Bernhard (książę holenderski): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
drobne ,ix, szablon |
grafika |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Prins Bernhard.jpg |
[[Plik:Prins Bernhard 1999 Sander Lamme.jpg|thumb|Książę Bernhard]] |
||
'''Książę Bernhard''' (ur. [[29 czerwca]] [[1911]] w [[Jena|Jenie]], zm. [[1 grudnia]] [[2004]] w [[Utrecht|Utrechcie]]) – [[Niemcy|niemiecki]] arystokrata, mąż królowej [[Holandia|Holandii]], [[Juliana (królowa Holandii)|Juliany]]. Ojciec królowej [[Beatrycze (królowa Holandii)|Beatrycze]]. |
'''Książę Bernhard''' (ur. [[29 czerwca]] [[1911]] w [[Jena|Jenie]], zm. [[1 grudnia]] [[2004]] w [[Utrecht|Utrechcie]]) – [[Niemcy|niemiecki]] arystokrata, mąż królowej [[Holandia|Holandii]], [[Juliana (królowa Holandii)|Juliany]]. Ojciec królowej [[Beatrycze (królowa Holandii)|Beatrycze]]. |
||
== Młodość == |
== Młodość == |
||
[[Plik:Prins Bernhard.jpg|thumb|Książę Bernhard]] |
|||
Urodził się jako '''Bernhard Leopold Friedrich Eberhard Julius Curt Karl Gottfried Peter zu Lippe-Biesterfeld''', syn księcia Bernharda zur Lippe (młodszego brata panującego ówcześnie księcia Lippe w północnej [[Nadrenia Północna-Westfalia|Nadrenii-Westfalii]]) i baronessy Armgard von Sierstorpff-Cramm. Małżeństwo rodziców nie spełniało wymogów dworu panującego Lippe, w związku z czym nowo narodzony członek rodu otrzymał jedynie tytuł hrabiowski. Wkrótce jednak (jeszcze w 1911) panujący książę Lippe Leopold IV nadał mu tytuł księcia zur Lippe-Biesterfield. |
Urodził się jako '''Bernhard Leopold Friedrich Eberhard Julius Curt Karl Gottfried Peter zu Lippe-Biesterfeld''', syn księcia Bernharda zur Lippe (młodszego brata panującego ówcześnie księcia Lippe w północnej [[Nadrenia Północna-Westfalia|Nadrenii-Westfalii]]) i baronessy Armgard von Sierstorpff-Cramm. Małżeństwo rodziców nie spełniało wymogów dworu panującego Lippe, w związku z czym nowo narodzony członek rodu otrzymał jedynie tytuł hrabiowski. Wkrótce jednak (jeszcze w 1911) panujący książę Lippe Leopold IV nadał mu tytuł księcia zur Lippe-Biesterfield. |
||
| Linia 10: | Linia 11: | ||
== Małżeństwo == |
== Małżeństwo == |
||
[[Plik:Juliana as a wife and mother.jpg|thumb|Książę Bernhard z żoną [[Juliana (królowa Holandii)|Julianą]] (holenderską księżną) i córką [[Beatrycze (królowa Holandii)|Beatrycze]] (księżną, późniejszą królową Holandii)]] |
|||
Małżeństwo zostało zawarte 7 stycznia 1937. Po wybuchu [[II wojna światowa|wojny]] swoimi działaniami zyskał uznanie Holendrów. Wspomagał rodzinę królewską w wyjeździe do [[Anglia|Anglii]] po napadzie niemieckim, wysłał następnie żonę z dziećmi do [[Kanada|Kanady]]. Sam pozostał w Anglii, gdzie służył jako pilot (nie zaakceptowano jego oferty pracy w wywiadzie), wspierał holenderski ruch oporu w kraju oraz był osobistym sekretarzem królowej Wilhelminy. W 1944 został naczelnym dowódcą wojsk holenderskich, rok później wraz z rodziną powrócił do Holandii. Uczestniczył w rozmowach kapitulacyjnych w maju 1945. |
