łódź 1986, s.134</ref>.
Gród jednak niedługo potem go odbudowano. Na terenie grodu znajdowała się murowana romańska wieża, w której prawdopodobnie więziony był w 1269 roku książę [[Mściwój II]] przez brata Warcisława II i stryja Sambora II<ref>M.Kowalczyk, Raciąż-średniowieczny gród i kasztelania, Łódź 1986, s.134</ref>.

Wersja z 10:43, 4 lip 2013

Raciąż
wieś
{{{alt zdjęcia}}}
Kościół pw. Świętej Trójcy
Państwo kujawsko-pomorskie
Powiat

tucholski

Gmina

Tuchola

Liczba ludności 

756

Strefa numeracyjna

52

Kod pocztowy

89-502

Tablice rejestracyjne

CTU

SIMC

0098826

Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Raciąż (niem. Reetz) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie tucholskim, w gminie Tuchola.

Wieś jest siedzibą sołectwa Raciąż w którego skład wchodzą również miejscowości: Borki, Mrowiniec, Nadolna Karczma, Nadolnik, Raciąski Młyn, Raciąż-Piaski, Wybudowanie Raciąskie, Wysocki Młyn i Wysoka.

Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Raciąż. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie bydgoskim.

Wieś jest położona na zachodnim krańcu Borów Tucholskich, otoczona trzema jeziorami: Raciąskim, Rudnica i Przylonek połączonym poprzez Raciąską Strugę z Brdą. Zamieszkuje ją obecnie ok. 800 mieszkańców, jednak ta liczba szybko się zmienia gdyż wieś rozwija się bardzo dynamicznie. Mimo to, jest to miejscowość zaciszna, gdyż leży z dala od głównych dróg i tras przelotowych.

Historia

W trakcie badań archeologicznych stwierdzono w Raciążu ślady osady z czasów kultury łużyckiej oraz z IX-X wieku. W połowie XIII wieku wybudowano w Raciążu drewniano-ziemny gród obronny, który znajdował się około 3,5 km na pn.-zach. od obecnej wsi, nad jez. Śpierewnik. Mieścił się w nim ośrodek kasztelański co oznacza, że miejscowość ta była centrum administracyjnym dla całego pobliskiego terytorium. Potwierdza ten fakt wzmianka z 1178 roku z dokumentu księcia pomorskiego Sambora I, który wymienił Raciąż obok innych grodów kasztelańskich w Świeciu i Wyszogrodzie. Pod grodem przebiegał szlak handlowy do Gdańska, co stworzyło dogodne warunki do stworzenia tu komory celnej i prawdopodobnie targu. Gród został spalony w 1256 roku, kiedy to Mściwoj II, syn księcia pomorskiego Świętopełka II, zdobył Nakło[1]. W odwet książęta Przemysł I wspólnie z księciem Kazimierzem I kujawskim wyprawili się na początku zimy 1255\1256 i najechali na ziemie podległe Świętopełkowi I, zdobywając gród w Raciążu. "Kronika Wielkopolska" poświadcza, że nacierający podpalili gród, a "Rocznik kapituły poznańskiej" podaje, że w ręce księcia Przemysła dostał się kasztelan Sokół, wojski i chorąży. Gród jednak niedługo potem go odbudowano. Na terenie grodu znajdowała się murowana romańska wieża, w której prawdopodobnie więziony był w 1269 roku książę Mściwój II przez brata Warcisława II i stryja Sambora II[2].

Po książętach pomorskich Raciąż stał się własnością Piotra Święcy, razem z Bysławiem i Cekcynem oraz z grodem w Nowem. W roku 1313 roku Piotr Święca oddał Krzyżakom gród Nowe z okolicami. W latach 1325-1330 w ręce zakonu przeszła także Tuchola i okolice, przez którą przeprowadzono nowy szlak handlowy. W roku 1325 nadał Piotr Święca karczmę karczmarzowi z Raciąża- Wawrzyńcowi Walce. W 1349 roku nastąpiła lokacja wsi chłopskiej na prawie chełmińskim. W 1454 roku Raciąż przeszedł w ręce króla Polski, jako część starostwa tucholskiego.

Galeria

Zobacz też

  1. Wywołało to krótkotrwałą wojnę wielkopolską-pomorską zakończoną w połowie 1256 r. rezygnacją Świętopełka z Nakła, por. Gerard Labuda, Zwycięstwo ustroju wczesnofeudalnego na Pomorzu Wschodnim (1120-1310), w: Historia Pomorza, t. I, do roku 1466, Poznań 1972, s. 529
  2. M.Kowalczyk, Raciąż-średniowieczny gród i kasztelania, Łódź 1986, s.134

Linki zewnętrzne

Bibliografia

  • M.Kowalczyk "Raciąż – średniowieczny gród i kasztelania", Łódź 1986