Przejdź do zawartości

Tamara Łempicka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m drobne techniczne
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 33: Linia 33:


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Urodziła się jako Maria Gurwik-Górska{{u|uwaga2}}{{r|answers}}. Była córką mecenasa Borysa Gurwicz-Górskiego (Борис Гурвичъ-Горский), [[Żydzi|rosyjskiego Żyda]]{{r|theguardian|culture|Glyn Vincent1999}} i jego żony Malwiny z domu Dekler, pochodzącej z zamożnej i wpływowej [[Polacy|polskiej]] rodziny{{r|culture}}.
Urodziła się jako Maria Gurwik-Górska{{u|uwaga2}}{{r|answers}}. Była córką mecenasa Borysa Gurwicz-Górskiego (Борис Гурвичъ-Горский), [[Żydzi|rosyjskiego Żyda]]{{r|theguardian|culture|Glyn Vincent1999}} i jego żony Malwiny z domu Dekler, pochodzącej z zamożnej i wpływowej [[Polacy|polskiej]] rodziny{{r|culture}}. Gdy miała zaledwie kilka lat ojciec porzucił rodzinę<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Tamara Łempicka (Tamara de Lempicka) {{!}} Życie i twórczość {{!}} Artysta {{!}} Culture.pl |czasopismo = Culture.pl |data dostępu = 2018-11-15 |url = https://culture.pl/pl/tworca/tamara-lempicka-tamara-de-lempicka |język = en}}</ref>. Tamara wychowywana była przez matkę i dziadków Deklerów w Warszawie, którzy należeli do elity towarzyskiej i kulturalnej - zaprzyjaźnieni byli między innymi z Ignacym Janem Paderewskim i Arturem Rubinsteinem<ref name=":0" />.


Od 1907 zaczęła symulować problemy zdrowotne i szantażem wymuszała coroczne wakacje we Włoszech oraz przeniesienie do szkoły w Lozannie{{r|answers}}. W trakcie owych wakacji, na które jeździła z babcią, zapoznała się ze sztuką [[renesans]]owych mistrzów, których obrazy oglądała we Florencji, Rzymie i Wenecji. Wpływ tych dzieł jest widoczny w dwóch pierwszych okresach twórczości Łempickiej. Przejawia się on w używanych przez nią czystych kolorach, dokładnym rysunku oraz draperiach i cieniach.
Od 1907 zaczęła symulować problemy zdrowotne i szantażem wymuszała coroczne wakacje we Włoszech oraz przeniesienie do szkoły w Lozannie{{r|answers}}. W trakcie owych wakacji, na które jeździła z babcią, zapoznała się ze sztuką [[renesans]]owych mistrzów, których obrazy oglądała we Florencji, Rzymie i Wenecji. Wpływ tych dzieł jest widoczny w dwóch pierwszych okresach twórczości Łempickiej. Przejawia się on w używanych przez nią czystych kolorach, dokładnym rysunku oraz draperiach i cieniach.
Linia 43: Linia 43:
Pierwszy raz jej prace zostały wystawione w 1922 przez [[Salon Jesienny|Salon d'Automne]] dzięki siostrze artystki, [[Adrianna Górska de Montaut|Adriannie]] która zasiadała w komisji dopuszczającej obrazy na wystawę. Malarstwo Łempickiej spotkało się z pozytywnym odbiorem, a ona sama wkrótce stała się sławna jako portrecistka Tamara de Lempicka. Jest to najbardziej kojarzony z Tamarą Łempicką okres jej twórczości − wyidealizowane portrety i akty o lekko kubicznych formach i nasyconych barwach. Z tego okresu też pochodzi jej autoportret „Tamara w zielonym Bugatti”, przeznaczony na okładkę czasopisma ''Die Dame'' i uważany za jeden z typowych obrazów [[art déco]].
Pierwszy raz jej prace zostały wystawione w 1922 przez [[Salon Jesienny|Salon d'Automne]] dzięki siostrze artystki, [[Adrianna Górska de Montaut|Adriannie]] która zasiadała w komisji dopuszczającej obrazy na wystawę. Malarstwo Łempickiej spotkało się z pozytywnym odbiorem, a ona sama wkrótce stała się sławna jako portrecistka Tamara de Lempicka. Jest to najbardziej kojarzony z Tamarą Łempicką okres jej twórczości − wyidealizowane portrety i akty o lekko kubicznych formach i nasyconych barwach. Z tego okresu też pochodzi jej autoportret „Tamara w zielonym Bugatti”, przeznaczony na okładkę czasopisma ''Die Dame'' i uważany za jeden z typowych obrazów [[art déco]].


