Świack: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m (GR) File renamed: File:Śviacak, Vałovič. Сьвяцак, Валовіч (XX).jpg → File:Śviacak, Vałovič. Сьвяцак, Валовіч (1919-39).jpg name unification by uploader |
drobne merytoryczne |
||
Linia 31: | Linia 31: | ||
Wieś szlachecka położona w drugiej połowie XVI wieku w [[powiat grodzieński (I Rzeczpospolita)|powiecie grodzieńskim]] [[województwo trockie|województwa trockiego]]<ref>Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.</ref>. |
Wieś szlachecka położona w drugiej połowie XVI wieku w [[powiat grodzieński (I Rzeczpospolita)|powiecie grodzieńskim]] [[województwo trockie|województwa trockiego]]<ref>Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.</ref>. |
||
Od XVIII wieku miejscowe dobra należały do rodu Wołłowiczów. Majątek pozostawał w ręku Wołłowiczów do końca XIX wieku, kiedy to został sprzedany w ręce żydowskich kupców z [[Merecz]]a. Na początku XX wieku odkupili go Humińscy, którzy rozparcelowali majątek. |
Od XVIII wieku miejscowe dobra należały do rodu Wołłowiczów [[Bogoria (herb szlachecki)|herbu Bogoria]]. Majątek pozostawał w ręku Wołłowiczów do końca XIX wieku, kiedy to został sprzedany w ręce żydowskich kupców z [[Merecz]]a. Na początku XX wieku odkupili go Humińscy, którzy rozparcelowali majątek. |
||
=== Historia === |
|||
'''Pałac''' |
|||
⚫ | [[Architektura baroku|Barokowo]]-[[Klasycyzm|klasycystyczny]] pałac został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku według projektu włoskiego architekta [[Giuseppe de Sacco]]. Budowę rozpoczął marszałek grodzieński [[Józef Wołłowicz]] (zmarł w 1779 roku), a wykończył jego syn – [[Antoni Wołłowicz (zm. 1822)|Antoni Wołłowicz]], kasztelan merecki, później senator [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Kongresowego]]. Antoni zmarł w 1822 roku i cały klucz przejął wtedy jego najstarszy syn Joachim Józef Wołłowicz (1783-1842) żonaty z Marią hr. Starzeńską. Po nim majątek odziedziczył Michał Wołłowicz (1812-1882), ożeniony z Teresą Ronikier herbu Gryf odm. Mieli oni tylko jedną córkę Jadwigę Marię, zamężną z Józefem hrabią Miączyńskim. Następnie dobra weszły w posiadanie kupców żydowskich, od których odkupiła je rodzina Humnickich. |
||
⚫ | |||
⚫ | [[Architektura baroku|Barokowo]]-[[Klasycyzm|klasycystyczny]] pałac został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku według projektu włoskiego architekta [[Giuseppe de Sacco]]. Budowę rozpoczął marszałek grodzieński [[Józef Wołłowicz]] (zmarł w 1779 roku), a |
||
⚫ | |||
=== Architektura === |
|||
Zespół pałacowy składa się z trzech członów: korpusu głównego i dwóch [[Oficyna|oficyn]] połączonych z nim ćwiećkolistymi oszklonymi (pierwotnie otwartymi) galeriami kolumnowymi. |
Zespół pałacowy składa się z trzech członów: korpusu głównego i dwóch [[Oficyna|oficyn]] połączonych z nim ćwiećkolistymi oszklonymi (pierwotnie otwartymi) galeriami kolumnowymi. |
||
Linia 54: | Linia 54: | ||
* {{SgKP|XI|634}} |
* {{SgKP|XI|634}} |
||
== Bibliografia == |
|||
* Tatarkiewicz Władysław, ''Świack. Zabytek dekoracji malarskiej z epoki stanisławowskiej'', s.101-131 |
|||
* Ochrona Zabytków Sztuki, 1930/1931, s.329 |
|||
* Mazowiecki B., ''Pałac narkomanów'', [[Ilustrowany Kurier Codzienny|Kurier Literacko - Naukowy IKC]], 1933, s.46 |
|||
* "Rodzina Polska", 1938, s.102 |
|||
* Morelowski M., ''Zarysy sztuki wileńskiej'', Wilno 1939, s. 365 |
|||
[[Kategoria:Wsie w obwodzie grodzieńskim]] |
[[Kategoria:Wsie w obwodzie grodzieńskim]] |
||
[[Kategoria:Rejon grodzieński]] |
[[Kategoria:Rejon grodzieński]] |
Wersja z 16:42, 2 paź 2017
Pałac Wołłowiczów | |
Państwo | |
---|---|
Obwód | |
Rejon | |
Populacja • liczba ludności |
|
Kod pocztowy |
231738 |
Położenie na mapie Białorusi | |
53°47′53″N 23°39′52″E/53,798056 23,664444 |
Świack lub Świąck – wieś na Białorusi, położona w obwodzie grodzieńskim, w rejonie grodzieńskim. Do ustalenia granicy w 1946 r. w województwie białostockim, powiat augustowski, gmina Wołłowiczowce.
