Tenor: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
źródła/przypisy |
m drobne redakcyjne |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
Ze względu na to, że przez długi czas w historii kobietom nie wolno było śpiewać w kościele, w głosach wyższych (głównie w partii "cantus") obsadzani byli albo mężczyźni śpiewający [[falset]]em (obecnie zwani kontratenorami), albo chłopcy przed mutacją, posiadający głos zwany [[dyszkant]]em. Wbrew obecnym skojarzeniom, w partii "altus" nie śpiewał zwykle głos kojarzony z obecnym żeńskim altem lub falsetowym kontratenorem, ale tenor śpiewający rejestrem piersiowym o wyjątkowo szerokiej skali. Obecnie niektórzy wykonawcy muzyki dawnej, zwykle śpiewający partie tenorowe, często wykonują partie "altus" właśnie w ten sposób (np. [[Charles Daniels]], [[Stephan van Dyck]], a w Polsce m.in. [[Maciej Gocman]]). |
Ze względu na to, że przez długi czas w historii kobietom nie wolno było śpiewać w kościele, w głosach wyższych (głównie w partii "cantus") obsadzani byli albo mężczyźni śpiewający [[falset]]em (obecnie zwani kontratenorami), albo chłopcy przed mutacją, posiadający głos zwany [[dyszkant]]em. Wbrew obecnym skojarzeniom, w partii "altus" nie śpiewał zwykle głos kojarzony z obecnym żeńskim altem lub falsetowym kontratenorem, ale tenor śpiewający rejestrem piersiowym o wyjątkowo szerokiej skali. Obecnie niektórzy wykonawcy muzyki dawnej, zwykle śpiewający partie tenorowe, często wykonują partie "altus" właśnie w ten sposób (np. [[Charles Daniels]], [[Stephan van Dyck]], a w Polsce m.in. [[Maciej Gocman]]). |
||
Wyróżniamy kilka rodzajów tenoru - tenor liryczny, tenor dramatyczny często o ciemniej i metalicznej barwie oraz tenor spinto. |
Wyróżniamy kilka rodzajów tenoru - tenor liryczny (np. [[Luciano Pavarotti]], [[Wiesław Ochman]]), tenor dramatyczny często o ciemniej i metalicznej barwie oraz tenor spinto (np. [[Plácido Domingo]]). |
||
Skala tenorowa sytuuje się więc pomiędzy skalą barytonu a męskiego altu (śpiewanego falsetem). |
Skala tenorowa sytuuje się więc pomiędzy skalą barytonu a męskiego altu (śpiewanego falsetem). |
||
Wersja z 14:28, 6 lip 2013
Tenor jeden z czterech głównych rodzajów, klas głosu ludzkiego. Mianem tym określa się również osoby śpiewające tym głosem[1][2][3][4].
Tenor jest najwyższym głosem męskim osiągalnym rejestrem piersiowym (patrz: technika śpiewu). Zwykle obejmuje zakres od c do c2.
Nazwa głosu pochodzi od włoskiego słowa "tenere" (pol. podtrzymywać)[5]. Na początku rozwoju polifonii wokalnej, w muzyce średniowiecznej, tenor zawsze wykonywał partię cantus firmus, podtrzymując głos wysoki (nazywany "cantus", mniej więcej w skali sopranu), który wykonywał inną melodię. W dalszym rozwoju dodano trzeci głos, wyższy niż tenor, śpiewający melodię odnoszącą się do cantus firmus, niejako przeciw tenorowi (contratenor altus, czyli wysoki (=altus) głos śpiewający partię konkurującą z partią tenorową). Następnie dodano kolejny głos, niższy (contratenor bassus, czyli głos niski (=bassus) śpiewający partię również konkurującą z partią tenorową). W ten sposób stworzono podstawowy skład polifoniczny podobny do obecnie nam znanego: cantus, contratenor altus, tenor, contratenor bassus. Dla ułatwienia odrzucono potem słowa "contratenor", tworząc nazewnictwo "cantus - altus - tenor - bassus" upodobnione do stosowanego w naszych czasach, znane już w renesansie i używane częściowo również w baroku.
Przed drugą połową XVII wieku tenory obsadzane były w partiach kojarzonych obecnie z innymi głosami.
Ze względu na to, że przez długi czas w historii kobietom nie wolno było śpiewać w kościele, w głosach wyższych (głównie w partii "cantus") obsadzani byli albo mężczyźni śpiewający falsetem (obecnie zwani kontratenorami), albo chłopcy przed mutacją, posiadający głos zwany dyszkantem. Wbrew obecnym skojarzeniom, w partii "altus" nie śpiewał zwykle głos kojarzony z obecnym żeńskim altem lub falsetowym kontratenorem, ale tenor śpiewający rejestrem piersiowym o wyjątkowo szerokiej skali. Obecnie niektórzy wykonawcy muzyki dawnej, zwykle śpiewający partie tenorowe, często wykonują partie "altus" właśnie w ten sposób (np. Charles Daniels, Stephan van Dyck, a w Polsce m.in. Maciej Gocman).
Wyróżniamy kilka rodzajów tenoru - tenor liryczny (np. Luciano Pavarotti, Wiesław Ochman), tenor dramatyczny często o ciemniej i metalicznej barwie oraz tenor spinto (np. Plácido Domingo).
Skala tenorowa sytuuje się więc pomiędzy skalą barytonu a męskiego altu (śpiewanego falsetem). Istnieje rozróżnienie skali tenorowej dla solistów, oscylującej między c a c2 do d2, a skali tenorowej dla tenorów chóralnych, których skala plasuję się od c do g1-a1[6].
Zobacz też
- ↑ S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: S. Orgelbranda synów, 1903, s. 688. ISBN 1-278-16749-8.
- ↑ Oskar Kolberg, Julian Krzyżanowski, Józef Burszta: Dzieła wszystkie. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1975.
- ↑ S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: S. Orgelbranda synów, 1903, s. 688. ISBN 1-278-16749-8.
- ↑ hasło tenor w Internetowej encyklopedii PWN. [dostęp 2013-07-06].
- ↑ Elżbieta Sobol, Anna Stankiewicz: Słownik wyrazów obcych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 1185.
- ↑ Alojzy Suchanek: Powszechne kształcenie głosu jako problem pedagogiczny. Katowice: Uniwersytet Śląski, 1989, s. 172.