W tym czasie słynna była ze swoich romansów (była [[biseksualizm|biseksualna]]{{r|theguardian}}). W związku z jej rozwiązłym życiem, Tadeusz Łempicki w 1927 rozstał się z nią i powrócił do Warszawy, żeniąc się z Ireną Spiess. Kilka lat po rozwodzie artystka zaczęła chorować na depresję{{r|1934 1938}}.
W tym czasie słynna była ze swoich romansów (była [[biseksualizm|biseksualna]]{{r|theguardian}}). W związku z jej rozwiązłym życiem, Tadeusz Łempicki w 1927 rozstał się z nią i powrócił do Warszawy, żeniąc się z Ireną Spiess. Kilka lat po rozwodzie artystka zaczęła chorować na depresję{{r|1934 1938}}. W 1933 roku wyszła ponownie za mąż, za dziedzica austriackiego imperium browarniczego Raoula Kuffnera<ref>{{Cytuj |tytuł = Family tree of Raoul KUFFNER |data dostępu = 2018-11-15 |opublikowany = Geneanet |url = https://gw.geneanet.org/garric?lang=en&n=kuffner&oc=0&p=raoul |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = History of the Brewery: then & now {{!}} Ottakringer Brewery |data dostępu = 2018-11-15 |opublikowany = www.ottakringerbrauerei.at |url = https://www.ottakringerbrauerei.at/en/the-brewery/history/ |język = en}}</ref>.


Na początku [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przeniosła się do [[Beverly Hills]] w [[Kalifornia|Kalifornii]] z drugim mężem, austriackim baronem Raoulem Kuffnerem. W 1943 przeprowadzili się do Nowego Jorku, gdzie malarka kontynuowała twórczość artystyczną w swoim charakterystycznym stylu. Prasa amerykańska nie traktowała jej jednak poważnie, skupiając się głównie na tworzonej przez nią samą wokół siebie historii. W tym czasie podejmowała liczne eksperymenty, m.in. z abstrakcją geometryczną, był to jednak niewiele znaczący epizod w jej twórczości. Wyznacznikiem trzeciego etapu jej malarstwa stała się szpachla, narzędzie przed [[Impresjonizm w sztuce|impresjonizmem]] niewykorzystywane w sztuce. Łempicka zaczęła tworzyć [[Monochromatyzm (sztuka)|monochromatyczne]] obrazy w odcieniach beżu lub brązu. Były to obrazy o rozmytych konturach i bezpretensjonalnych tematach np. „Praczka”, „Gołębie”.
Na początku [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wyjechała z mężem do [[Beverly Hills]] w [[Kalifornia|Kalifornii]]. W 1943 przeprowadzili się do Nowego Jorku, gdzie malarka kontynuowała twórczość artystyczną w swoim charakterystycznym stylu. Prasa amerykańska nie traktowała jej jednak poważnie, skupiając się głównie na tworzonej przez nią samą wokół siebie historii. W tym czasie podejmowała liczne eksperymenty, m.in. z abstrakcją geometryczną, był to jednak niewiele znaczący epizod w jej twórczości. Wyznacznikiem trzeciego etapu jej malarstwa stała się szpachla, narzędzie przed [[Impresjonizm w sztuce|impresjonizmem]] niewykorzystywane w sztuce. Łempicka zaczęła tworzyć [[Monochromatyzm (sztuka)|monochromatyczne]] obrazy w odcieniach beżu lub brązu. Były to obrazy o rozmytych konturach i bezpretensjonalnych tematach np. „Praczka”, „Gołębie”.


Po śmierci barona Kuffnera w 1962 przeniosła się do [[Houston]] w [[Teksas]]ie. Jej nowe dzieła nie zostały dobrze przyjęte, przez co artystka zrezygnowała z wystawiania swoich prac. W 1978 przeniosła się do Cuernavaca. Zmarła tam podczas snu 19 marca 1980. Na własne życzenie jej ciało zostało skremowane, a prochy rozrzucone z helikoptera nad [[wulkan]]em [[Popocatépetl|Popocatepetl]].
Po śmierci barona Kuffnera w 1962 przeniosła się do [[Houston]] w [[Teksas]]ie. Jej nowe dzieła nie zostały dobrze przyjęte, przez co artystka zrezygnowała z wystawiania swoich prac. W 1978 przeniosła się do Cuernavaca. Zmarła tam podczas snu 19 marca 1980. Na własne życzenie jej ciało zostało skremowane, a prochy rozrzucone z helikoptera nad [[wulkan]]em [[Popocatépetl|Popocatepetl]].

