Roman Kramsztyk: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne merytoryczne - w 1942 "własowców" nie było, tym bardziej w getcie warszawskim |
m infobox, drobne redakcyjne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Artysta infobox |
|||
| ⚫ | |||
| Imię i nazwisko = Roman Kramsztyk |
|||
| Grafika = Roman Kramsztyk.jpg |
|||
| Podpis = 1932 |
|||
| link_do_zdjęcia = |
|||
| Pełne imię i nazwisko = |
|||
| Data i miejsce urodzenia = [[18 sierpnia]] [[1885]], [[Warszawa]], [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwo Polskie]] |
|||
| Data i miejsce śmierci = [[6 sierpnia]] [[1942]], [[Warszawa]], [[II Rzeczpospolita|Polska]] pod [[Okupacja wojenna|okupacją]] [[III Rzesza|III Rzeszy]] |
|||
| Narodowość = |
|||
| Dziedzina sztuki = [[malarstwo]], [[grafika]] |
|||
| Styl = |
|||
| Ważne dzieła = |
|||
| Muzeum artysty = |
|||
| commons = Category:Roman Kramsztyk |
|||
| source = |
|||
| quote = |
|||
| e-teatr_id = <!-- dla aktorów teatralnych --> |
|||
| www = |
|||
| ⚫ | |||
{{inne znaczenia||[[Kramsztyk]]}} |
{{inne znaczenia||[[Kramsztyk]]}} |
||
'''Roman Kramsztyk''' (ur. [[18 sierpnia]] [[1885]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[6 sierpnia]] [[1942]] w Warszawie) – [[polska|polski]] malarz [[ |
'''Roman Kramsztyk''' (ur. [[18 sierpnia]] [[1885]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[6 sierpnia]] [[1942]] w Warszawie) – [[polska|polski]] malarz [[Żydzi|żydowskiego]] pochodzenia. |
||
| ⚫ | Syn [[Julian Kramsztyk|Juliana Kramsztyka]], wnuk [[Izaak Kramsztyk|Izaaka]]. Urodził się w [[Warszawa|Warszawie]] w rodzinie należącej do elitarnej społeczności warszawskich asymilatorów. Zawsze uważał się za Polaka. Do okresu II wojny światowej motywy żydowskie nie pojawiły się w jego twórczości. Tym niemniej prasa endecka w recenzjach z wystaw wypominała mu zawsze jego żydowskie pochodzenie. Studiował w [[Kraków|krakowskiej]] [[Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie|Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie]] pod kierunkiem [[Józef Mehoffer|Józefa Mehoffera]], w Warszawie w prywatnej szkole [[Adolf Edward Herstein|Adolfa Edwarda Hersteina]] oraz w [[Monachium]]. Lata [[1910]]–[[1914]] spędził w [[Paryż]]u, w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] przebywał w [[Polska|Polsce]], a w [[1922]] roku osiadł w Paryżu na stałe. Corocznie jednak przyjeżdżał do Polski, gdzie w 1939 roku zaskoczył go wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Choć nie znał jidysz i judaizm był mu obcy zdecydował się pozostać w getcie. Jego ocalone rysunki z getta są świadectwem nędzy, głodu i śmierci Żydów w czasie Holocaustu. Zginął zastrzelony na ulicy w pierwszych dniach likwidacji [[getto warszawskie|getta warszawskiego]]. |
||
== Biografia == |
|||
| ⚫ | Urodził się w [[Warszawa|Warszawie]] w rodzinie należącej do elitarnej społeczności warszawskich asymilatorów. Zawsze uważał się za Polaka. Do okresu II wojny światowej motywy żydowskie nie pojawiły się w jego twórczości. Tym niemniej prasa endecka w recenzjach z wystaw wypominała mu zawsze jego żydowskie pochodzenie. Studiował w [[Kraków|krakowskiej]] [[Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie|Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie]] pod kierunkiem [[Józef Mehoffer|Józefa Mehoffera]], w Warszawie w prywatnej szkole [[Adolf Edward Herstein|Adolfa Edwarda Hersteina]] oraz w [[Monachium]]. Lata [[1910]]–[[1914]] spędził w [[Paryż]]u, w czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] przebywał w [[Polska|Polsce]], a w [[1922]] roku osiadł w Paryżu na stałe. Corocznie jednak przyjeżdżał do Polski, gdzie w 1939 roku zaskoczył go wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. Choć nie znał jidysz i judaizm był mu obcy zdecydował się pozostać w getcie. Jego ocalone rysunki z getta są świadectwem nędzy, głodu i śmierci Żydów w czasie Holocaustu. Zginął zastrzelony na ulicy w pierwszych dniach likwidacji [[getto warszawskie|getta warszawskiego]]. |
||
Był przedstawicielem nurtu klasycyzującego w polskim malarstwie (w 1922 roku współzałożyciel Stowarzyszenia Rytm), można też dostrzec u niego silne wpływy [[Paul Cézanne|Cézanne'a]] w technice i kompozycji. Wystawiał prace w Krakowie, [[Warszawa|Warszawie]], [[Lwów|Lwowie]], [[Barcelona|Barcelonie]], Paryżu i [[Bruksela|Brukseli]]. Uczestniczył w Międzynarodowej Wystawie Sztuka i Technika w Paryżu w [[1937]] roku i Wystawie Światowej w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] w [[1939]] roku. Malował [[portret]]y, sceny figuralne, [[martwa natura|martwe natury]], [[akt]]y, znany był z zamiłowania do [[pastel]]u i [[sangwina|sangwiny]]. Gdy w ostatnich latach życia utrwalał w tej technice wstrząsające sceny zagłady [[getto warszawskie|getta]] przekazał swoje ówczesne rysunki Marii Konowej (Kowalskiej), która ukrywała się po stronie aryjskiej. Po wojnie Maria Kowalska wyjechała do Brazylii, tam też w grudniu 1946 r. zorganizowała wystawę rysunków Romana Kramsztyka z warszawskiego getta ([[São Paulo]], XII 1946). Los większości rysunków jest nieznany, najsłynniejszy z nich - ''Rodzina żydowska w getcie'' - znajduje się w [[Archiwum Ringelbluma]]. |
