Czasownik: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Rodzaje czasownika (w języku polskim): Teraz tak się pisze POPARCIE 5 szkół |
m Przywrócono starszą wersję, jej autor to Barti 81. Autor wycofanej edycji to 83.8.130.95. |
||
Linia 16: | Linia 16: | ||
** rodzaj nijaki |
** rodzaj nijaki |
||
* liczba mnoga |
* liczba mnoga |
||
** rodzaj męskoosobowy ( |
** rodzaj męskoosobowy (mos) |
||
** rodzaj niemęskoosobowy ( |
** rodzaj niemęskoosobowy (nmos) |
||
== Odmiana == |
== Odmiana == |
Wersja z 00:20, 22 sty 2010
Czasownik – odmienna oraz samodzielna część mowy przedstawiająca dziejące się czynności oraz niektóre stany. W zdaniu tworzy orzeczenie. Nie w każdym języku da się wyróżnić jasną klasę czasowników, np. w języku japońskim przymiotniki mają wiele właściwości charakterystycznych dla czasowników.
Kategorie gramatyczne czasownika
Aspekt
W języku polskim zasadniczo wyróżnia się dwa sposoby oddawania czynności i stanów, wyrażane przez czasowniki:
- niedokonane, np. uczyć się, pracować, myć;
- dokonane, np. nauczyć się, napracować, umyć.
Iteratywność
W gramatykach niektórych języków (w tym m.in. języka polskiego) wyróżnia się ponadto czasowniki jednokrotne np. chodzić, czytać, spać, oraz wielokrotne (tzw. iterativa), np. chadzać, czytywać, sypiać.
Rodzaje czasownika (w języku polskim)
- liczba pojedyncza
- rodzaj męski
- rodzaj żeński
- rodzaj nijaki
- liczba mnoga
- rodzaj męskoosobowy (mos)
- rodzaj niemęskoosobowy (nmos)
Odmiana
Według tradycyjnego ujęcia czasowniki odmieniają się zależnie(koniugują) przez czasy, tryby, liczby, osoby i rodzaje lub też niezależnie, np. przez czynności, stany. Oprócz tego czasowniki występują w różnych aspektach i stronach.
Imiesłowy
W wielu językach indoeuropejskich niektóre formy czasowników (imiesłów, gerund) przybierają pewne cechy uznawane za typowe dla innych części mowy. Dla przykładu polskie formy imiesłowu przymiotnikowego czynnego, typu mieszkający, czytający, itp., uważane są za formy czasownikowe, przypadki (mieszkającego, czytającemu, itp.). Podobnie formy imiesłowu przymiotnikowego biernego, takie jak np. zbudowany, robiony - mają cechy przymiotników i także odmieniają się przez przypadki. Analogiczna sytuacja występuje także w innych językach, np. angielskie building, downloaded, niemieckie das Essen, itd.