Wersja z 12:06, 15 lis 2018

Tamara de Lempicka
Ilustracja
Popiersie Łempickiej (Kielce)
Imię i nazwisko

Tamara Łempicka

Data i miejsce urodzenia

16 maja 1898
Warszawa, Polska

Data i miejsce śmierci

18 marca 1980
Cuernavaca, Meksyk

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

art déco

Ważne dzieła
  • Tamara w zielonym Bugatti
  • Adam i Ewa
  • Dr Boucard
  • Kobieta z gołębiem
Strona internetowa

Tamara de Lempicka (ur. 16 maja 1898 w Warszawie[a], zm. 18 marca 1980 w Cuernavaca) − polska malarka epoki art déco.

Życiorys

Urodziła się jako Maria Gurwik-Górska[b][1]. Była córką mecenasa Borysa Gurwicz-Górskiego (Борис Гурвичъ-Горский), rosyjskiego Żyda[2][3][4] i jego żony Malwiny z domu Dekler, pochodzącej z zamożnej i wpływowej polskiej rodziny[3]. Gdy miała zaledwie kilka lat ojciec porzucił rodzinę[5]. Tamara wychowywana była przez matkę i dziadków Deklerów w Warszawie, którzy należeli do elity towarzyskiej i kulturalnej - zaprzyjaźnieni byli między innymi z Ignacym Janem Paderewskim i Arturem Rubinsteinem[5].

Od 1907 zaczęła symulować problemy zdrowotne i szantażem wymuszała coroczne wakacje we Włoszech oraz przeniesienie do szkoły w Lozannie[1]. W trakcie owych wakacji, na które jeździła z babcią, zapoznała się ze sztuką renesansowych mistrzów, których obrazy oglądała we Florencji, Rzymie i Wenecji. Wpływ tych dzieł jest widoczny w dwóch pierwszych okresach twórczości Łempickiej. Przejawia się on w używanych przez nią czystych kolorach, dokładnym rysunku oraz draperiach i cieniach.

W 1916 w Petersburgu poślubiła prawnika Tadeusza Łempickiego, który był synem bratanicy Cypriana Kamila Norwida[3]. 16 września 1916 urodziła córkę, Marie-Christine Łempicką, w późniejszych latach znaną jako Kizette de Lempicka-Foxhall[6]. Podczas rewolucji październikowej Tadeusz Łempicki został aresztowany przez bolszewików. Żeby uwolnić męża, Łempicka musiała spędzić noc ze szwedzkim konsulem, który następnie pomógł jej uciec z Rosji. Małżonkowie spotkali się ponownie w Kopenhadze.

Małżeństwo zamieszkało w Paryżu, jednak Łempicki nie mógł utrzymać rodziny, ze względu na trwającą po pobycie w więzieniu traumę. Trudna sytuacja materialna spowodowała, że Tamara Łempicka zaczęła malować w celach zarobkowych. Pomimo twierdzeń Tamary Łempickiej, iż w kwestii warsztatu jest samoukiem, przez krótki okres uczęszczała do pracowni kubistycznego malarza, André Lhote'a[7].

Pierwszy raz jej prace zostały wystawione w 1922 przez Salon d'Automne dzięki siostrze artystki, Adriannie która zasiadała w komisji dopuszczającej obrazy na wystawę. Malarstwo Łempickiej spotkało się z pozytywnym odbiorem, a ona sama wkrótce stała się sławna jako portrecistka Tamara de Lempicka. Jest to najbardziej kojarzony z Tamarą Łempicką okres jej twórczości − wyidealizowane portrety i akty o lekko kubicznych formach i nasyconych barwach. Z tego okresu też pochodzi jej autoportret „Tamara w zielonym Bugatti”, przeznaczony na okładkę czasopisma Die Dame i uważany za jeden z typowych obrazów art déco.

W tym czasie słynna była ze swoich romansów (była biseksualna[2]). W związku z jej rozwiązłym życiem, Tadeusz Łempicki w 1927 rozstał się z nią i powrócił do Warszawy, żeniąc się z Ireną Spiess. Kilka lat po rozwodzie artystka zaczęła chorować na depresję[8]. W 1933 roku wyszła ponownie za mąż, za dziedzica austriackiego imperium browarniczego Raoula Kuffnera[9][10].

