Ziemia Sasinów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Ziemia Sasinów''' (Ziemia sasińska |
'''Ziemia Sasinów''' (Ziemia sasińska) – to jedna z krain leżących w południowej części [[Prusy (kraina historyczna)|Prus]], zamieszkana przez plemię [[Sasinowie|Sasinów]], terytorium nad rzekami: [[Drwęca|Drwęcą]] i [[Wel (dopływ Drwęcy)|Welem]], od wschodu graniczące z [[Galindia|Galindią]], od północy z [[Pomezania|Pomezanią]]. |
||
| ⚫ | Za czasów Bolesława Krzywoustego, a potem jego synów, na Ziemię sasińską organizowano wyprawy krzyżowe<ref> G. Białuński,Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999, s. 26–27</ref> i w tym też czasie powstały polskie grody [[Klasztorek]], [[Łanioch]], [[Zwiniarz]], [[Gutowo (województwo warmińsko-mazurskie)|Gutowo]], [[Nowe Grodziczno]], które miały zabezpieczać granicę z Sasinami<ref>http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf</ref>. Chronologia grodów w północnej części Sasinii wskazuje, że tylko [[Domkowo]] wraz z osadą funkcjonowało w VII–XIII w. Natomiast ceramika z wczesnośredniowiecznych grodów w południowej Sasinii (Nowy Dwór, [[Tarczyny]], Trzcin, Leszcz, a w drugiej fazie [[Kajkowo]]) uznawana jest za słowiańską<ref>W. A. Moszczyński, ''Rubież słowiańsko-bałtyjska nad Wkrą w VIII–XI wieku na podstawie ceramiki ze stanowisk w Nowym Dworze, Tarczynach i Trzcinie'', [w:] Pogranicze polsko-pruskie i krzyżackie, pod red. K. Grążawskiego, Włocławek–Brodnica 2003, s. 83–108</ref>. Na lewym brzegu środkowej Drwęcy do rzeki Wel od drugiej połowy X w. powstawały słowiańskie skupienia osadnicze wokół grodów w [[Grążawy|Grążawach-Świeciu]] i [[Nielbark|Nielbarku]]<ref>E. Kowalczyk, ''Dzieje granicy mazowiecko-krzyżackiej (między Drwęcą a Pisą)'', Warszawa 2003, s. 120–156, s. 127–141</ref>. |
||
Nazwa Sasinii pojawiła się w dokumencie księcia łęczyckiego Kazimierza z 4 sierpnia 1257 r. w formie ''„[…] terre, que '''Sausin''' vulgariter nuncupatur ”'', natomiast w dokumencie z 1263 r. w formie ''Sassin''. Z kolei w tzw. dokumencie króla Przemysława Ottokara z 1267 roku występuje w wersji ''Soysim''. W szerszym zasięgu, a mianowicie wraz z ziemią lubawską terytorium Sasinów obejmowało obszar Garbu Lubawskiego<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Sławomir Wadyl |tytuł = STUDIA NAD KSZTAŁTOWANIEM SIĘ POGRANICZA POMORSKO- I MAZOWIECKO-PRUSKIEGO WE WCZESNYM ŚREDNIOWIECZU |data dostępu = 2019-12-19 |url = https://www.academia.edu/41340089/STUDIA_NAD_KSZTA%C5%81TOWANIEM_SI%C4%98_POGRANICZA_POMORSKO-_I_MAZOWIECKO-PRUSKIEGO_WE_WCZESNYM_%C5%9AREDNIOWIECZU |język = en}}</ref>. Jej nazwa wywodzona jest od sasnis, co w języku Prusów znaczyło „zając”. |
|||
| ⚫ | O strukturze terytorialnej plemiennej Sasinii nic bliższego nie wiadomo. |
||