Był przedstawicielem nurtu klasycyzującego w polskim malarstwie (w 1922 roku współzałożyciel Stowarzyszenia Rytm), można też dostrzec u niego silne wpływy [[Paul Cézanne|Cézanne'a]] w technice i kompozycji. Wystawiał prace w Krakowie, [[Warszawa|Warszawie]], [[Lwów|Lwowie]], [[Barcelona|Barcelonie]], Paryżu i [[Bruksela|Brukseli]]. Uczestniczył w Międzynarodowej Wystawie Sztuka i Technika w Paryżu w [[1937]] roku i Wystawie Światowej w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] w [[1939]] roku. Malował [[portret]]y, sceny figuralne, [[martwa natura|martwe natury]], [[akt]]y, znany był z zamiłowania do [[pastel]]u i [[sangwina|sangwiny]]. Gdy w ostatnich latach życia utrwalał w tej technice wstrząsające sceny zagłady [[getto warszawskie|getta]] przekazał swoje ówczesne rysunki Marii Konowej (Kowalskiej), która ukrywała się po stronie aryjskiej. Po wojnie Maria Kowalska wyjechała do Brazylii, tam też w grudniu 1946 r. zorganizowała wystawę rysunków Romana Kramsztyka z warszawskiego getta ([[São Paulo]], XII 1946). Los większości rysunków jest nieznany, najsłynniejszy z nich - ''Rodzina żydowska w getcie'' - znajduje się w [[Archiwum Ringelbluma]]. |
||
| Linia 12: | Linia 29: | ||
{{przypisy}} |
{{przypisy}} |
||
== Linki |
== Linki == |
||
{{commonscat|Roman Kramsztyk}} |
|||
* {{culture|pl|os_kramsztyk_roman}} |
* {{culture|pl|os_kramsztyk_roman}} |
||
* [http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje26/text12p.htm "Malarstwo polskich Żydów" z omówieniem i obrazami Kramsztyka] |
* [http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje26/text12p.htm "Malarstwo polskich Żydów" z omówieniem i obrazami Kramsztyka] |
||
Wersja z 08:58, 15 cze 2015
|
Roman Kramsztyk (ur. 18 sierpnia 1885 w Warszawie, zm. 6 sierpnia 1942 w Warszawie) – polski malarz żydowskiego pochodzenia.
Syn Juliana Kramsztyka, wnuk Izaaka. Urodził się w Warszawie w rodzinie należącej do elitarnej społeczności warszawskich asymilatorów. Zawsze uważał się za Polaka. Do okresu II wojny światowej motywy żydowskie nie pojawiły się w jego twórczości. Tym niemniej prasa endecka w recenzjach z wystaw wypominała mu zawsze jego żydowskie pochodzenie. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Józefa Mehoffera, w Warszawie w prywatnej szkole Adolfa Edwarda Hersteina oraz w Monachium. Lata 1910–1914 spędził w Paryżu, w czasie I wojny światowej przebywał w Polsce, a w 1922 roku osiadł w Paryżu na stałe. Corocznie jednak przyjeżdżał do Polski, gdzie w 1939 roku zaskoczył go wybuch II wojny światowej. Choć nie znał jidysz i judaizm był mu obcy zdecydował się pozostać w getcie. Jego ocalone rysunki z getta są świadectwem nędzy, głodu i śmierci Żydów w czasie Holocaustu. Zginął zastrzelony na ulicy w pierwszych dniach likwidacji getta warszawskiego.
Był przedstawicielem nurtu klasycyzującego w polskim malarstwie (w 1922 roku współzałożyciel Stowarzyszenia Rytm), można też dostrzec u niego silne wpływy Cézanne'a w technice i kompozycji. Wystawiał prace w Krakowie, Warszawie, Lwowie, Barcelonie, Paryżu i Brukseli. Uczestniczył w Międzynarodowej Wystawie Sztuka i Technika w Paryżu w 1937 roku i Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku. Malował portrety, sceny figuralne, martwe natury, akty, znany był z zamiłowania do pastelu i sangwiny. Gdy w ostatnich latach życia utrwalał w tej technice wstrząsające sceny zagłady getta przekazał swoje ówczesne rysunki Marii Konowej (Kowalskiej), która ukrywała się po stronie aryjskiej. Po wojnie Maria Kowalska wyjechała do Brazylii, tam też w grudniu 1946 r. zorganizowała wystawę rysunków Romana Kramsztyka z warszawskiego getta (São Paulo, XII 1946). Los większości rysunków jest nieznany, najsłynniejszy z nich - Rodzina żydowska w getcie - znajduje się w Archiwum Ringelbluma.
Jest bohaterem poematu Jacka Kaczmarskiego Kredka Kramsztyka[1], utwór ten, do własnej muzyki, wykonywał Przemysław Gintrowski.
- ↑ Jacek Kaczmarski, Kredka Kramsztyka, [w:] Ale źródło wciąż bije, Warszawa 2002, s. 76.
Linki
- Roman Kramsztyk w serwisie Culture.pl
- "Malarstwo polskich Żydów" z omówieniem i obrazami Kramsztyka
- Wspomnienia Emilii Kramsztykowej, Z pamięci dla pamięci, "Podkowiański Magazyn Kulturalny" 2003, nr 39.