Orłów Murowany: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →top: poprawa linkowań |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Po raz pierwszy wieś Orłów wzmiankowano w roku 1396{{odn|Bondyra|s=według indeksu}}. W 1419 r. wieś została nadana przez króla |
Po raz pierwszy wieś Orłów wzmiankowano w roku 1396{{odn|Bondyra|s=według indeksu}}. W 1419 r. wieś została nadana przez króla Władysława Jagiełłę Trojanowi Szyrokiemu z Grąbca i Kisielewa w ziemi płockiej, w nagrodę jego zasług w wojnie z Krzyżakami. W r. 1440 wieś stanowiła własność Piotra Trojana (Trojanowskiego) z Orłowa, wojskiego chełmskiego. W XVI stuleciu nadal do Trojanowskich: w 1537 do Andrzeja stolnika chełmskiego, w 1564 roku do Andrzeja i Hieronima Trojanów herbu Junosza, a w 1597 do Jana i Jakuba. W 1578 liczyła 11, 5 łana (193, 2 ha) gruntów uprawnych. W następnych wiekach wieś często zmieniała swych właścicieli: w początkach XVII wieku należała do Andrzeja Średzińskiego, a do roku 1649 jej właścicielem był Oktawian Samborzecki. Później należała do Zamoyskich linii chełmskiej, w końcu XVII w. do Sarbiewskich, od 1725 Jordanów, zaś od 1793 do hrabiów Kickich. Ci ostatni w roku 1878 zapisali swe dobra Towarzystwu Osad Rolnych{{odn|Bondyra|s=według indeksu}}. |
||
W świetle spisu ludnościowego z 1827 r. Orłów Murowany liczył 15 domów i 102 mieszkańców, natomiast Orłów Drewniany – 34 domy i 289 mieszkańców, w tym 22 |
W świetle spisu ludnościowego z 1827 r. Orłów Murowany liczył 15 domów i 102 mieszkańców, natomiast Orłów Drewniany – 34 domy i 289 mieszkańców, w tym 22 |
||
| Linia 43: | Linia 43: | ||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
* '''Zamek Trojanów''' z 2 połowy XV wieku (w ruinie). Obecnie zachowały się jedynie fragmenty murów bastionów, kazamat wały ziemne oraz fosa. Zamek był przebudowany przypuszczalnie w XVI i XVII wieku. Zamieszkiwany był jeszcze w XVIII wieku przez rodzinę Kowalkowskich, ale w XIX wieku został opuszczony i popadł w ruinę<ref>L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm, Orłów Murowany, woj. lubelskie, |
|||
* Zameczek Trojanowskich z XVI w. już w stuleciu XVIII znajdował się w ruinie. Dziś możemy oglądać tylko jego szczątki. Dawny piętrowy pałac Kickich z 1842 r., przebudowany w 1882 r., od 1945 służy jako szkoła. Przy nim 2 oficyny i park. Oprócz murowanego kościoła neoromańskiego z 1923/29 r., jeszcze w początkach XX w. stała tu drewniana cerkiew pounicka o niewiadomym czasie powstania. |
|||
[w:] Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2001, s. 358-359 |
|||
</ref><ref>T. Dzieńkowski, Orłów Murowany Kolonia, gm. Izbica, woj. lubelskie Dokumentacja z nadzorów archeologicznych przeprowadzonych w sezonie 2011, Chełm 2011, mps w archiwum WUOZ Lublin Delegatura Chełm</ref>. Część północna dawnego zamku (mieszcząca „przygródek” z bramą) o wymiarach około 40x50 m jest otoczona wałami o konstrukcji ziemno-kamiennej. W ścianie północnej w narożnikach znajdują się pozostałości bastionów ziemno-kamiennych o pierwotnym prostokątnym narysie. Część południowa oddzielona od północnej fosą, ma zarys zbliżony do kwadratu o bokach około 40 m. W ścianie północnej widoczne są pozostałości muru z cegieł. Natomiast w stromej ścianie południowej zachowały się dwa narożne bastiony o narysie prostokątnym, w konstrukcji ceglano-kamiennej. Bastion pd.-zach. ma od strony zachodniej małe okienko wyprowadzone z małej wewnętrznej kazamaty<ref>Stanisław Gołub, "Zamek w Orłowie Murowanym Kolonii – |
|||
wyniki badań archeologicznych" [w:] Zamki Lubelszczyzny |
|||
w źródłach archeologicznych, Lublin 2015 |
|||
</ref>. |
|||
* '''Pałac Kickich''' - w 1842 roku Kajetan Kicki rozpoczął budowę założenia pałacowego według projektu Henryka Marconiego. Pałac został przebudowany w 1882 r.<ref>Roman Aftanazy, Orłów Murowany, [w:] Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, tom 6, s. 332-334</ref> Od 1945 służy jako szkoła. Przy pałacu 2 oficyny i park pałacowy. |
|||
* '''Kościół neoromański''' z lat 1923-1929 r. |
|||
* w początkach XX w. stała tu drewniana cerkiew pounicka o niewiadomym czasie powstania |
|||
{{Przypisy|przypisy = |
{{Przypisy|przypisy = |
||
Wersja z 14:29, 10 sie 2016
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
 Dwór w Orłowie | |
| Państwo | lubelskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
191 m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 84 |
| Kod pocztowy |
22-375[1] |
| Tablice rejestracyjne |
LKS |
| SIMC |
0889798 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |
Orłów Murowany – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Izbica[2][3].
