Przejdź do zawartości

Paul Fuchs: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne techniczne
Zmiana nieprawidłowych informacji
Linia 36: Linia 36:
Jako szef kontrwywiadu SS na dystrykt miał pod sobą ok. 30–40 funkcjonariuszy oraz ok. 150 agentów. Wśród podwładnych i współpracowników Fuchsa znaleźli się także Polacy, min. Alfred Manowski („specjalista od przesłuchań”), Stefan Falkowski (początkowo tłumacz), [[Józef Kessler|Józef Jerzy Kessler]] ps. „K-22” (agent w AK), ppor. [[Jerzy Wojnowski]] ps. „Motor” (agent w AK) i [[Hubert Jura]] ps. „Tom” (kapitan NSZ)<ref>{{Cytuj |url = http://ponury-nurt.blogspot.com/2018/01/74-rocznica-likwidacji-agenta-gestapo.html |tytuł = Wokół Wykusu: 74. rocznica likwidacji agenta gestapo ppor. Jerzego Wojnowskiego „Motora” |opublikowany = ponury-nurt.blogspot.com |data dostępu = 2020-03-15}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://niniwa22.cba.pl/afery_polski_podziemnej_1939_1945.htm |tytuł = Afery Polski Podziemnej 1939-1945 |opublikowany = niniwa22.cba.pl |data dostępu = 2020-03-15}}</ref>. Swoich przełożonych informował, że dysponuje kartoteką 40 tysięcy nazwisk osób zaangażowanych lub podejrzanych o działalność przeciwko [[III Rzesza|III Rzeszy]]<ref name=szach>{{Cytuj |url = https://polskatimes.pl/paul-fuchs-zwany-lisem-z-radomia-gestapowiec-ktory-szachowal-podziemie/ar/10012656 |tytuł = Paul Fuchs zwany „Lisem z Radomia”. Gestapowiec, który szachował Podziemie |opublikowany = Polska Times |język = pl |data dostępu = 2020-03-15}}</ref>. Do jego największych osiągnięć w walce z polskim podziemiem należały min. aresztowanie szefa sztabu [[Komenda Główna Armii Krajowej|Komendy Głównej]] [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]] płk [[Janusz Albrecht|Janusza Albrechta]] ps. „Wojciech”, rozbicie trzech kolejnych Komitetów Miejskich [[Polska Partia Robotnicza|Polskiej Partii Robotniczej]] w Radomiu, przejęcie kontroli nad [[Miecz i Pług|Ruchem „Miecz i Pług”]] oraz utworzenie [[Organizacja Toma|złożonej z Polaków organizacji wywiadowczej „Toma”]] zwalczającej polski ruch oporu, przede wszystkim komunistów i inne stronnictwa lewicy<ref>A. J. Zakrzewski, ''Słownik biograficzny ziemi częstochowskiej'', Częstochowa 1998, s. 51–52.</ref>.
Jako szef kontrwywiadu SS na dystrykt miał pod sobą ok. 30–40 funkcjonariuszy oraz ok. 150 agentów. Wśród podwładnych i współpracowników Fuchsa znaleźli się także Polacy, min. Alfred Manowski („specjalista od przesłuchań”), Stefan Falkowski (początkowo tłumacz), [[Józef Kessler|Józef Jerzy Kessler]] ps. „K-22” (agent w AK), ppor. [[Jerzy Wojnowski]] ps. „Motor” (agent w AK) i [[Hubert Jura]] ps. „Tom” (kapitan NSZ)<ref>{{Cytuj |url = http://ponury-nurt.blogspot.com/2018/01/74-rocznica-likwidacji-agenta-gestapo.html |tytuł = Wokół Wykusu: 74. rocznica likwidacji agenta gestapo ppor. Jerzego Wojnowskiego „Motora” |opublikowany = ponury-nurt.blogspot.com |data dostępu = 2020-03-15}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://niniwa22.cba.pl/afery_polski_podziemnej_1939_1945.htm |tytuł = Afery Polski Podziemnej 1939-1945 |opublikowany = niniwa22.cba.pl |data dostępu = 2020-03-15}}</ref>. Swoich przełożonych informował, że dysponuje kartoteką 40 tysięcy nazwisk osób zaangażowanych lub podejrzanych o działalność przeciwko [[III Rzesza|III Rzeszy]]<ref name=szach>{{Cytuj |url = https://polskatimes.pl/paul-fuchs-zwany-lisem-z-radomia-gestapowiec-ktory-szachowal-podziemie/ar/10012656 |tytuł = Paul Fuchs zwany „Lisem z Radomia”. Gestapowiec, który szachował Podziemie |opublikowany = Polska Times |język = pl |data dostępu = 2020-03-15}}</ref>. Do jego największych osiągnięć w walce z polskim podziemiem należały min. aresztowanie szefa sztabu [[Komenda Główna Armii Krajowej|Komendy Głównej]] [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]] płk [[Janusz Albrecht|Janusza Albrechta]] ps. „Wojciech”, rozbicie trzech kolejnych Komitetów Miejskich [[Polska Partia Robotnicza|Polskiej Partii Robotniczej]] w Radomiu, przejęcie kontroli nad [[Miecz i Pług|Ruchem „Miecz i Pług”]] oraz utworzenie [[Organizacja Toma|złożonej z Polaków organizacji wywiadowczej „Toma”]] zwalczającej polski ruch oporu, przede wszystkim komunistów i inne stronnictwa lewicy<ref>A. J. Zakrzewski, ''Słownik biograficzny ziemi częstochowskiej'', Częstochowa 1998, s. 51–52.</ref>.


