Slawistyka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Lingwistyka języków słowiańskich: 2 myślniki w "staro-cerkiewno-słowiańskim" + poprawianie "S" w "Słowian" na wielką.
drobne redakcyjne
Linia 1: Linia 1:
'''Slawistyka''' - interdyscyplinarna dziedzina nauki, obejmująca badanie i opis najogólniej pojmowanych kultur, krajów, narodów i języków słowiańskich. Najczęściej jest utożsamiana z filologią słowiańską, a więc z dziedziną badającą [[języki słowiańskie]], [[literatura|literatury]] oraz [[folklor]] narodów słowiańskich. W szerszym rozumieniu slawistyka obejmuje także [[archeologia|archeologię]] oraz [[historia|historię]] [[Słowianie|Słowian]], począwszy od dziejów najstarszych, zwłaszcza z okresu wspólnoty plemiennej, aż po współczesność.
'''Slawistyka''' - interdyscyplinarna dziedzina nauki, obejmująca badanie i opis najogólniej pojmowanych kultur, krajów, narodów i języków słowiańskich. Najczęściej jest utożsamiana z filologią słowiańską, a więc z dziedziną badającą [[języki słowiańskie]], [[literatura|literatury]] oraz [[folklor]] narodów słowiańskich. W szerszym rozumieniu slawistyka obejmuje także [[archeologia|archeologię]] oraz [[historia|historię]] [[Słowianie|Słowian]], począwszy od dziejów najstarszych, zwłaszcza z okresu wspólnoty [[plemię|plemiennej]], aż po współczesność.


== Etapy rozwoju ==
== Etapy rozwoju ==
Linia 5: Linia 5:


Badania nad językami słowiańskimi da się podzielić na następujące okresy:
Badania nad językami słowiańskimi da się podzielić na następujące okresy:
* do ok. 1875: prace wstępne slawistyki, tzn. zbiór materiału językowego, publikowanie pierwszych gramatyk akademickich, słowników opisowych i normatywnych itd.; slawistykę postrzegano wówczas nie tyle jako odrębną dziedzinę badań filologicznych, co raczej jako część indoeuropeistyki (w programach studiów wyrażała się ta postawa m.in. na przykład obowiązkiem przejścia kursu greki, litewskiego i sanskrytu)
* do ok. 1875: prace wstępne slawistyki, tzn. zbiór materiału językowego, publikowanie pierwszych gramatyk akademickich, słowników opisowych i normatywnych itd.; slawistykę postrzegano wówczas nie tyle jako odrębną dziedzinę badań filologicznych, co raczej jako część [[indoeuropeistyka|indoeuropeistyki]] (w programach studiów wyrażała się ta postawa m.in. na przykład obowiązkiem przejścia kursu greki, litewskiego i [[sanskryt]]u)
* 1876-1914: rozwój slawistyki w duchu młodogramatycznym - nacisk położony na badania historyczno-porównawcze
* 1876-1914: rozwój slawistyki w duchu młodogramatycznym - nacisk położony na badania historyczno-porównawcze
* 1914-1918: zastój z powodu I wojny światowej
* 1914-1918: zastój z powodu I wojny światowej

Wersja z 14:48, 17 sie 2011

Slawistyka - interdyscyplinarna dziedzina nauki, obejmująca badanie i opis najogólniej pojmowanych kultur, krajów, narodów i języków słowiańskich. Najczęściej jest utożsamiana z filologią słowiańską, a więc z dziedziną badającą języki słowiańskie, literatury oraz folklor narodów słowiańskich. W szerszym rozumieniu slawistyka obejmuje także archeologię oraz historię Słowian, począwszy od dziejów najstarszych, zwłaszcza z okresu wspólnoty plemiennej, aż po współczesność.

Etapy rozwoju

Jako dyscyplina naukowa slawistyka zaczęła się kształtować na przełomie XVIII i XIX wieku w związku z budzeniem się świadomości narodowej i wspólnoty Słowian. Jednym z twórców slawistyki jako dyscypliny był Czech, Josef Dobrovský.

Badania nad językami słowiańskimi da się podzielić na następujące okresy:

  • do ok. 1875: prace wstępne slawistyki, tzn. zbiór materiału językowego, publikowanie pierwszych gramatyk akademickich, słowników opisowych i normatywnych itd.; slawistykę postrzegano wówczas nie tyle jako odrębną dziedzinę badań filologicznych, co raczej jako część indoeuropeistyki (w programach studiów wyrażała się ta postawa m.in. na przykład obowiązkiem przejścia kursu greki, litewskiego i sanskrytu)
  • 1876-1914: rozwój slawistyki w duchu młodogramatycznym - nacisk położony na badania historyczno-porównawcze
  • 1914-1918: zastój z powodu I wojny światowej
  • 1918-1939: rozwój dialektologii słowiańskich
  • 1939-1945: zastój z powodu II wojny światowej
  • po 1945: stopniowo coraz silniejsza dominacja kierunków synchronicznych; indywidualizacja filologii (większy nacisk na każdą pojedynczą filologię niż na studia porównawcze); całkowity rozdział od indoeuropeistyki (obecnie od studentów slawistyki właściwie nigdzie nie wymaga się kursu greki, litewskiego czy sanskrytu).

Lingwistyka języków słowiańskich

Językoznawstwo bada i dokumentuje rozwój języków słowiańskich od ich powstania aż po dzień dzisiejszy. W nauce o ww. językach można wyróżnić następujące działy:

Dział nauki o językach słowiańskich zajmuje się studiami nad zjawiskami historyczno-lingwistycznymi, geograficzno- i kulturalno-językowymi. Oprócz tego bada wpływy innych rodzin językowych na rozwój mowy Słowian (wpływ języków romańskich, germańskich, fino-ugryjskich i in.) oraz rekonstruuje nieistniejące w dzisiejszych czasach języki z rodziny słowiańskich: staro-cerkiewno-słowiański, słowiński, połabski.

Działy slawistyki