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś stanowi sołectwo – zobacz jednostki pomocnicze gminy Izbica[4].
Historia
Po raz pierwszy wieś Orłów wzmiankowano w roku 1396[5]. W 1419 r. wieś została nadana przez króla Władysława Jagiełłę Trojanowi Szyrokiemu z Grąbca i Kisielewa w ziemi płockiej, w nagrodę jego zasług w wojnie z Krzyżakami. W r. 1440 wieś stanowiła własność Piotra Trojana (Trojanowskiego) z Orłowa, wojskiego chełmskiego. W XVI stuleciu nadal do Trojanowskich: w 1537 do Andrzeja stolnika chełmskiego, w 1564 roku do Andrzeja i Hieronima Trojanów herbu Junosza, a w 1597 do Jana i Jakuba. W 1578 liczyła 11, 5 łana (193, 2 ha) gruntów uprawnych. W następnych wiekach wieś często zmieniała swych właścicieli: w początkach XVII wieku należała do Andrzeja Średzińskiego, a do roku 1649 jej właścicielem był Oktawian Samborzecki. Później należała do Zamoyskich linii chełmskiej, w końcu XVII w. do Sarbiewskich, od 1725 Jordanów, zaś od 1793 do hrabiów Kickich. Ci ostatni w roku 1878 zapisali swe dobra Towarzystwu Osad Rolnych[5].
W świetle spisu ludnościowego z 1827 r. Orłów Murowany liczył 15 domów i 102 mieszkańców, natomiast Orłów Drewniany – 34 domy i 289 mieszkańców, w tym 22 Żydów[6].
Spis z r. 1921 wykazywał natomiast 71 domów z 421 mieszkańcami (w tym 11 Żydów) w Orłowie Drewnianym oraz 39 domów z 262 mieszkańcami (w tym 3 Ukraińców) w Orłowie Murowanym.
W kwietniu 1944 r. oddział BCh “Huragana” dokonał udanej zasadzki pod Orłowem na grupę żandarmerii niemieckiej i policjantów granatowych[5].
Zabytki
- Zamek Trojanów z 2 połowy XV wieku (w ruinie). Obecnie zachowały się jedynie fragmenty murów bastionów, kazamat wały ziemne oraz fosa. Zamek był przebudowany przypuszczalnie w XVI i XVII wieku. Zamieszkiwany był jeszcze w XVIII wieku przez rodzinę Kowalkowskich, ale w XIX wieku został opuszczony i popadł w ruinę[7][8]. Część północna dawnego zamku (mieszcząca „przygródek” z bramą) o wymiarach około 40x50 m jest otoczona wałami o konstrukcji ziemno-kamiennej. W ścianie północnej w narożnikach znajdują się pozostałości bastionów ziemno-kamiennych o pierwotnym prostokątnym narysie. Część południowa oddzielona od północnej fosą, ma zarys zbliżony do kwadratu o bokach około 40 m. W ścianie północnej widoczne są pozostałości muru z cegieł. Natomiast w stromej ścianie południowej zachowały się dwa narożne bastiony o narysie prostokątnym, w konstrukcji ceglano-kamiennej. Bastion pd.-zach. ma od strony zachodniej małe okienko wyprowadzone z małej wewnętrznej kazamaty[9].
- Pałac Kickich - w 1842 roku Kajetan Kicki rozpoczął budowę założenia pałacowego według projektu Henryka Marconiego. Pałac został przebudowany w 1882 r.[10] Od 1945 służy jako szkoła. Przy pałacu 2 oficyny i park pałacowy.
- Kościół neoromański z lat 1923-1929 r.
- w początkach XX w. stała tu drewniana cerkiew pounicka o niewiadomym czasie powstania
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2016-02-07].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 18.11.2015].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Izbica. Urząd Gminy Izbica. [dostęp 2016-02-07].
- ↑ a b c Bondyra ↓, s. według indeksu.
- ↑ Orłów Drewniany, Murowany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 589.Str. 589-590.
- ↑ L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm, Orłów Murowany, woj. lubelskie, [w:] Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2001, s. 358-359
- ↑ T. Dzieńkowski, Orłów Murowany Kolonia, gm. Izbica, woj. lubelskie Dokumentacja z nadzorów archeologicznych przeprowadzonych w sezonie 2011, Chełm 2011, mps w archiwum WUOZ Lublin Delegatura Chełm
- ↑ Stanisław Gołub, "Zamek w Orłowie Murowanym Kolonii – wyniki badań archeologicznych" [w:] Zamki Lubelszczyzny w źródłach archeologicznych, Lublin 2015
- ↑ Roman Aftanazy, Orłów Murowany, [w:] Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, tom 6, s. 332-334
Bibliografia
- Wiesław Bondyra: Słownik historyczny województwa Zamojskiego. [dostęp 2015-11-16].
