Stróża (województwo lubelskie): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →top: poprawa linkowań |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
Za [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]] istniała [[gmina Stróża]]. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość położona była w [[Województwo lubelskie (1975–1998)|województwie lubelskim]]. |
Za [[Królestwo Kongresowe|Królestwa Polskiego]] istniała [[gmina Stróża]]. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość położona była w [[Województwo lubelskie (1975–1998)|województwie lubelskim]]. |
||
== Historia == |
|||
Pierwsze wzmianki o parafii w Stróży pojawiają się w rejestrach parafii archidiakonatu lubelskiego w 1325 roku. Kościół w Stróży miał zapewne charakter obronny, a osada pełniła funkcje strażnicze. Cechy te zawarte są w nazwie osady i usytuowaniu w pobliżu szlaków handlowych od Zawichostu do Lublina i Grodów Czerwieńskich. W rachunkach świętopietrza i dziesięciny papieskiej parafia w Stróży występuje w latach 1325-13742. Następne wzmianki o Stróży to rok 1377, w którym to król Ludwik Węgierski nadaje miasto królewskie Kraśnik z przyległymi wsiami, między innymi Stróżą dwóm braciom Iwanowi i Dymitrowi z Goraja. W 1403 r. wzmiankowany jest kościół parafialny św. Pawła w Kraśniku, który zapewne przejął parafię w Stróży, ponieważ nie odnajdujemy już wzmianek o tej parafii. W 1405 r. poprzez małżeństwo córki Dymitra Anny z Andrzejem Tęczyńskim dobra te przechodzą na własność rodu Tęczyńskich i pozostają w ich posiadaniu do poł. XVI w. Po Tęczyńskich właścicielami Kraśnika i Stróży byli Słuccy, Radziwiłłowie i Ossolińscy, a w 1604 r. dobra kraśnickie przeszły na własność Jana Zamoyskiego, hetmana wielkiego koronnego, który włączył je do kompleksu Ordynacji Zamoyskiej. W Stróży powstał dwór i folwark Ordynacji Zamoyskiej, jeden z najlepiej prosperujących i często odwiedzany przez kolejnych ordynatów. |
|||
W dworze w 1739 r. przyszedł na świat Ordynat Klemens Zamoyski. Ordynat Klemens Zamoyski zachorował i w 1766 r. matka Klemensa, Teresa Aniela z Michałowskich Zamoyska ufundowała w pobliżu dworu, w obrębie folwarku w Stróży „''oratorium hoc triangulum muratum''” pod wezwaniem Św. Trójcy. W obliczu choroby syna powstała w szybkim tempie kaplica wotywna poświęcona Opatrzności Bożej, którą erygowano już 9 stycznia 1767 r., jednak ordynat niebawem zmarł 15 maja 1767 r. Wezwanie kaplicy wiąże się symbolicznie z rozplanowaniem na rzucie trójkąta równobocznego. Inspiracją do powstania kaplicy w takim kształcie był znany fundatorce z autopsji kościół bonifratrów w Munster (1745), którego patronem był święty Klemens. Zamysł fundatorki zrealizował działający na Lubelszczyźnie austriacki architekt [[Józef Horsch]]. Murowana kaplica Św. Trójcy w Stróży założona na rzucie trójkąta równobocznego, którego frontowe naroża wyznaczają kierunki północny i wschodni, powstała jako element układu przestrzennego założenia dworsko-folwarcznego Ordynacji Zamoyskiej. |
|||
Folwark i budynki dworskie obecnie nie istnieją, a od 1977 roku teren ten zajmuje cmentarz parafialny. |
|||
Zachował się dworski starodrzew z pomnikowymi okazami lipy drobnolistnej, jawora i białych kasztanowców. |
|||
== Sport == |
== Sport == |
||
Wersja z 14:14, 11 sie 2016
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
| Państwo | lubelskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2007) |
753[1] |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 81 |
| Kod pocztowy |
23-206 |
| Tablice rejestracyjne |
LKR |
| SIMC |
0383998 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |
Stróża – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie kraśnickim, w gminie Kraśnik.