Zdaniem Fuchsa we wspólnym interesie Polaków i Niemców była walka ze [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i rodzimym ruchem komunistycznym<ref name="bez litości" /> dlatego od 1941 starał się nawiązać kontakt ze [[Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy|Związkiem Jaszczurczym]], a następnie [[Narodowe Siły Zbrojne|Narodowymi Siłami Zbrojnymi]]. Za pomocą „Toma” porozumiał się z dowództwem [[Brygada Świętokrzyska|Brygady Świętokrzyskiej NSZ]], która zwalczała inne organizacje ruchu oporu (zarówno lewicowe takie jak [[Armia Ludowa|AL]] i [[Gwardia Ludowa WRN|OW PPS]]-[[Armia Krajowa|AK]], jak i prawicowe np. [[Narodowa Organizacja Wojskowa|NOW]]-AK oraz [[Bataliony Chłopskie|ruch ludowy]]). Zorganizował on także ewakuację jednostki z Kielecczyzny oraz przerzut ok. 60 dywersantów na zajmowane przez Sowietów ziemie polskie<ref>[[Józef Wyrwa|J. Wyrwa]], ''Pamiętniki partyzanta. Hubalczyka, legendarnego dowódcy oddziału partyzanckiego, który wszedł w skład NSZ, a później dołączył do 25. pp AK'', Kraków 2014, s. 121, 160–170.</ref><ref>{{Cytuj |url = https://www.tygodnikprzeglad.pl/brygada-swietokrzyska-hitlerowscy-kolaboranci-sztandarach-prawicy/ |tytuł = Brygada świętokrzyska. Hitlerowscy kolaboranci na sztandarach prawicy |opublikowany = Tygodnik Przegląd |język = pl |data dostępu = 2020-03-15}}</ref>.
Zdaniem Fuchsa we wspólnym interesie Polaków i Niemców była walka ze [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i rodzimym ruchem komunistycznym<ref name="bez litości" /> dlatego od 1941 starał się nawiązać kontakt ze [[Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy|Związkiem Jaszczurczym]], a następnie [[Narodowe Siły Zbrojne|Narodowymi Siłami Zbrojnymi]]. Za pomocą „Toma” porozumiał się z dowództwem [[Brygada Świętokrzyska|Brygady Świętokrzyskiej NSZ]], . Zorganizował on także ewakuację jednostki z Kielecczyzny oraz przerzut ok. 60 dywersantów na zajmowane przez Sowietów ziemie polskie<ref>[[Józef Wyrwa|J. Wyrwa]], ''Pamiętniki partyzanta. Hubalczyka, legendarnego dowódcy oddziału partyzanckiego, który wszedł w skład NSZ, a później dołączył do 25. pp AK'', Kraków 2014, s. 121, 160–170.</ref><ref>{{Cytuj |url = https://www.tygodnikprzeglad.pl/brygada-swietokrzyska-hitlerowscy-kolaboranci-sztandarach-prawicy/ |tytuł = Brygada świętokrzyska. Hitlerowscy kolaboranci na sztandarach prawicy |opublikowany = Tygodnik Przegląd |język = pl |data dostępu = 2020-03-15}}</ref>.