Na początku II wojny światowej wyjechała z mężem do Beverly Hills w Kalifornii. W 1943 przeprowadzili się do Nowego Jorku, gdzie malarka kontynuowała twórczość artystyczną w swoim charakterystycznym stylu. Prasa amerykańska nie traktowała jej jednak poważnie, skupiając się głównie na tworzonej przez nią samą wokół siebie historii. W tym czasie podejmowała liczne eksperymenty, m.in. z abstrakcją geometryczną, był to jednak niewiele znaczący epizod w jej twórczości. Wyznacznikiem trzeciego etapu jej malarstwa stała się szpachla, narzędzie przed impresjonizmem niewykorzystywane w sztuce. Łempicka zaczęła tworzyć monochromatyczne obrazy w odcieniach beżu lub brązu. Były to obrazy o rozmytych konturach i bezpretensjonalnych tematach np. „Praczka”, „Gołębie”.

Po śmierci barona Kuffnera w 1962 przeniosła się do Houston w Teksasie. Jej nowe dzieła nie zostały dobrze przyjęte, przez co artystka zrezygnowała z wystawiania swoich prac. W 1978 przeniosła się do Cuernavaca. Zmarła tam podczas snu 19 marca 1980. Na własne życzenie jej ciało zostało skremowane, a prochy rozrzucone z helikoptera nad wulkanem Popocatepetl.

W Polsce znajduje się kilkanaście jej obrazów, można je oglądać m.in. w kolekcji muzeum Villa la Fleur. Obrazy Łempickiej były eksponowane w Polsce rzadko, m.in. na wystawie w warszawskiej Zachęcie w 1928 roku, a także na Międzynarodowych Targach Poznańskich w 1929 roku. W 2008 roku Muzeum Narodowe w Warszawie w ramach wystawy Wyprawa w dwudziestolecie, wyeksponowało jeden obraz Tamary Łempickiej, „Kobieta na krześle” z 1927.

Dnia 11 listopada 2018 w stulecie odzyskania niepodległości Polski na aukcji w Nowym Yorku jej praca z 1929 roku "La Musicienne", stała się najwyżej wylicytowanym obrazem polskiego artysty w historii, detronizując pod tym względem pracę Stanisława Wyspiańskiego "Macierzyństwo", osiągając cenę 9 087 500 $[11].

Uwagi

  1. ↑ Inne źródła podają, że malarka urodziła się 11 maja 1895 w Moskwie lub Petersburgu.
  2. ↑ W literaturze spotyka się różny zapis nazwiska malarki. Wynika to z transkrypcji z języka rosyjskiego: Гурвичъ-Горскиa. Wydaje się, że najlepszym tłumaczeniem jest: Gurwicz-Górska.

Przypisy

  1. ↑ a b Gale Encyclopedia of Biography: Tamara de Lempicka.. answers.com. [dostęp 18 sierpnia 2014]. (ang.).
  2. ↑ a b Fiona MacCarthy: The good old naughty days.. theguardian.com, 15 maja 2004. [dostęp 18 sierpnia 2014]. (ang.).
  3. ↑ a b c Magdalena Wróblewska: Tamara de Lempicka.. culture.pl. [dostęp 18 sierpnia 2014]. (ang.).
  4. ↑ Glyn Vincent: Glitter Art.. nytimes.com, 24 października 1999. [dostęp 18 sierpnia 2014]. (ang.).
  5. ↑ a b Tamara Łempicka (Tamara de Lempicka) | Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl, „Culture.pl” [dostęp 2018-11-15] (ang.).
  6. ↑ Kizette de Lempicka-Foxhall.. delempicka.org. [dostęp 18 sierpnia 2014]. (ang.).
  7. ↑ Agnieszka Morawińska: Tamara Łempicka, 1927.. e-teatr.pl, 1 maja 1991. [dostęp 18 sierpnia 2014].
  8. ↑ 1934−1938.. delempicka.org. [dostęp 18 sierpnia 2014]. (ang.).
  9. ↑ Family tree of Raoul KUFFNER [online], Geneanet [dostęp 2018-11-15] (ang.).
  10. ↑ History of the Brewery: then & now | Ottakringer Brewery [online], www.ottakringerbrauerei.at [dostęp 2018-11-15] (ang.).
  11. ↑ Oto najdroższy na świecie polski obraz. Wyspiański zdetronizowany [online] [dostęp 2018-11-13] (pol.).

Bibliografia

  • Laura Claridge, Tamara Łempicka, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2004.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tamara_Łempicka&oldid=55036157”