Gubernia jekaterynosławska

Mapa guberni katerynosławskiej

Gubernia jekaterynosławska, gubernia katerynosławska – jednostka administracyjna Imperium Rosyjskiego ze stolicą w Jekaterynosławiu (Katerynosławiu), utworzona w 1802 roku z podziału guberni noworosyjskiej na trzy gubernie: chersońską (do 1803 mikołajewską), taurydzką i jekaterynosławską.

Gubernia graniczyła na północy z guberniami: połtawską i charkowską, na wschodzie z Obwodem Wojska Dońskiego, na południu z Morzem Azowskim i gubernią taurydzką, na zachodzie z gubernią chersońską.

W drugiej połowie XIX wieku była terenem intensywnego rozwoju przemysłu wydobywczego i hutnictwa (Zagłębie Donieckie). W 1887 Rostów nad Donem i Taganrog zostały wydzielone z guberni i przyłączone do Obwodu Wojska Dońskiego.

W latach 1918-1921 większość terenów guberni wchodziła w skład utworzonego przez Rewolucyjną Powstańczą Armię Ukrainy tzw. Wolnego Terytorium.

Gubernia została zlikwidowana w 1925 przy reformie podziału administracyjnego Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

Plik:Gubernia de Ekaterinoslav - Imperio ruso.png

Gubernia katerynosławska na tle granic współczesnej Ukrainy

Mapa etnograficzna guberni katerynosławskiej według spisu 1897

Herb guberni katerynosławskiej

Demografia

Gubernia zamieszkana była w 1811 przez 662 tys. osób, natomiast spis powszechny z roku 1897 wykazał 2 113 700, przy czym podział według języka deklarowanego przez respondentów jako ojczysty był następujący:

69,5 % Ukraińcy, 18,2 % Rosjanie , 4,2% Żydzi, 4 % Niemcy, 2,3 % Grecy, 1,1% Tatarzy.

Ludność w ujezdach według deklarowanego języka ojczystego 1897

Ujezd	Ukraińcy	Rosjanie	Żydzi	Niemcy	Grecy	Polacy	Białorusini	Mołdawianie i Rumuni	Tatarzy	Turcy
Gubernia łącznie	68,9 %	17,3 %	4,7 %	3,8 %	2,3 %	…	…	…	…	…
Aleksandrowski	82,5 %	5,7 %	5,1 %	5,2 %	…	…	1,2 %	…	…	…
Bachmucki	58,2 %	31,2 %	2,8 %	3,8 %	…	…	…	1,9 %	…	…
Wierchnodnieprowski	90,3 %	4,7 %	2,6 %	2,1 %	…	…	…	…	…	…
Katerynosławski	55,7 %	21,0 %	13,0 %	5,8 %	…	2,2 %	1,1 %	…	…	…
Mariupolski	46,1 %	14,0 %	4,1 %	7,5 %	19,0 %	…	…	…	6,1 %	2,1 %
Nowomoskowski	93,2 %	3,7 %	1,4 %	1,3 %	…	…	…	…	…	…
Pawłogradzki	79,7 %	14,4 %	2,9 %	2,3 %	…	…	…	…	…	…
Słowianoserbski	50,5 %	45,4 %	1,5 %	…	…	…	…	…	…	…

Bibliografia

• Katerynoslav gubernia, Encyclopedia of Ukraine, vol. 2 (1988)
• Екатеринославская губерния, Большой энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона