Slawistyka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Lingwistyka języków słowiańskich: 2 myślniki w "staro-cerkiewno-słowiańskim" + poprawianie "S" w "Słowian" na wielką. |
drobne redakcyjne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Slawistyka''' - interdyscyplinarna dziedzina nauki, obejmująca badanie i opis najogólniej pojmowanych kultur, krajów, narodów i języków słowiańskich. Najczęściej jest utożsamiana z filologią słowiańską, a więc z dziedziną badającą [[języki słowiańskie]], [[literatura|literatury]] oraz [[folklor]] narodów słowiańskich. W szerszym rozumieniu slawistyka obejmuje także [[archeologia|archeologię]] oraz [[historia|historię]] [[Słowianie|Słowian]], począwszy od dziejów najstarszych, zwłaszcza z okresu wspólnoty plemiennej, aż po współczesność. |
'''Slawistyka''' - interdyscyplinarna dziedzina nauki, obejmująca badanie i opis najogólniej pojmowanych kultur, krajów, narodów i języków słowiańskich. Najczęściej jest utożsamiana z filologią słowiańską, a więc z dziedziną badającą [[języki słowiańskie]], [[literatura|literatury]] oraz [[folklor]] narodów słowiańskich. W szerszym rozumieniu slawistyka obejmuje także [[archeologia|archeologię]] oraz [[historia|historię]] [[Słowianie|Słowian]], począwszy od dziejów najstarszych, zwłaszcza z okresu wspólnoty [[plemię|plemiennej]], aż po współczesność. |
||
== Etapy rozwoju == |
== Etapy rozwoju == |
||
Linia 5: | Linia 5: | ||
Badania nad językami słowiańskimi da się podzielić na następujące okresy: |
Badania nad językami słowiańskimi da się podzielić na następujące okresy: |
||
* do ok. 1875: prace wstępne slawistyki, tzn. zbiór materiału językowego, publikowanie pierwszych gramatyk akademickich, słowników opisowych i normatywnych itd.; slawistykę postrzegano wówczas nie tyle jako odrębną dziedzinę badań filologicznych, co raczej jako część indoeuropeistyki (w programach studiów wyrażała się ta postawa m.in. na przykład obowiązkiem przejścia kursu greki, litewskiego i |
* do ok. 1875: prace wstępne slawistyki, tzn. zbiór materiału językowego, publikowanie pierwszych gramatyk akademickich, słowników opisowych i normatywnych itd.; slawistykę postrzegano wówczas nie tyle jako odrębną dziedzinę badań filologicznych, co raczej jako część [[indoeuropeistyka|indoeuropeistyki]] (w programach studiów wyrażała się ta postawa m.in. na przykład obowiązkiem przejścia kursu greki, litewskiego i [[sanskryt]]u) |
||
* 1876-1914: rozwój slawistyki w duchu młodogramatycznym - nacisk położony na badania historyczno-porównawcze |
* 1876-1914: rozwój slawistyki w duchu młodogramatycznym - nacisk położony na badania historyczno-porównawcze |
||
* 1914-1918: zastój z powodu I wojny światowej |
* 1914-1918: zastój z powodu I wojny światowej |
Wersja z 14:48, 17 sie 2011
Slawistyka - interdyscyplinarna dziedzina nauki, obejmująca badanie i opis najogólniej pojmowanych kultur, krajów, narodów i języków słowiańskich. Najczęściej jest utożsamiana z filologią słowiańską, a więc z dziedziną badającą języki słowiańskie, literatury oraz folklor narodów słowiańskich. W szerszym rozumieniu slawistyka obejmuje także archeologię oraz historię Słowian, począwszy od dziejów najstarszych, zwłaszcza z okresu wspólnoty plemiennej, aż po współczesność.
Etapy rozwoju
Jako dyscyplina naukowa slawistyka zaczęła się kształtować na przełomie XVIII i XIX wieku w związku z budzeniem się świadomości narodowej i wspólnoty Słowian. Jednym z twórców slawistyki jako dyscypliny był Czech, Josef Dobrovský.
Badania nad językami słowiańskimi da się podzielić na następujące okresy:
- do ok. 1875: prace wstępne slawistyki, tzn. zbiór materiału językowego, publikowanie pierwszych gramatyk akademickich, słowników opisowych i normatywnych itd.; slawistykę postrzegano wówczas nie tyle jako odrębną dziedzinę badań filologicznych, co raczej jako część indoeuropeistyki (w programach studiów wyrażała się ta postawa m.in. na przykład obowiązkiem przejścia kursu greki, litewskiego i sanskrytu)
- 1876-1914: rozwój slawistyki w duchu młodogramatycznym - nacisk położony na badania historyczno-porównawcze
- 1914-1918: zastój z powodu I wojny światowej
- 1918-1939: rozwój dialektologii słowiańskich
- 1939-1945: zastój z powodu II wojny światowej
- po 1945: stopniowo coraz silniejsza dominacja kierunków synchronicznych; indywidualizacja filologii (większy nacisk na każdą pojedynczą filologię niż na studia porównawcze); całkowity rozdział od indoeuropeistyki (obecnie od studentów slawistyki właściwie nigdzie nie wymaga się kursu greki, litewskiego czy sanskrytu).
Lingwistyka języków słowiańskich
Językoznawstwo bada i dokumentuje rozwój języków słowiańskich od ich powstania aż po dzień dzisiejszy. W nauce o ww. językach można wyróżnić następujące działy:
- fonetyka
- fonologia
- morfologia
- syntaktyka
- semantyka
- pragmatyka
- etymologia
- socjolingwistyka
- lingwistyka historyczna
Dział nauki o językach słowiańskich zajmuje się studiami nad zjawiskami historyczno-lingwistycznymi, geograficzno- i kulturalno-językowymi. Oprócz tego bada wpływy innych rodzin językowych na rozwój mowy Słowian (wpływ języków romańskich, germańskich, fino-ugryjskich i in.) oraz rekonstruuje nieistniejące w dzisiejszych czasach języki z rodziny słowiańskich: staro-cerkiewno-słowiański, słowiński, połabski.