Po wojnie razem z Hubertem Jurą pracować miał w tworzonej przez Amerykanów siatce wywiadowczej przeznaczonej do działania w [[Blok wschodni|bloku wschodnim]], prawdopodobnie oddał swoje usługi także [[Organisation Gehlen|zachodnioniemieckiej agencji wywiadowczej]] kierowanej przez gen. [[Reinhard Gehlen|Reinharda Gehlena]], byłego szefa wydziału [[Oberkommando des Heeres|OKH]] [[Abteilung Fremde Heere|Fremde Heere Ost]]. Mimo dowodów na popełnione zbrodnie przez Paula Fuchsa na ziemi radomskiej i Kielecczyźnie w latach 1964–1980 umarzano kolejne śledztwa przeciwko niemu<ref name=szach/>.
Po wojnie razem z Hubertem Jurą pracować miał w tworzonej przez Amerykanów siatce wywiadowczej przeznaczonej do działania w [[Blok wschodni|bloku wschodnim]], prawdopodobnie oddał swoje usługi także [[Organisation Gehlen|zachodnioniemieckiej agencji wywiadowczej]] kierowanej przez gen. [[Reinhard Gehlen|Reinharda Gehlena]], byłego szefa wydziału [[Oberkommando des Heeres|OKH]] [[Abteilung Fremde Heere|Fremde Heere Ost]]. Mimo dowodów na popełnione zbrodnie przez Paula Fuchsa na ziemi radomskiej i Kielecczyźnie w latach 1964–1980 umarzano kolejne śledztwa przeciwko niemu<ref name=szach/>.

Wersja z 21:59, 13 kwi 2023

Paul Fuchs
Lis z Radomia
Hauptsturmführer Hauptsturmführer
Data i miejsce urodzenia

10 czerwca 1908
Höchst

Data i miejsce śmierci

9 października 1983
Augsburg

Przebieg służby
Formacja

Allgemeine SS

Jednostki

Reichssicherheitshauptamt

Brygada Świętokrzyska (od stycznia do kwietnia 1945 roku)

Stanowiska

Szef kontrwywiadu KdS Radom

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

prawdopodobnie współpracownik służb USA

Paul Fuchs (10 czerwca 1908 w Höchst, zm. 9 października 1983 w Augsburgu) – oficer SS, śledczy (Kriminalrat) Gestapo i naczelnik tego wydziału w komendzie Sipo-SD. Na początku 1945 roku był oficerem łącznikowym SS w Brygadzie Świętokrzyskiej.[1][2][3][4] Nazywany „Lisem z Radomia”.

Życiorys

Paul Fuchs zdał maturę w 1927, pięć lat później został zatrudniony w augsburskiej policji kryminalnej. Od 1936 pracował w Gestapo kolejno w Norymberdze, Monachium i Moguncji. W trakcie kampanii wrześniowej służył w Einsatzkommando 2/III przy 8 Armii, po jej zakończeniu został skierowany do komendy Sipo-SD na dystrykt radomski Generalnego Gubernatorstwa, w której został szefem wydziału Gestapo (do 1942 był to referat IIIC – walka z ruchem oporu, między jesienią 1942 a kwietniem 1944 referaty IVA – ruch oporu i partie polityczne oraz IVN – agentura, a od 15 kwietnia 1944 IV1 – opozycja, IV2 – sabotaż i IVN[5]). W 1941 został przyjęty do NSDAP, według charakterystyki „170 cm wzrostu, blondyn, oczy piwne, mały wąsik. Mówi niemczyzną literacką bądź gwarą szwabską z wtrętami bawarskimi”[6].

Jako szef kontrwywiadu SS na dystrykt miał pod sobą ok. 30–40 funkcjonariuszy oraz ok. 150 agentów. Wśród podwładnych i współpracowników Fuchsa znaleźli się także Polacy, min. Alfred Manowski („specjalista od przesłuchań”), Stefan Falkowski (początkowo tłumacz), Józef Jerzy Kessler ps. „K-22” (agent w AK), ppor. Jerzy Wojnowski ps. „Motor” (agent w AK) i Hubert Jura ps. „Tom” (kapitan NSZ)[7][8]. Swoich przełożonych informował, że dysponuje kartoteką 40 tysięcy nazwisk osób zaangażowanych lub podejrzanych o działalność przeciwko III Rzeszy[9]. Do jego największych osiągnięć w walce z polskim podziemiem należały min. aresztowanie szefa sztabu Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej płk Janusza Albrechta ps. „Wojciech”, rozbicie trzech kolejnych Komitetów Miejskich Polskiej Partii Robotniczej w Radomiu, przejęcie kontroli nad Ruchem „Miecz i Pług” oraz utworzenie złożonej z Polaków organizacji wywiadowczej „Toma” zwalczającej polski ruch oporu, przede wszystkim komunistów i inne stronnictwa lewicy[10].