Wieś szlachecka położona w drugiej połowie XVI wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[1].
Od XVIII wieku miejscowe dobra należały do rodu Wołłowiczów herbu Bogoria. Majątek pozostawał w ręku Wołłowiczów do końca XIX wieku, kiedy to został sprzedany w ręce żydowskich kupców z Merecza. Na początku XX wieku odkupili go Humińscy, którzy rozparcelowali majątek.
Historia
Barokowo-klasycystyczny pałac został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku według projektu włoskiego architekta Giuseppe de Sacco. Budowę rozpoczął marszałek grodzieński Józef Wołłowicz (zmarł w 1779 roku), a wykończył jego syn – Antoni Wołłowicz, kasztelan merecki, później senator Królestwa Kongresowego. Antoni zmarł w 1822 roku i cały klucz przejął wtedy jego najstarszy syn Joachim Józef Wołłowicz (1783-1842) żonaty z Marią hr. Starzeńską. Po nim majątek odziedziczył Michał Wołłowicz (1812-1882), ożeniony z Teresą Ronikier herbu Gryf odm. Mieli oni tylko jedną córkę Jadwigę Marię, zamężną z Józefem hrabią Miączyńskim. Następnie dobra weszły w posiadanie kupców żydowskich, od których odkupiła je rodzina Humnickich.
Po 1918 roku pałac od Humnickich kupił Departament Zdrowia rządu polskiego z zamiarem urządzenia w nim sanatorium dla narkomanów. Wkrótce pałac został gruntownie odnowiony i pozostawał własnością rządową do 1939 roku. Potem mieściło się w nim radzieckie sanatorium przeciwgruźlicze „Świack”.
Architektura
Zespół pałacowy składa się z trzech członów: korpusu głównego i dwóch oficyn połączonych z nim ćwiećkolistymi oszklonymi (pierwotnie otwartymi) galeriami kolumnowymi.
Korpus główny, wzniesiony najwcześniej, został zbudowany na planie prostokąta. Jest to budynek dwukondygnacyjny, wysoko podpiwniczony, kryty wysokim dachem mansardowym. Trzynastoosiowa fasada rozczłonkowana jest trzema pseudoryzalitami: trójosiowym środkowym i dwoma jednoosiowymi skrajnymi. Ryzalit środkowy rozczłonkowany jest w górnej części czterema pilastrami i zwieńczony trójkątnym szczytem. Ryzality skrajne mają w górnej części pilastry podwójne i zwieńczone są szczytami półkolistymi. W elewacji ogrodowej znajduje się centralny, mocno zarysowany pięcioboczny ryzalit z zaokrąglonymi narożami. Cała dolna kondygnacja pałacu pokryta jest boniowaniem.
Po obu stronach korpusu głównego wznoszą się parterowe oficyny, zbudowane prawdopodobnie dopiero na początku XIX wieku. Są to budynki wzniesione na planach prostokątów, z wysokimi suterenami. Ich osie środkowe akcentują półkoliście sklepione nisze.
Zachowało się oryginalne rozplanowanie wnętrz pałacu z westybulem i paradną klatką schodową oraz reprezentacyjne sale na piętrze z ośmioboczną salą kolumnową. Elementy częściowo zachowanego bogatego wystroju wnętrz (kominki, nisze z rzeźbami, sztukaterie, konsole) były wykonane według szkiców G. de Sacco. Nie zachowały się malowidła ścienne autorstwa Franciszka Smuglewicza i T. Mańkowskiego.
Przed pałacem rozciąga się ogromny dziedziniec z paradnym parterem w kształcie owalu, sięgający centralnego stawu w kształcie prostokąta. Nad brzegiem stawu znajduje się nieduża neogotycka kaplica grobowa z trójłukowym portalem frontowym. Pałac otacza park krajobrazowy o powierzchni 12 ha, z systemem stawów położonych na różnych poziomach[2].
Linki zewnętrzne
- Świack, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 634 .
Bibliografia
- Tatarkiewicz Władysław, Świack. Zabytek dekoracji malarskiej z epoki stanisławowskiej, s.101-131
- Ochrona Zabytków Sztuki, 1930/1931, s.329
- Mazowiecki B., Pałac narkomanów, Kurier Literacko - Naukowy IKC, 1933, s.46
- "Rodzina Polska", 1938, s.102
- Morelowski M., Zarysy sztuki wileńskiej, Wilno 1939, s. 365