Przejdź do zawartości

Orło (województwo warmińsko-mazurskie): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmptyBot (dyskusja | edycje)
m →‎top: poprawa linkowań
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 33: Linia 33:


== Historia ==
== Historia ==
W pobliżu wsi zachowane są ślady [[Prusowie|pruskich]] umocnień obronnych. W pobliżu wsi znajduje się ''Stróża Góra'' znajdująca się na południowy wschód od miejscowości i na północnym brzegu jeziora [[Orło (jezioro)|Orło]]. Góra Strażnicza miała wchodzić w skład systemu ostrzegania za pomocą przekazywania informacji wzrokowych (dym, światło ogniska, lustra) między [[zamek|zamkami]] [[zakon krzyżacki|krzyżackimi]] w [[Giżycko|Giżycku]] i [[Ryn]]ie. Na trasie między tymi zamkami punkty przekazywania sygnałów znajdowały się w miejscowościach [[Jeziorko (powiat giżycki)|Jeziorko]] i Orło. Ze ''Stróżej Góry'' zobaczyć można 12 jezior.


Wieś [[lokacja (historia)|lokowana]] była [[1 marca]] [[1437]] r. przez [[wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielkiego mistrza krzyżackiego]] [[Paul Bellitzer von Russdorff|Pawła von Russdorffa]]. Przywilej dla wsi odnowił [[17 listopada]] [[1538]] roku książę [[Albrecht Hohenzollern (1490-1568)|Albrecht]]. Wieś miała wówczas powierzchnię 80 [[włóka (miara powierzchni)|włók]]. Jak wynika z ksiąg rachunkowych starostwa ryńskiego, w roku [[1539]] w Orle mieszkali sami Polacy.
Wieś [[lokacja (historia)|lokowana]] była [[1 marca]] [[1437]] r. przez [[wielcy mistrzowie zakonu krzyżackiego|wielkiego mistrza krzyżackiego]] [[Paul Bellitzer von Russdorff|Pawła von Russdorffa]]. Przywilej dla wsi odnowił [[17 listopada]] [[1538]] roku książę [[Albrecht Hohenzollern (1490-1568)|Albrecht]]. Wieś miała wówczas powierzchnię 80 [[włóka (miara powierzchni)|włók]]. Jak wynika z ksiąg rachunkowych starostwa ryńskiego, w roku [[1539]] w Orle mieszkali sami Polacy.
Linia 39: Linia 38:
W wyniku [[dżuma|dżumy]] w latach [[1709]]-[[1710]] zmarło tu ponad 600 osób, spośród 800 osób ogólnej liczby mieszkańców. Po przejściu epidemii we wsi były 22 gospodarstwa były opuszczone, a odłogiem leżały 23 włóki i 22 [[morga|morgi]].
W wyniku [[dżuma|dżumy]] w latach [[1709]]-[[1710]] zmarło tu ponad 600 osób, spośród 800 osób ogólnej liczby mieszkańców. Po przejściu epidemii we wsi były 22 gospodarstwa były opuszczone, a odłogiem leżały 23 włóki i 22 [[morga|morgi]].


Szkoła w Orle powstała w pierwszej połowie [[XVIII wiek]]u. Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka ''Orlen'' została w [[1938]] r. zastąpiona przez administrację nazistowską sztuczną formą ''Arlen''. W roku [[1939]] była tu szkoła dwuklasowa z dwoma nauczycielami. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] szkoła uruchomiana została [[1 września]] [[1946]] roku. Uczyło się w niej wówczas 49 uczniów. Szkoła w Orle została zlikwidowana w [[1974]] roku.
Szkoła w Orle powstała w pierwszej połowie [[XVIII wiek]]u. Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka ''Orlen'' została w [[1938]] r. zastąpiona przez administrację nazistowską sztuczną formą ''Arlen''. W roku [[1939]] była tu szkoła dwuklasowa z dwoma nauczycielami. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] szkoła uruchomiana została [[1 września]][[1946]] roku. Uczyło się w niej wówczas 49 uczniów. Szkoła w Orle została zlikwidowana w [[1974]] roku.


