Synagoga w Szydłowie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Linki zewnętrzne: popr. kat. |
→Historia: drobne merytoryczne |
||
Linia 27: | Linia 27: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Synagoga została zbudowana pomiędzy [[1534]] a [[1564]] rokiem. Na początku [[XVII wiek]]u przeszła pierwszą, wielką przebudowę, podczas której dobudowano do ściany zachodniej drewnianą przybudówkę, mieszczącą na piętrze [[babiniec]]. W [[1784]] roku wykonano nową dekorację i [[polichromia|polichromie]] autorstwa Jehudy Lejby. W [[XIX wiek]]u bożnicę strawił pożar, jednak po nim została natychmiast wyremontowana. W [[lata 20. XX wieku|latach 20. XX wieku]] przeprowadzono częściowy remont synagogi. |
Synagoga została zbudowana pomiędzy [[1534]] a [[1564]] rokiem, lub pod koniec XVI wieku. Na początku [[XVII wiek]]u przeszła pierwszą, wielką przebudowę, podczas której dobudowano do ściany zachodniej drewnianą przybudówkę, mieszczącą na piętrze [[babiniec]]. W [[1784]] roku wykonano nową dekorację i [[polichromia|polichromie]] autorstwa Jehudy Lejby. W [[XIX wiek]]u bożnicę strawił pożar, jednak po nim została natychmiast wyremontowana. W [[lata 20. XX wieku|latach 20. XX wieku]] przeprowadzono częściowy remont synagogi. |
||
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi i następnie umieścili w niej magazyn broni i żywności. Po zakończeniu wojny budynek chwilowo pełnił rolę [[kino|kina]] wiejskiego, następnie w stanie ruiny stał opuszczony przez wiele lat. |
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi i następnie umieścili w niej magazyn broni i żywności. Po zakończeniu wojny budynek chwilowo pełnił rolę [[kino|kina]] wiejskiego, następnie w stanie ruiny stał opuszczony przez wiele lat. |
||
Linia 33: | Linia 33: | ||
W [[1967]] roku decyzją ówczesnych władz budynek synagogi został przeznaczony na Gminny Dom Kultury. W [[1978]] roku na zlecenie [[Wojewódzki konserwator zabytków|Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków]] przeprowadzono remont budynku. W [[1981]] roku odnaleziono ukryte oryginalne [[kinkiet]]y z odblaśnicami. Synagogę odbudowywano w oparciu o przekazy ikonograficzne i zachowane inwentaryzacje, co pozwoliło przywrócić budynkowi oryginalny wygląd. |
W [[1967]] roku decyzją ówczesnych władz budynek synagogi został przeznaczony na Gminny Dom Kultury. W [[1978]] roku na zlecenie [[Wojewódzki konserwator zabytków|Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków]] przeprowadzono remont budynku. W [[1981]] roku odnaleziono ukryte oryginalne [[kinkiet]]y z odblaśnicami. Synagogę odbudowywano w oparciu o przekazy ikonograficzne i zachowane inwentaryzacje, co pozwoliło przywrócić budynkowi oryginalny wygląd. |
||
Obecnie w synagodze znajduje się [[muzeum]] z niewielką wystawą judaików. Są to głównie [[jad (judaizm)|jady]], dwa kawałki [[Sefer Tora|zwojów Tory]], 18 [[Relief|płaskorzeźb]] w [[brązy|brązie]] przedstawiających sceny ze [[Stary Testament|Starego Testamentu]], [[korona Tory]], [[chanukija]], książki oraz inne. W synagodze znajduje się również 4 [[metr]]owa rzeźba "Mojżesz" autorstwa Gustawa Zemły. Oprócz tego, w synagodze organizowane są wystawy rzeźby i malarstwa. |
Obecnie w synagodze znajduje się [[muzeum]] z niewielką wystawą judaików. Są to głównie [[jad (judaizm)|jady]], dwa kawałki [[Sefer Tora|zwojów Tory]], 18 [[Relief|płaskorzeźb]] w [[brązy|brązie]] przedstawiających sceny ze [[Stary Testament|Starego Testamentu]], [[korona Tory]], [[chanukija]], książki oraz inne. W synagodze znajduje się również 4 [[metr]]owa rzeźba "Mojżesz" autorstwa Gustawa Zemły. Oprócz tego, w synagodze organizowane są wystawy rzeźby i malarstwa. |
||
== Architektura == |
== Architektura == |
Wersja z 14:12, 5 sie 2014
{{{opis zdjęcia}}} | |
Państwo | |
---|---|
Adres |
{{{adres}}} |
Budulec |
murowana |
Data budowy |
{{{data budowy}}} |
Data likwidacji |
{{{data likwidacji}}} |
Data zburzenia |
{{{data zburzenia}}} |
Data odbudowy |
{{{data odbudowy}}} |
Tradycja |
ortodoksyjna |
Obecnie |
muzeum judaistyczne |
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
[{{{www}}} Strona internetowa] |
Synagoga w Szydłowie – synagoga znajdująca się w Szydłowie, na skraju wsi, przy ulicy Targowej 3.
