Jarmark: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Linia 32: | Linia 32: | ||
[[de:Jahrmarkt#Geschichte]] |
[[de:Jahrmarkt#Geschichte]] |
||
[[en:Fair]] |
[[en:Fair]] |
||
[[es:Feria]] |
|||
[[eo:Foiro]] |
[[eo:Foiro]] |
||
[[fr:Feria]] |
[[fr:Feria]] |
||
[[gl:Feira]] |
[[gl:Feira]] |
||
[[hi:मेला]] |
|||
[[io:Ferio]] |
[[io:Ferio]] |
||
[[he:יריד]] |
[[he:יריד]] |
||
Linia 43: | Linia 41: | ||
[[oc:Fièra]] |
[[oc:Fièra]] |
||
[[pt:Feira]] |
[[pt:Feira]] |
||
[[ro:Bâlci]] |
|||
[[sl:Sejem]] |
[[sl:Sejem]] |
||
[[fi:Markkinat (tapahtuma)]] |
[[fi:Markkinat (tapahtuma)]] |
Wersja z 08:48, 18 mar 2013
Jarmark (niem. Jahrmarkt - targ doroczny) – rodzaj targu średniowiecznego o znaczeniu ponadlokalnym, będącego centrum wymiany towarów handlu dalekosiężnego.
Historia
W średniowieczu była to jedna z podstawowych form wolnego handlu, głównie hurtowego. Jarmarki organizowano corocznie w stałych terminach, najczęściej przy okazji święta kościelnego. Przywileje świeckie i kościelne gwarantowały kupcom bezpieczeństwo osobiste i nienaruszalność mienia (pokój jarmarczny, pokój królewski, pax Dei), a miejscowe władze miały obowiązek ograniczyć na czas jarmarku cechowy monopol sprzedaży i nadzorować prawidłowość dokonywanych transakcji (miary, wagi, ceny). Jarmarki trwały od 1-2 dni do 2 tygodni. Niekiedy na jarmarkach czas ten dzielono na terminy wystawiania towarów, zawierania umów i rozliczania zobowiązań. Masowy napływ na jarmarki kupców i klientów przyczyniał się do rozkwitu miast jarmarcznych. Od początku XII wieku funkcjonowały jarmarki, na których wymieniano towary z Bliskiego Wschodu oraz zachodniej i północnej części Europy. Najpopularniejsze były jarmarki szampańskie. Jarmarki pełniły również rolę wystaw i giełd towarowych, a transakcje oparte były głównie na kredycie. Rozwijały się rozmaite formy zobowiązań i spółek handlowych. W XVI wieku wraz z rozwojem komunikacji i pojawieniem się nowych form handlu rola jarmarków znacząco się zmniejszyła.
W Polsce
W Polsce jarmarki upowszechniły się w XIII wieku w Gdańsku i we Wrocławiu, a w wiekach późniejszych we Lwowie, Łucku, Grodnie, Wilnie (głównie produkty leśne); Jarosławiu, Kłecku (sukna), Przemyślu, Przeworsku (woły); Krakowie, Sandomierzu, Kazimierzu Dolnym, Płocku, Toruniu (zboża) i Lublinie (wina węgierskie, zboża, woły).
Na jarmarkach skupowano towary wywożone masowo (szlakami wodnymi i lądowymi) na zachód Europy (zboża, futra, woły, produkty leśne, len). Z zachodniej Europy przywożono sukno, wyroby metalowe, korzenie, wino, dobra luksusowe. Współcześnie nieliczne istniejące nadal jarmarki mają miejscowy zasięg lub stanowią rodzaj festynu (Jarmark św. Dominika w Gdańsku, Jarmark Jagielloński w Lublinie (lub coroczny jarmark odbywający się 15 sierpnia w Skotnikach). Potocznie nazwa targ i jarmark używana jest zamiennie.
Zobacz też
- Jarmark św. Dominika w Gdańsku
- Jarmark Jagielloński w Lublinie
- Jarmark Świętojański w Poznaniu
- Stragan
Bibliografia
- Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski do 1945 roku,Henryk Samsonowicz, Warszawa 1981, t. I, s. 279-281