Za Królestwa Polskiego istniała gmina Stróża. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie lubelskim.
Historia
Pierwsze wzmianki o parafii w Stróży pojawiają się w rejestrach parafii archidiakonatu lubelskiego w 1325 roku. Kościół w Stróży miał zapewne charakter obronny, a osada pełniła funkcje strażnicze. Cechy te zawarte są w nazwie osady i usytuowaniu w pobliżu szlaków handlowych od Zawichostu do Lublina i Grodów Czerwieńskich. W rachunkach świętopietrza i dziesięciny papieskiej parafia w Stróży występuje w latach 1325-13742. Następne wzmianki o Stróży to rok 1377, w którym to król Ludwik Węgierski nadaje miasto królewskie Kraśnik z przyległymi wsiami, między innymi Stróżą dwóm braciom Iwanowi i Dymitrowi z Goraja. W 1403 r. wzmiankowany jest kościół parafialny św. Pawła w Kraśniku, który zapewne przejął parafię w Stróży, ponieważ nie odnajdujemy już wzmianek o tej parafii. W 1405 r. poprzez małżeństwo córki Dymitra Anny z Andrzejem Tęczyńskim dobra te przechodzą na własność rodu Tęczyńskich i pozostają w ich posiadaniu do poł. XVI w. Po Tęczyńskich właścicielami Kraśnika i Stróży byli Słuccy, Radziwiłłowie i Ossolińscy, a w 1604 r. dobra kraśnickie przeszły na własność Jana Zamoyskiego, hetmana wielkiego koronnego, który włączył je do kompleksu Ordynacji Zamoyskiej. W Stróży powstał dwór i folwark Ordynacji Zamoyskiej, jeden z najlepiej prosperujących i często odwiedzany przez kolejnych ordynatów.
W dworze w 1739 r. przyszedł na świat Ordynat Klemens Zamoyski. Ordynat Klemens Zamoyski zachorował i w 1766 r. matka Klemensa, Teresa Aniela z Michałowskich Zamoyska ufundowała w pobliżu dworu, w obrębie folwarku w Stróży „oratorium hoc triangulum muratum” pod wezwaniem Św. Trójcy. W obliczu choroby syna powstała w szybkim tempie kaplica wotywna poświęcona Opatrzności Bożej, którą erygowano już 9 stycznia 1767 r., jednak ordynat niebawem zmarł 15 maja 1767 r. Wezwanie kaplicy wiąże się symbolicznie z rozplanowaniem na rzucie trójkąta równobocznego. Inspiracją do powstania kaplicy w takim kształcie był znany fundatorce z autopsji kościół bonifratrów w Munster (1745), którego patronem był święty Klemens. Zamysł fundatorki zrealizował działający na Lubelszczyźnie austriacki architekt Józef Horsch. Murowana kaplica Św. Trójcy w Stróży założona na rzucie trójkąta równobocznego, którego frontowe naroża wyznaczają kierunki północny i wschodni, powstała jako element układu przestrzennego założenia dworsko-folwarcznego Ordynacji Zamoyskiej.
Folwark i budynki dworskie obecnie nie istnieją, a od 1977 roku teren ten zajmuje cmentarz parafialny.
Zachował się dworski starodrzew z pomnikowymi okazami lipy drobnolistnej, jawora i białych kasztanowców.
Sport
W Stróży działa klub piłki nożnej LKS Stróża, występujący w klasie A, grupa Lublin I (sezon 2010/2011). W Stróży działa również klub tenisa stołowego LUKS Stróża obecnie nie występujący w żadnej lidze.
Transport
Miejscowość leży przy drodze krajowej nr 19 łączącej Białystok z Lublinem i Rzeszowem.