| ⚫ | Za czasów Bolesława Krzywoustego, a potem jego synów, na Ziemię sasińską organizowano wyprawy krzyżowe<ref> G. Białuński,Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999, s. 26–27</ref> i w tym też czasie powstały polskie grody [[Klasztorek]], [[Łanioch]], [[Zwiniarz]], [[Gutowo (województwo warmińsko-mazurskie)|Gutowo]], [[Nowe Grodziczno]], które miały zabezpieczać granicę z Sasinami<ref>http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf</ref>. Chronologia grodów w północnej części Sasinii wskazuje, że tylko [[Domkowo]] wraz z osadą funkcjonowało w VII–XIII w. Natomiast ceramika z wczesnośredniowiecznych grodów w południowej Sasinii (Nowy Dwór, [[Tarczyny]], Trzcin, Leszcz, a w drugiej fazie [[Kajkowo]]) uznawana jest za słowiańską<ref>W. A. Moszczyński, ''Rubież słowiańsko-bałtyjska nad Wkrą w VIII–XI wieku na podstawie ceramiki ze stanowisk w Nowym Dworze, Tarczynach i Trzcinie'', [w:] Pogranicze polsko-pruskie i krzyżackie, pod red. K. Grążawskiego, Włocławek–Brodnica 2003, s. 83–108</ref>. Na lewym brzegu środkowej Drwęcy do rzeki Wel od drugiej połowy X w. powstawały słowiańskie skupienia osadnicze wokół grodów w [[Grążawy|Grążawach-Świeciu]] i [[Nielbark|Nielbarku]]<ref>E. Kowalczyk, ''Dzieje granicy mazowiecko-krzyżackiej (między Drwęcą a Pisą)'', Warszawa 2003, s. 120–156, s. 127–141</ref>. Dawniej sądzono, że centralnym punktem osadniczym plemienia Sasinów miał być gród w [[Zajączki (powiat ostródzki)|Zajączkach]], jednak podczas ostatnich badań stwierdzono, że był to gród słowiański zniszczony w XIII wieku<ref name=":0" />. |
||
| ⚫ | O strukturze terytorialnej plemiennej Sasinii nic bliższego nie wiadomo. Być może nawiązuje do niej podział administracyjny komturstwa ostródzkiego.Można przypuszczać, że w jej obrębie również występowały małe ziemie<ref>{{Cytuj |autor = PhD Justyna Prusinowska, Pruthenia Society |tytuł = Pruthenia Yearbook vol 2: 2006 |data dostępu = 2019-10-30 |url = https://www.academia.edu/19979220/Pruthenia_Yearbook_vol_2_2006 |język = en}}</ref>. |
||
Terytorium przetrzebione w walkach z [[Polska|Polakami]] tak bardzo, że w czasie podboju [[zakon krzyżacki|krzyżackiego]] w XIII wieku była prawie bezludna. Wkrótce stała się częścią ziem [[Zakon krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]], a później [[Prusy (państwo)|Prus książęcych]], a resztki Sasinów zostały zasymilowane przez [[Mazurzy|Mazurów]] (zobacz też [[Mazury]]). Ziemia Sasinów pokrywała się z południową częścią [[Prusy Górne|Prus Górnych]] oraz częściowo z [[ziemia lubawska|ziemią lubawską]]. Obecnie jest to południowo-zachodnia część [[województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]]. |
Terytorium przetrzebione w walkach z [[Polska|Polakami]] tak bardzo, że w czasie podboju [[zakon krzyżacki|krzyżackiego]] w XIII wieku była prawie bezludna. Wkrótce stała się częścią ziem [[Zakon krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]], a później [[Prusy (państwo)|Prus książęcych]], a resztki Sasinów zostały zasymilowane przez [[Mazurzy|Mazurów]] (zobacz też [[Mazury]]). Ziemia Sasinów pokrywała się z południową częścią [[Prusy Górne|Prus Górnych]] oraz częściowo z [[ziemia lubawska|ziemią lubawską]]. Obecnie jest to południowo-zachodnia część [[województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]]. |
||
Wersja z 12:48, 19 gru 2019
Ziemia Sasinów (Ziemia sasińska) – to jedna z krain leżących w południowej części Prus, zamieszkana przez plemię Sasinów, terytorium nad rzekami: Drwęcą i Welem, od wschodu graniczące z Galindią, od północy z Pomezanią.