Jest najstarszą zachowaną synagogą w województwie świętokrzyskim i jedną z najstarszych w Polsce. Jest również typowym przykładem bóżnicy obronnej, świadectwem militarnych powinności Żydów polskich.
Historia
Synagoga została zbudowana pomiędzy 1534 a 1564 rokiem, lub pod koniec XVI wieku. Na początku XVII wieku przeszła pierwszą, wielką przebudowę, podczas której dobudowano do ściany zachodniej drewnianą przybudówkę, mieszczącą na piętrze babiniec. W 1784 roku wykonano nową dekorację i polichromie autorstwa Jehudy Lejby. W XIX wieku bożnicę strawił pożar, jednak po nim została natychmiast wyremontowana. W latach 20. XX wieku przeprowadzono częściowy remont synagogi.
Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi i następnie umieścili w niej magazyn broni i żywności. Po zakończeniu wojny budynek chwilowo pełnił rolę kina wiejskiego, następnie w stanie ruiny stał opuszczony przez wiele lat.
W 1967 roku decyzją ówczesnych władz budynek synagogi został przeznaczony na Gminny Dom Kultury. W 1978 roku na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków przeprowadzono remont budynku. W 1981 roku odnaleziono ukryte oryginalne kinkiety z odblaśnicami. Synagogę odbudowywano w oparciu o przekazy ikonograficzne i zachowane inwentaryzacje, co pozwoliło przywrócić budynkowi oryginalny wygląd.
Obecnie w synagodze znajduje się muzeum z niewielką wystawą judaików. Są to głównie jady, dwa kawałki zwojów Tory, 18 płaskorzeźb w brązie przedstawiających sceny ze Starego Testamentu, korona Tory, chanukija, książki oraz inne. W synagodze znajduje się również 4 metrowa rzeźba "Mojżesz" autorstwa Gustawa Zemły. Oprócz tego, w synagodze organizowane są wystawy rzeźby i malarstwa.
Architektura
Murowany z kamienia łamanego budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta, w stylu późnogotyckim z późnorenesansowymi elementami wnętrza. Synagoga jest przykryta dachem pogrążonym, który zasłania mur blankami oraz późnogotycka attyka. Ściany zewnętrzne, grube na około 2 metry są wsparte szkarpami, które stoją między 10 półkoliście zakończonymi oknami.
Od zachodniej strony znajduje się drewniano-murowana przybudówka, na piętrze której znajdował się pierwotnie babiniec, otwarty na salę główną czterema małymi okienkami. Główna sala modlitewna, znacznie obniżona wobec poziomu ulicy, jest sklepiona kolebkowo z lunetami z późnorenesansową dekoracją stiukową z przełomu XVII i XVIII wieku.
Fragmenty fresków autorstwa Jehudy Lejby są obecnie przykryte warstwą wapna. Nad dawną bimą między filarami znajduje się data: 1699, a na ścianie południowej: 1784. Są to dowody restauracji i wykonania nowej dekoracji w synagodze.
Na ścianie wschodniej znajduje się późnorenesansowy, rzeźbiony w kamieniu Aron ha-kodesz pochodzący z początku XVII wieku. Ujęty jest dwoma pilastrami i udekorowany ornamentami roślinnymi, kandelabrowymi oraz dwoma wolutami po bokach. W zachodniej ścianie znajdują się prostokątne wnęka po skarbonie, nad którą znajduje się hebrajski napis i płaskorzeźba złożonych dłoni.
- Synagoga jest obiektem, który stanowi wartość zabytkową. Została ona wpisana do krajowego rejestru zabytków nieruchomych pod numerem 499 w dniu 12 kwietnia 1957 oraz 476 z 15 kwietnia 1967 roku.
Linki zewnętrzne
- Synagoga w Szydłowie na portalu Wirtualny Sztetl