Hekla: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne techniczne |
m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 16: | Linia 16: | ||
|}} |
|}} |
||
'''Hekla''' ([[język islandzki|isl.]] 'kaptur, czepek') |
'''Hekla''' ([[język islandzki|isl.]] 'kaptur, czepek') – [[wulkan]] w południowo-zachodniej [[Islandia|Islandii]], położony 115 km na wschód od [[stolica|stolicy]] kraju [[Reykjavík]]u. Najwyższy czynny wulkan wyspy (1491 m [[n.p.m.]]), należy też do najbardziej aktywnych. |
||
Hekla jest [[stratowulkan]]em, który powstał w rezultacie wylewów o charakterze liniowym z kilku szczelinowych [[krater wulkaniczny|kraterów]], rozsianych na obszarze kilkunastu kilometrów. W czasie [[Erupcja wulkanu|erupcji]] wulkan wyrzuca duże ilości różnych produktów wulkanicznych: [[bomba wulkaniczna|bomby]], [[ |
Hekla jest [[stratowulkan]]em, który powstał w rezultacie wylewów o charakterze liniowym z kilku szczelinowych [[krater wulkaniczny|kraterów]], rozsianych na obszarze kilkunastu kilometrów. W czasie [[Erupcja wulkanu|erupcji]] wulkan wyrzuca duże ilości różnych produktów wulkanicznych: [[bomba wulkaniczna|bomby]], [[popiół wulkaniczny|popioły]], [[gaz wulkaniczny|gazy]] oraz [[lawa|lawę]]. Dlatego zalicza się go do wulkanów eksplozywno-[[efuzja (geologia)|efuzywnych]] [[typy wulkanów|typu wezuwiańskiego]]. |
||
Ważniejsze erupcje w czasach przedhistorycznych to: 6600 [[Before Present|BP]], 4000 BP, 2800 BP oraz ok. 860 r. n.e. W czasach historycznych odnotowano wybuchy Hekli w latach: [[1104]], [[1158]], [[1206]], [[1222]], [[1300]], [[1341]], [[1389]], ok. [[1440]], [[1510]], [[1597]], [[1636]], [[1693]], [[1766]], [[1845]], [[1878]], [[1947]]-[[1948|48]], [[1970]] i [[2000]] |
|||
Erupcjom towarzyszą najczęściej lekkie [[trzęsienie ziemi|trzęsienia ziemi]] oraz spływy gwałtownie topniejących [[lód|lodów]] tzw. ''[[jökulhlaup]]y'' (w czasie erupcji 1947/48 w jednej fali spłynęło około 3 km³ wody). Hekla produkuje głównie [[dacyt]]y oraz [[andezyt]]y [[bazalt]]owe. |
|||
Wybuchy Hekli zazwyczaj nie przynosiły bezpośrednio strat w ludziach czy gospodarce, jako że jego okolice są słabo zaludnione. Największym problemem jest jednak opad popiołów, które osiadając na roślinach wywoływały straty w [[hodowla zwierząt|hodowlach zwierząt]], które były podstawą islandzkiego [[rolnictwo|rolnictwa]]. |
Wybuchy Hekli zazwyczaj nie przynosiły bezpośrednio strat w ludziach czy gospodarce, jako że jego okolice są słabo zaludnione. Największym problemem jest jednak opad popiołów, które osiadając na roślinach wywoływały straty w [[hodowla zwierząt|hodowlach zwierząt]], które były podstawą islandzkiego [[rolnictwo|rolnictwa]]. |
||
Hekla często pojawiała się w [[literatura|literaturze]] europejskiej, już od [[średniowiecze|średniowiecza]]. Wielokrotnie pojawiał się motyw Hekli jako "wrót [[piekło|piekieł]]". |
Hekla często pojawiała się w [[literatura|literaturze]] europejskiej, już od [[średniowiecze|średniowiecza]]. Wielokrotnie pojawiał się motyw Hekli jako "wrót [[piekło|piekieł]]". |
||
=== |
=== Linki zewnętrzne === |
||
* [http:// |
* [http://www2.norvol.hi.is/page/ies_hekla Charakterystyka wulkanu na stronie Nordyckiego Instytutu Wulkanologicznego] |
||
⚫ | |||
{{Wulkany Islandii}} |
{{Wulkany Islandii}} |
||
⚫ | |||
[[af:Hekla]] |
[[af:Hekla]] |
Wersja z 15:38, 3 lut 2009
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}} | |
Państwo |
{{{państwo}}} |
---|---|
Położenie |
{{{położenie}}} |
Pasmo |
{{{pasmo}}} |
Wysokość |
{{{wysokość}}} m n.p.m. |
Wybitność |
{{{wybitność}}} m |
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} |
Hekla (isl. 'kaptur, czepek') – wulkan w południowo-zachodniej Islandii, położony 115 km na wschód od stolicy kraju Reykjavíku. Najwyższy czynny wulkan wyspy (1491 m n.p.m.), należy też do najbardziej aktywnych.
Hekla jest stratowulkanem, który powstał w rezultacie wylewów o charakterze liniowym z kilku szczelinowych kraterów, rozsianych na obszarze kilkunastu kilometrów. W czasie erupcji wulkan wyrzuca duże ilości różnych produktów wulkanicznych: bomby, popioły, gazy oraz lawę. Dlatego zalicza się go do wulkanów eksplozywno-efuzywnych typu wezuwiańskiego.
Ważniejsze erupcje w czasach przedhistorycznych to: 6600 BP, 4000 BP, 2800 BP oraz ok. 860 r. n.e. W czasach historycznych odnotowano wybuchy Hekli w latach: 1104, 1158, 1206, 1222, 1300, 1341, 1389, ok. 1440, 1510, 1597, 1636, 1693, 1766, 1845, 1878, 1947-48, 1970 i 2000
Erupcjom towarzyszą najczęściej lekkie trzęsienia ziemi oraz spływy gwałtownie topniejących lodów tzw. jökulhlaupy (w czasie erupcji 1947/48 w jednej fali spłynęło około 3 km³ wody). Hekla produkuje głównie dacyty oraz andezyty bazaltowe.
Wybuchy Hekli zazwyczaj nie przynosiły bezpośrednio strat w ludziach czy gospodarce, jako że jego okolice są słabo zaludnione. Największym problemem jest jednak opad popiołów, które osiadając na roślinach wywoływały straty w hodowlach zwierząt, które były podstawą islandzkiego rolnictwa.
Hekla często pojawiała się w literaturze europejskiej, już od średniowiecza. Wielokrotnie pojawiał się motyw Hekli jako "wrót piekieł".