Czosnek syberyjski: Różnice pomiędzy wersjami

Czosnek syberyjski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	amarylkowate
Podrodzina	czosnkowe
Rodzaj	czosnek
Gatunek	czosnek syberyjski
	Nazwa systematyczna
	Allium sibiricum L.; Mant. pl. 2:562. 1771

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 00:08, 18 gru 2021

Czosnek syberyjski (Allium sibiricum L.) – gatunek byliny należący do rodziny czosnkowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Traktowany jako odrębny gatunek Allium sibiricum jest gatunkiem alpejsko-arktycznym. Występuje w Skandynawii, północnej Rosji i Syberii, na Alasce i arktycznych obszarach Kanady oraz w górach: Pireneje,Alpy, Karpaty, Góry Dynarskie, Ural, Kaukaz^[3]. W Polsce występuje tylko w Sudetach i w Karpatach (w Beskidzie Żywieckim). W Sudetach występuje w Śnieżnych Kotłach i w źródliskowym obszarze doliny Łomniczki, w Beskidzie Żywieckim tylko na kilku stanowiskach w masywie Pilska^[3], m.in. na Hali Cudzichowej i Hali Cebulowej^{[potrzebny przypis]}.

Morfologia

Cebula: Równowąska, cienka, okryta białobrunatnymi pochwami.
Łodyga: Do 60 cm wysokości.
Liście: Dość grube, dęte, obłe.
Kwiaty: Zebrane w kulisty baldach. Działki okwiatu fioletoworóżowe, wąskolancetowate, zaostrzone, długości 10-15 mm. Pręciki bez ząbków, krótsze od działek^[4].

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. Rośnie na torfowiskach, w źródliskach, traworoślach i ziołoroślach. Kwitnie od czerwca do września. Liczba chromosomów 2n=16.

Zagrożenia i ochrona

Gatunek objęty w Polsce ochroną ścisłą.

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[5]: V (narażony); 2016: EN (zagrożony)^[6].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: VU (ang. vulnerable, narażony)^[7].

Systematyka

Według nowszych ujęć taksonomicznych jest to synonim gatunku Allium schoenoprasum L. Sp. pl. 1:301. 1753^[8].
W systemie Reveala gatunek ujęty w randze odmiany czosnku szczypiorku – Allium schoenoprasum L. var. sibiricum (L.) Hartman. Czosnek syberyjski klasyfikowany był także jako podgatunek czosnku szczypiorkuAllium schoenoprasum L. subsp. sibiricum (L.) Celak. oraz odmiana Allium schoenoprasum L. var. laurentianum Fern^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).
↑ ^a ^b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
↑ P. Kwiatkowski 2001. Czosnek syberyjski. s. 422-424. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
↑ Crescent Bloom: Allium. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-07]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).

[K-3] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

[4] P. Kwiatkowski 2001. Czosnek syberyjski. s. 422-424. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.

[5] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[6] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[7] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[8] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].

[9] Crescent Bloom: Allium. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-07]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Linia 20: / Linia 20: @@
  |gatunek              = czosnek syberyjski
  |nazwa łacińska       = Allium sibiricum
- |autor                = [[L.]]
+ |autor                = L.
  |cytat                = Mant. pl. 2:562. 1771
  |synonimy             =
@@ Linia 29: / Linia 29: @@
 == Rozmieszczenie geograficzne ==
-Traktowany jako odrębny gatunek ''Allium sibiricum'' jest gatunkiem alpejsko-arktycznym. Występuje w [[Skandynawia|Skandynawii]], północnej [[Rosja|Rosji]] i [[Syberia|Syberii]], na [[Alaska|Alasce]] i [[Arktyka|arktycznych]] obszarach [[Kanada|Kanady]] oraz w górach: [[Pireneje]],[[ Alpy]], [[Karpaty]], [[Góry Dynarskie]], [[Ural]], [[Kaukaz (łańcuch górski)|Kaukaz]]<ref name=K>{{Cytuj książkę |imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków |data=2008 |isbn =978-83-89648-71-6 }}</ref>. W Polsce występuje tylko w [[Sudety|Sudetach]] i w Karpatach (w [[Beskid Żywiecki|Beskidzie Żywieckim]]). W Sudetach występuje w [[Śnieżne Kotły|Śnieżnych Kotłach]] i w źródliskowym obszarze doliny [[Łomniczka (potok)|Łomniczki]], w Beskidzie Żywieckim tylko na kilku stanowiskach w masywie [[Pilsko|Pilska]]<ref name=K/>, m. in. na [[Hala Cudzichowa|Hali Cudzichowej]] i [[Hala Cebulowa|Hali Cebulowej]].
+Traktowany jako odrębny gatunek ''Allium sibiricum'' jest gatunkiem alpejsko-arktycznym. Występuje w [[Skandynawia|Skandynawii]], północnej [[Rosja|Rosji]] i [[Syberia|Syberii]], na [[Alaska|Alasce]] i [[Arktyka|arktycznych]] obszarach [[Kanada|Kanady]] oraz w górach: [[Pireneje]],[[ Alpy]], [[Karpaty]], [[Góry Dynarskie]], [[Ural]], [[Kaukaz (łańcuch górski)|Kaukaz]]<ref name=K>{{Cytuj książkę |imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków |data=2008 |isbn =978-83-89648-71-6 }}</ref>. W Polsce występuje tylko w [[Sudety|Sudetach]] i w Karpatach (w [[Beskid Żywiecki|Beskidzie Żywieckim]]). W Sudetach występuje w [[Śnieżne Kotły|Śnieżnych Kotłach]] i w źródliskowym obszarze doliny [[Łomniczka (potok)|Łomniczki]], w Beskidzie Żywieckim tylko na kilku stanowiskach w masywie [[Pilsko|Pilska]]<ref name=K/>, m.in. na [[Hala Cudzichowa|Hali Cudzichowej]] i [[Hala Cebulowa|Hali Cebulowej]]{{fakt}}.
 == Morfologia ==