Katarzyna Jagiellonka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 12:01, 9 wrz 2014

Szablon:Władczyni infobox Katarzyna Jagiellonka (szw. Katarina Jagellonica, fin. Katariina Jagellonica) ur. 1 listopada 1526 w Krakowie, zm. 16 września 1583 w Sztokholmie – królewna polska, a następnie królowa szwedzka. Najmłodsza córka króla Polski Zygmunta I Starego i Bony Sforzy.

Życiorys

W związku z małżeństwem brata Zygmunta II Augusta z Barbarą Radziwiłłówną zawartym w 1547 roku, jego pobytem w Wilnie i śmiercią ojca w 1548, przeniosła się wraz z matką i siostrami z Krakowa na Mazowsze, gdzie Bona otrzymała oprawę wdowią^[1]. W wieku 36 lat, 4 października 1562 w Wilnie poślubiła księcia Finlandii Jana Wazę, późniejszego króla Szwecji Jana III^[2]. Zamieszkała wraz z mężem w Turku, gdzie prowadziła własny dwór. Król Szwecji Eryk XIV, podejrzewając Jana o spiskowanie z Rzecząpospolitą, 12 sierpnia 1563 zdobył Turku i uwięził parę książęcą w zamku Gripsholm, niedaleko Sztokholmu^[3]. Tu 20 czerwca 1566 Katarzyna powiła syna Zygmunta, późniejszego króla Polski i Szwecji.

Po obaleniu Eryka XIV przez Jana Wazę, została 10 lipca 1569 koronowana w Uppsali na królową Szwecji. Próbowała zachować wpływy katolicyzmu w Kraju Trzech Koron. Pod jej wpływem Jan III wydał przepisy liturgiczne dla kościoła luterańskiego. Jej gusta artystyczne miały wpływ na wznoszenie wielu szwedzkich budowli renesansowych, wzorowanych na dziełach polskiego renesansu. Pochowana wraz z mężem w katedrze w Uppsali^[4].

W 1570 Marcin Kromer napisał, cieszące się popularnością u współczesnych dzieło Historia prawdziwa o przygodzie żałosnej książęcia Finlandzkiego Jana i królewny Katarzyny^[5].

Dzieci Katarzyny i Jana III

Imię	Data urodzenia	Data śmierci	Małżeństwa
Izabella Waza	1564	1566
Zygmunt III Waza	1566	1632	1.Anna Habsburżanka 2.Konstancja Habsburżanka
Anna Wazówna	1568	1625

Galeria

Portret Katarzyny Jagiellonki z 1555 r. autorstwa Marcina Ostrowskiego (?)
Katarzyna Jagiellonka z mężem i z synem Zygmuntem na zamku Gripsholm, obraz Józefa Simmlera, XIX w.
Medale z wizerunkiem Jana III Wazy i Katarzyny Jagiellonki
Nagrobek Katarzyny Jagiellonki w katedrze w Upsalii

Drzewo genealogiczne

Kazimierz IV Jagiellończyk
ur. 30 XI 1427
zm. 7 VI 1492

Elżbieta
Rakuszanka
urodzie. 1436
zm. 30 VIII 1505

Gian Galeazzo
Sforza
ur. 20 VI 1469
zm. 21 X 1494

Izabela
Aragońska
ur. 2 X 1470
zm. 1 II 1524

Zygmunt I Stary
ur. 1 I 1467
zm. 1 IV 1548

Bona Sforza
ur. 2 II 1494
zm. 19 XI 1557

	Jan III Waza ur. 21 XII 1537 zm. 17 XI 1592 OO 4 X 1562	Katarzyna Jagiellonka ur. 1 XI 1526 zm. 16 IX 1583


Izabella Waza ur. 1564 zm. 1566	Zygmunt III Waza ur. 20 VI 1566 zm. 30 IV 1632	Anna Wazówna ur. 17 V 1568 zm. 26 II 1625

Szablon:Gengen

↑ J. Besala, Barbara Radziwiłłówna i Zygmunt August, Warszawa 2007, s. 115–116.
↑ Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, s. 162.
↑ M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003, s. 216.
↑ Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, s. 163.
↑ M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003, s. 217.

Bibliografia

Besala J., Barbara Radziwiłłówna i Zygmunt August, Świat Książki, Warszawa 2007, ISBN 978-83-7391-715-6, s. 115–116.
Spórna M., Wierzbicki P., Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Zielona Sowa, Kraków 2003, ISBN 83-7389-189-7, s. 215–216.
Wdowiszewski Z., Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Avalon, Kraków 2005, ISBN 83-918497-2-4, s. 161–163.

Szablon:Władca-Szwedzkie królowe

[1] J. Besala, Barbara Radziwiłłówna i Zygmunt August, Warszawa 2007, s. 115–116.

[2] Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, s. 162.

[3] M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003, s. 216.

[4] Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, s. 163.