Zdaniem Fuchsa we wspólnym interesie Polaków i Niemców była walka ze ZSRR i rodzimym ruchem komunistycznym[6] dlatego od 1941 starał się nawiązać kontakt ze Związkiem Jaszczurczym, a następnie Narodowymi Siłami Zbrojnymi. Za pomocą „Toma” porozumiał się z dowództwem Brygady Świętokrzyskiej NSZ, . Zorganizował on także ewakuację jednostki z Kielecczyzny oraz przerzut ok. 60 dywersantów na zajmowane przez Sowietów ziemie polskie[11][12].

Po wojnie razem z Hubertem Jurą pracować miał w tworzonej przez Amerykanów siatce wywiadowczej przeznaczonej do działania w bloku wschodnim, prawdopodobnie oddał swoje usługi także zachodnioniemieckiej agencji wywiadowczej kierowanej przez gen. Reinharda Gehlena, byłego szefa wydziału OKH Fremde Heere Ost. Mimo dowodów na popełnione zbrodnie przez Paula Fuchsa na ziemi radomskiej i Kielecczyźnie w latach 1964–1980 umarzano kolejne śledztwa przeciwko niemu[9].

Awanse

Odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ W artykule „Paul Fuchs zwany <Lisem z Radomia>. Gestapowiec, który szachował Podziemie” podane zostało, iż Paul Fuchs za swoje zasługi w czasie służby w KdS Radom został „wyróżniony dwoma Żelaznymi Krzyżami”. Prawdopodobnie autor artykułu pomylił Krzyż Żelazny z Krzyżem Zasługi Wojennej, tj. odznaczeniem stanowiącym odpowiednik tego pierwszego na tyłach frontu.

Przypisy

  1. ↑ Wojciech Rodak, Paul Fuchs zwany "Lisem z Radomia". Gestapowiec, który szachował Podziemie [online], Polska Times, 19 maja 2016 [dostęp 2021-11-14] (pol.).
  2. ↑ Wayback Machine [online], web.archive.org, 10 czerwca 2015 [dostęp 2021-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-10].
  3. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2021-11-14].
  4. ↑ Brygada świętokrzyska. Hitlerowscy kolaboranci na sztandarach prawicy [online], Przegląd, 2 października 2017 [dostęp 2021-11-14] (pol.).
  5. ↑ Kto był kim w SS [online], www.dws.org.pl [dostęp 2020-03-15] (pol.).
  6. ↑ a b „Bądźcie bez litości”. Polityka okupacyjnych władz niemieckich wobec ludności polskiej w dystrykcie radomskim – wystawa przygotowana przez Biuro Edukacji Publicznej i delegaturę radomską oddziału lubelskiego Instytutu Pamięci Narodowej.
  7. ↑ Wokół Wykusu: 74. rocznica likwidacji agenta gestapo ppor. Jerzego Wojnowskiego „Motora” [online], ponury-nurt.blogspot.com [dostęp 2020-03-15].
  8. ↑ Afery Polski Podziemnej 1939-1945 [online], niniwa22.cba.pl [dostęp 2020-03-15].
  9. ↑ a b Paul Fuchs zwany „Lisem z Radomia”. Gestapowiec, który szachował Podziemie [online], Polska Times [dostęp 2020-03-15] (pol.).
  10. ↑ A. J. Zakrzewski, Słownik biograficzny ziemi częstochowskiej, Częstochowa 1998, s. 51–52.
  11. ↑ J. Wyrwa, Pamiętniki partyzanta. Hubalczyka, legendarnego dowódcy oddziału partyzanckiego, który wszedł w skład NSZ, a później dołączył do 25. pp AK, Kraków 2014, s. 121, 160–170.
  12. ↑ Brygada świętokrzyska. Hitlerowscy kolaboranci na sztandarach prawicy [online], Tygodnik Przegląd [dostęp 2020-03-15] (pol.).

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Fuchs&oldid=70107509”