Blok sowiogórski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
drobne redakcyjne Znacznik: Wycofane |
skały Znacznik: Wycofane |
||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
Na obszarze [[Sudety|Sudetów]] od północnego zachodu graniczy z [[depresja Świebodzic|depresją Świebodzic]], od południowego zachodu i południa z [[niecka śródsudecka|niecką śródsudecką]], od południowego wschodu ze [[struktura bardzka|strukturą bardzką]]. Na obszarze bloku przedsudeckiego (Przedgórza Sudeckiego) graniczy od północy z [[masyw Gogołów-Jordanów|masywem Gogołów-Jordanów]], a od wschodu ze [[strefa Niemczy|strefą Niemczy]]. |
Na obszarze [[Sudety|Sudetów]] od północnego zachodu graniczy z [[depresja Świebodzic|depresją Świebodzic]], od południowego zachodu i południa z [[niecka śródsudecka|niecką śródsudecką]], od południowego wschodu ze [[struktura bardzka|strukturą bardzką]]. Na obszarze bloku przedsudeckiego (Przedgórza Sudeckiego) graniczy od północy z [[masyw Gogołów-Jordanów|masywem Gogołów-Jordanów]], a od wschodu ze [[strefa Niemczy|strefą Niemczy]]. |
||
Blok sowiogórski zbudowany jest ze [[skały metamorficzne|skał metamorficznych]] – głównie [[gnejs]]ów i [[migmatyt]]ów, którym towarzyszą [[granit]]y, [[amfibolit]]y, [[serpentynit]]y, [[granulit]]y i [[ |
Blok sowiogórski zbudowany jest ze [[skały metamorficzne|skał metamorficznych]] – głównie [[gnejs]]ów i [[migmatyt]]ów, którym towarzyszą [[granit]]y, [[amfibolit]]y, [[serpentynit]]y, [[granulit]]y, [[pegmatyt]]y i [[aplit]]y oraz skały żyłowe - [[lamprofir]]y. W jego obrębie, na starszym podłożu, występują także młodsze skały osadowe [[karbon|karbońskie]] – [[piaskowiec|piaskowce]], [[mułowiec|mułowce]] i [[zlepieniec|zlepieńce]], tworzące tzw. "[[kulm (skały)|kulm]] sowiogórski". |
||
Blok sowiogórski uważany jest za oderwany i wypiętrzony fragment moldanubskiej formacji skalnej [[Masyw Czeski|Masywu Czeskiego]]. |
Blok sowiogórski uważany jest za oderwany i wypiętrzony fragment moldanubskiej formacji skalnej [[Masyw Czeski|Masywu Czeskiego]]. |
||
Wersja z 09:53, 28 maj 2021
Blok sowiogórski, zwany również krą sowiogórską – jednostka geologiczna w Sudetach i bloku przedsudeckim (Przedgórzu Sudeckim), przecięta uskokiem sudeckim brzeżnym.
Posiada on kształt trójkąta o powierzchni ok. 600 km², którego wierzchołki wyznaczają: Szczawno-Zdrój na zachodzie, Sokolniki na północnym wschodzie oraz Srebrna Góra na południowym wschodzie. Sudecki uskok brzeżny przebiegający na linii Witoszów Górny (pn. zach.) – Srebrna Góra (pd. wsch.) dzieli blok sowiogórski na dwie nierówne części. Mniejsza część południowa (o powierzchni ok. 200 km²), tworzy zasadniczy zrąb Gór Sowich i fragmenty Pogórza Wałbrzyskiego, a także Gór Czarnych w obrębie Gór Wałbrzyskich. Część północna leży na Przedgórzu Sudeckim – Obniżeniu Podsudeckim oraz fragmentach Równiny Świdnickiej, Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich i Obniżenia Otmuchowskiego.
Wszystkie granice mają charakter tektoniczny. Granicom tym towarzyszą intruzje młodoassyntyjskich skał zasadowych, wśród których dominują serpentynity, gabra i diabazy.
Na obszarze Sudetów od północnego zachodu graniczy z depresją Świebodzic, od południowego zachodu i południa z niecką śródsudecką, od południowego wschodu ze strukturą bardzką. Na obszarze bloku przedsudeckiego (Przedgórza Sudeckiego) graniczy od północy z masywem Gogołów-Jordanów, a od wschodu ze strefą Niemczy.
Blok sowiogórski zbudowany jest ze skał metamorficznych – głównie gnejsów i migmatytów, którym towarzyszą granity, amfibolity, serpentynity, granulity, pegmatyty i aplity oraz skały żyłowe - lamprofiry. W jego obrębie, na starszym podłożu, występują także młodsze skały osadowe karbońskie – piaskowce, mułowce i zlepieńce, tworzące tzw. "kulm sowiogórski".
Blok sowiogórski uważany jest za oderwany i wypiętrzony fragment moldanubskiej formacji skalnej Masywu Czeskiego.
Bibliografia
- Budowa geologiczna Polski, t. IV Tektonika, cz. 2 Sudety i obszary przyległe, Józef Oberc, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1972