[5] M. Spórna, P. Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego, Kraków 2003, s. 217.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 27: / Linia 27: @@
 == Życiorys ==
-W związku z małżeństwem brata [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]] z [[Barbara Radziwiłłówna|Barbarą Radziwiłłówną]], przeniosła się wraz z matką i siostrami na [[Mazowsze]]<ref>J. Besala, ''Barbara Radziwiłłówna i Zygmunt August'', Warszawa 2007, s. 115–116.</ref>. 4 października 1562 w [[Wilno|Wilnie]] poślubiła księcia [[Finlandia|Finlandii]] Jana [[Wazowie|Wazę]], późniejszego [[Władcy Szwecji|króla Szwecji]] [[Jan III Waza|Jana III]]<ref>Z. Wdowiszewski, ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce'', Kraków 2005, s. 162.</ref>. Zamieszkała wraz z mężem w [[Turku]], gdzie prowadziła własny dwór. Król Szwecji [[Eryk XIV Waza|Eryk XIV]], podejrzewając Jana o spiskowanie z Rzecząpospolitą, 12 sierpnia 1563 zdobył Turku i uwięził parę książęcą w zamku [[Gripsholm]], niedaleko [[Sztokholm]]u<ref>M. Spórna, P. Wierzbicki, ''Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego'', Kraków 2003, s. 216.</ref>. Tu 20 czerwca 1566 Katarzyna powiła syna [[Zygmunt III Waza|Zygmunta]], późniejszego [[Władcy Polski|króla Polski]] i Szwecji.
+W związku z małżeństwem brata [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]] z [[Barbara Radziwiłłówna|Barbarą Radziwiłłówną]] zawartym w 1547 roku, jego pobytem w Wilnie i śmiercią ojca w 1548, przeniosła się wraz z matką i siostrami z Krakowa na [[Mazowsze]], gdzie Bona otrzymała [[oprawa wdowia|oprawę wdowią]]<ref>J. Besala, ''Barbara Radziwiłłówna i Zygmunt August'', Warszawa 2007, s. 115–116.</ref>. W wieku 36 lat, 4 października 1562 w [[Wilno|Wilnie]] poślubiła księcia [[Finlandia|Finlandii]] Jana [[Wazowie|Wazę]], późniejszego [[Władcy Szwecji|króla Szwecji]] [[Jan III Waza|Jana III]]<ref>Z. Wdowiszewski, ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce'', Kraków 2005, s. 162.</ref>. Zamieszkała wraz z mężem w [[Turku]], gdzie prowadziła własny dwór. Król Szwecji [[Eryk XIV Waza|Eryk XIV]], podejrzewając Jana o spiskowanie z Rzecząpospolitą, 12 sierpnia 1563 zdobył Turku i uwięził parę książęcą w zamku [[Gripsholm]], niedaleko [[Sztokholm]]u<ref>M. Spórna, P. Wierzbicki, ''Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego'', Kraków 2003, s. 216.</ref>. Tu 20 czerwca 1566 Katarzyna powiła syna [[Zygmunt III Waza|Zygmunta]], późniejszego [[Władcy Polski|króla Polski]] i Szwecji.
-Po obaleniu Eryka XIV, została wiosną 1569 koronowana na królową [[Szwecja|Szwecji]]. Próbowała zachować wpływy [[katolicyzm]]u w Kraju Trzech Koron. Pod jej wpływem Jan III wydał przepisy liturgiczne dla kościoła [[luteranizm|luterańskiego]]. Jej gusta artystyczne miały wpływ na wznoszenie wielu szwedzkich budowli renesansowych, wzorowanych na dziełach polskiego renesansu. Pochowana wraz z mężem w [[Katedra w Uppsali|katedrze w Uppsali]]<ref>Z. Wdowiszewski, ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce'', Kraków 2005, s. 163.</ref>.
+Po obaleniu Eryka XIV przez Jana Wazę, została 10 lipca 1569 koronowana w [[Uppsala|Uppsali]] na królową [[Szwecja|Szwecji]]. Próbowała zachować wpływy [[katolicyzm]]u w Kraju Trzech Koron. Pod jej wpływem Jan III wydał przepisy liturgiczne dla kościoła [[luteranizm|luterańskiego]]. Jej gusta artystyczne miały wpływ na wznoszenie wielu szwedzkich budowli renesansowych, wzorowanych na dziełach polskiego renesansu. Pochowana wraz z mężem w [[Katedra w Uppsali|katedrze w Uppsali]]<ref>Z. Wdowiszewski, ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce'', Kraków 2005, s. 163.</ref>.
 W 1570 [[Marcin Kromer]] napisał, cieszące się popularnością u współczesnych dzieło ''Historia prawdziwa o przygodzie żałosnej książęcia Finlandzkiego Jana i królewny Katarzyny''<ref>M. Spórna, P. Wierzbicki, ''Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego'', Kraków 2003, s. 217.</ref>.