Małżeństwo zostało zawarte 7 stycznia 1937. Po wybuchu [[II wojna światowa|wojny]] swoimi działaniami zyskał uznanie Holendrów. Wspomagał rodzinę królewską w wyjeździe do [[Anglia|Anglii]] po napadzie niemieckim, wysłał następnie żonę z dziećmi do [[Kanada|Kanady]]. Sam pozostał w Anglii, gdzie służył jako pilot (nie zaakceptowano jego oferty pracy w wywiadzie), wspierał holenderski ruch oporu w kraju oraz był osobistym sekretarzem królowej Wilhelminy. W 1944 został naczelnym dowódcą wojsk holenderskich, rok później wraz z rodziną powrócił do Holandii. Uczestniczył w rozmowach kapitulacyjnych w maju 1945. |
||
| Linia 21: | Linia 23: | ||
Do skandali politycznych i gospodarczych należy dodać obyczajowe. Książę Bernhard był ojcem dwóch nieślubnych córek, jednej w [[Paryż]]u, drugiej w [[Stany Zjednoczone|USA]]. |
Do skandali politycznych i gospodarczych należy dodać obyczajowe. Książę Bernhard był ojcem dwóch nieślubnych córek, jednej w [[Paryż]]u, drugiej w [[Stany Zjednoczone|USA]]. |
||
[[Plik:Bernard begrafenis.jpg|thumb|Uroczystość pogrzebowa księcia Bernharda, [[Nieuwe Kerk (Delft)|Nowy Kościół]] [[Delft]] 2004]] |
|||
Książę Bernhard zmarł po długiej chorobie nowotworowej 1 grudnia 2004, pół roku po śmierci żony. |
Książę Bernhard zmarł po długiej chorobie nowotworowej 1 grudnia 2004, pół roku po śmierci żony. |
||
| Linia 31: | Linia 34: | ||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
{{commonscat|Bernhard |
{{commonscat|Bernhard zur Lippe-Biesterfeld}} |
||
* {{cytuj stronę|url=http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/zmarl;ksiaze;bernhard;ojciec;holenderskiej;krolowej;beatrix,121,0,66425.html|tytuł=Zmarł książę Bernhard, ojciec holenderskiej królowej Beatrix|autor=IAR|data dostępu=2010-01-23|data=1 grudnia 2004|opublikowany=money.pl}} |
* {{cytuj stronę|url=http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/zmarl;ksiaze;bernhard;ojciec;holenderskiej;krolowej;beatrix,121,0,66425.html|tytuł=Zmarł książę Bernhard, ojciec holenderskiej królowej Beatrix|autor=IAR|data dostępu=2010-01-23|data=1 grudnia 2004|opublikowany=money.pl}} |
||
Wersja z 22:04, 24 sty 2010
Książę Bernhard (ur. 29 czerwca 1911 w Jenie, zm. 1 grudnia 2004 w Utrechcie) – niemiecki arystokrata, mąż królowej Holandii, Juliany. Ojciec królowej Beatrycze.
Młodość
Urodził się jako Bernhard Leopold Friedrich Eberhard Julius Curt Karl Gottfried Peter zu Lippe-Biesterfeld, syn księcia Bernharda zur Lippe (młodszego brata panującego ówcześnie księcia Lippe w północnej Nadrenii-Westfalii) i baronessy Armgard von Sierstorpff-Cramm. Małżeństwo rodziców nie spełniało wymogów dworu panującego Lippe, w związku z czym nowo narodzony członek rodu otrzymał jedynie tytuł hrabiowski. Wkrótce jednak (jeszcze w 1911) panujący książę Lippe Leopold IV nadał mu tytuł księcia zur Lippe-Biesterfield.
W wyniku I wojny światowej ród utracił panowanie w księstwie. Książę Bernhard spędził młode lata w Prusach Wschodnich, w dobrach rodzinnych Reckenwalde, Nowa Marchia (obecnie Wojnowo w Polsce) koło Zullichau (Sulechów). Tam też zdobył podstawowe wykształcenie; gimnazjum ukończył w Berlinie w 1929. Studiował prawo na uniwersytetach w Lozannie (Szwajcaria) i Berlinie. Prowadził rozrywkowy tryb życia, był znany jako miłośnik szybkich samochodów, jazdy konnej i wypraw myśliwskich safari.