Nazwa Sasinii pojawiła się w dokumencie księcia łęczyckiego Kazimierza z 4 sierpnia 1257 r. w formie „[…] terre, que Sausin vulgariter nuncupatur ”, natomiast w dokumencie z 1263 r. w formie Sassin. Z kolei w tzw. dokumencie króla Przemysława Ottokara z 1267 roku występuje w wersji Soysim. W szerszym zasięgu, a mianowicie wraz z ziemią lubawską terytorium Sasinów obejmowało obszar Garbu Lubawskiego[1]. Jej nazwa wywodzona jest od sasnis, co w języku Prusów znaczyło „zając”. Za czasów Bolesława Krzywoustego, a potem jego synów, na Ziemię sasińską organizowano wyprawy krzyżowe[2] i w tym też czasie powstały polskie grody Klasztorek, Łanioch, Zwiniarz, Gutowo, Nowe Grodziczno, które miały zabezpieczać granicę z Sasinami[3]. Chronologia grodów w północnej części Sasinii wskazuje, że tylko Domkowo wraz z osadą funkcjonowało w VII–XIII w. Natomiast ceramika z wczesnośredniowiecznych grodów w południowej Sasinii (Nowy Dwór, Tarczyny, Trzcin, Leszcz, a w drugiej fazie Kajkowo) uznawana jest za słowiańską[4]. Na lewym brzegu środkowej Drwęcy do rzeki Wel od drugiej połowy X w. powstawały słowiańskie skupienia osadnicze wokół grodów w Grążawach-Świeciu i Nielbarku[5]. Dawniej sądzono, że centralnym punktem osadniczym plemienia Sasinów miał być gród w Zajączkach, jednak podczas ostatnich badań stwierdzono, że był to gród słowiański zniszczony w XIII wieku[1].
O strukturze terytorialnej plemiennej Sasinii nic bliższego nie wiadomo. Być może nawiązuje do niej podział administracyjny komturstwa ostródzkiego.Można przypuszczać, że w jej obrębie również występowały małe ziemie[6].
Terytorium przetrzebione w walkach z Polakami tak bardzo, że w czasie podboju krzyżackiego w XIII wieku była prawie bezludna. Wkrótce stała się częścią ziem Zakonu Krzyżackiego, a później Prus książęcych, a resztki Sasinów zostały zasymilowane przez Mazurów (zobacz też Mazury). Ziemia Sasinów pokrywała się z południową częścią Prus Górnych oraz częściowo z ziemią lubawską. Obecnie jest to południowo-zachodnia część województwa warmińsko-mazurskiego.
Bibliografia
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
Przypisy
- ↑ a b Sławomir Wadyl, STUDIA NAD KSZTAŁTOWANIEM SIĘ POGRANICZA POMORSKO- I MAZOWIECKO-PRUSKIEGO WE WCZESNYM ŚREDNIOWIECZU [online] [dostęp 2019-12-19] (ang.).
- ↑ G. Białuński,Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999, s. 26–27
- ↑ http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf
- ↑ W. A. Moszczyński, Rubież słowiańsko-bałtyjska nad Wkrą w VIII–XI wieku na podstawie ceramiki ze stanowisk w Nowym Dworze, Tarczynach i Trzcinie, [w:] Pogranicze polsko-pruskie i krzyżackie, pod red. K. Grążawskiego, Włocławek–Brodnica 2003, s. 83–108
- ↑ E. Kowalczyk, Dzieje granicy mazowiecko-krzyżackiej (między Drwęcą a Pisą), Warszawa 2003, s. 120–156, s. 127–141
- ↑ PhD Justyna Prusinowska, Pruthenia Society, Pruthenia Yearbook vol 2: 2006 [online] [dostęp 2019-10-30] (ang.).