W latach [[1954]]-[[1972]] wieś należała do [[gromada (podział administracyjny)|Gromadzkiej Rady Narodowej]] w [[Sterławki Wielkie|Sterławkach Wielkich]], a później do gminy w Rynie. W roku [[1970]] w Orle mieszkały 192 osoby, a wieś miała powierzchnię 400 [[ha]], na których było 39 gospodarstw chłopskich.
W latach [[1954]]-[[1972]] wieś należała do [[gromada (podział administracyjny)|Gromadzkiej Rady Narodowej]] w [[Sterławki Wielkie|Sterławkach Wielkich]], a później do gminy w Rynie. W roku [[1970]] w Orle mieszkały 192 osoby, a wieś miała powierzchnię 400 [[ha]], na których było 39 gospodarstw chłopskich.

== Zabytki ==
* Grodzisko "Stroża Góra" - na południowy wschód od miejscowości i na północnym brzegu jeziora [[Orło (jezioro)|Orło]] znajduje się [[Motte|grodzisko]] nazywane ''Stróża Góra'', na której w średniowieczu znajdowała się drewniana wieża obronna, po której śladem jest wgłębienie na szczycie. Wchodziła ona być może w skład systemu ostrzegania za pomocą dymu, świata ogniska lub lustra między [[zamek|zamkami]] [[zakon krzyżacki|krzyżackimi]] w [[Giżycko|Giżycku]] i [[Ryn]]ie (5 km). Na trasie między tymi zamkami punkty przekazywania sygnałów znajdowały się w miejscowościach [[Jeziorko (powiat giżycki)|Jeziorko]] i Orło. Ze ''Stróżej Góry'' zobaczyć można 12 jezior.


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 11:06, 9 sie 2016

Orło
{{{rodzaj miejscowości}}}
ilustracja
Państwo warmińsko-mazurskie
Powiat

giżycki

Gmina

Ryn

Liczba ludności (2010)

92

Strefa numeracyjna

(+48) 87

Tablice rejestracyjne

NGI

SIMC

0767718

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

Orło (niem. Orlen, od 1938 Arlen) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Ryn[1].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie suwalskim.

Orło jest wsią sołecką.

Historia

Wieś lokowana była 1 marca 1437 r. przez wielkiego mistrza krzyżackiego Pawła von Russdorffa. Przywilej dla wsi odnowił 17 listopada 1538 roku książę Albrecht. Wieś miała wówczas powierzchnię 80 włók. Jak wynika z ksiąg rachunkowych starostwa ryńskiego, w roku 1539 w Orle mieszkali sami Polacy.

W wyniku dżumy w latach 1709-1710 zmarło tu ponad 600 osób, spośród 800 osób ogólnej liczby mieszkańców. Po przejściu epidemii we wsi były 22 gospodarstwa były opuszczone, a odłogiem leżały 23 włóki i 22 morgi.

Szkoła w Orle powstała w pierwszej połowie XVIII wieku. Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka Orlen została w 1938 r. zastąpiona przez administrację nazistowską sztuczną formą Arlen. W roku 1939 była tu szkoła dwuklasowa z dwoma nauczycielami. Po II wojnie światowej szkoła uruchomiana została 1 września1946 roku. Uczyło się w niej wówczas 49 uczniów. Szkoła w Orle została zlikwidowana w 1974 roku.

W latach 1954-1972 wieś należała do Gromadzkiej Rady Narodowej w Sterławkach Wielkich, a później do gminy w Rynie. W roku 1970 w Orle mieszkały 192 osoby, a wieś miała powierzchnię 400 ha, na których było 39 gospodarstw chłopskich.

Zabytki

  • Grodzisko "Stroża Góra" - na południowy wschód od miejscowości i na północnym brzegu jeziora Orło znajduje się grodzisko nazywane Stróża Góra, na której w średniowieczu znajdowała się drewniana wieża obronna, po której śladem jest wgłębienie na szczycie. Wchodziła ona być może w skład systemu ostrzegania za pomocą dymu, świata ogniska lub lustra między zamkami krzyżackimi w Giżycku i Rynie (5 km). Na trasie między tymi zamkami punkty przekazywania sygnałów znajdowały się w miejscowościach Jeziorko i Orło. Ze Stróżej Góry zobaczyć można 12 jezior.
  1. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2014-02-22].

Bibliografia

  • „Giżycko z dziejów miasta i okolic”, wyd. „Pojezierze”, Olsztyn, 1983. (s. 257-258)
  • Mazury, Słownik stronniczy, ilustrowany, redakcja Waldemara Mierzwy, RETMAN, Dąbrówno, 2008. ISBN 978-83-923991-6-2 (s. 131, Orło – Góra Strażnicza)