W okresie dochodzenia do władzy Hitlera odbywał służbę wojskową jako pilot i podjął później pracę w przedsiębiorstwie chemicznym IG Farben. Jego młodszy brat Aschwin publicznie poparł politykę Hitlera i NSDAP. On sam - co ujawniono w 1941 roku i potwierdzają to odtajnione w 2010 roku dokumenty - był członkiem SS[1]. W połowie lat 30. książę Bernhard - protestant, pochodzący z rodu książęcego - został zaakceptowany przez królową Holandii Wilhelminę jako kandydat na męża jej córki Juliany, następczyni tronu. Wybór ten wzbudził w Holandii kontrowersje, przyszły mąż Juliany uchodził za zwolennika polityki niemieckiej, która groziła wybuchem wojny na skalę europejską. W czasie spotkania z Bernhardem Hitler wskazywał na szanse sojuszu niemiecko-holenderskiego, którego osoba księcia miała być gwarantem.
Małżeństwo
Małżeństwo zostało zawarte 7 stycznia 1937. Po wybuchu wojny swoimi działaniami zyskał uznanie Holendrów. Wspomagał rodzinę królewską w wyjeździe do Anglii po napadzie niemieckim, wysłał następnie żonę z dziećmi do Kanady. Sam pozostał w Anglii, gdzie służył jako pilot (nie zaakceptowano jego oferty pracy w wywiadzie), wspierał holenderski ruch oporu w kraju oraz był osobistym sekretarzem królowej Wilhelminy. W 1944 został naczelnym dowódcą wojsk holenderskich, rok później wraz z rodziną powrócił do Holandii. Uczestniczył w rozmowach kapitulacyjnych w maju 1945.
Po wojnie pozostał w służbie wojskowej, pełniąc m.in. funkcję szefa połączonych sztabów. Pracował także w wielu organizacjach międzynarodowych i miał opinię gospodarczego ambasadora Holandii. W 1948 po abdykacji matki na tron holenderski wstąpiła jego żona Juliana.
Był inicjatorem tzw. Grupy Bilderberg, forum debat liderów intelektualnych i gospodarczych Europy Zachodniej; na spotkaniach Grupy padła m.in. inicjatywa powołania Unii Europejskiej. W 1961 książę Bernhard współtworzył znaną fundację ochrony środowiska World Wildlife Fund.
Skandale
Był bohaterem kilku skandali gospodarczych i obyczajowych, przede wszystkim afery Lockheed; w 1976 ujawniono, że miał przyjąć od amerykańskiej korporacji lotniczej milion dolarów łapówki w zamian za wspieranie działalności firmy w Holandii. Afera Lockheed zatoczyła szerokie kręgi i sięgała m.in. nieuczciwej współpracy z rządem argentyńskim Juana Perona. Inny zarzut wobec księcia i jego działalności wysunął Nelson Mandela; domagał się on wyjaśnienia roli funduszu World Wildlife Fund w RPA, zarzucając współfinansowanie reżimu apartheidu.
Do skandali politycznych i gospodarczych należy dodać obyczajowe. Książę Bernhard był ojcem dwóch nieślubnych córek, jednej w Paryżu, drugiej w USA.
Książę Bernhard zmarł po długiej chorobie nowotworowej 1 grudnia 2004, pół roku po śmierci żony.
Potomstwo
Z małżeństwa z królową Julianą (która abdykowała w 1980) urodziły się cztery córki:
- Beatrix Wilhelmina Armgard (ur. 31 stycznia 1938), od 1980 królowa Holandii,
- Irene Emma Elisabeth (ur. 5 sierpnia 1939), żona Karola Hugona Parmeńskiego,
- Margriet (Małgorzata) Francisca (ur. 19 stycznia 1943), żona Pietera van Vollenhoven,
- Marijke (Maria) Christina (ur. 18 lutego 1947), żona Jorge Pérez y Guillermo.
Linki zewnętrzne
- IAR: Zmarł książę Bernhard, ojciec holenderskiej królowej Beatrix. money.pl, 1 grudnia 2004. [dostęp 2010-01-23].
- ↑ iar: Ojciec królowej był esesmanem. Gazeta.pl Wiadomości, 23 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-23]. (pol.).