Fieseler Fi 103: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 5: | Linia 5: | ||
|kraj = Niemcy (III Rzesza) |
|kraj = Niemcy (III Rzesza) |
||
|producent = Fieseler |
|producent = Fieseler |
||
|typ = [[ |
|typ = [[samolot-pocisk]] |
||
|przeznaczenie = |
|przeznaczenie = |
||
|konstrukcja = |
|konstrukcja = |
||
|produkcja = 1944 |
|produkcja = 1944-1945 |
||
|czasuzycia = 1944 |
|czasuzycia = 1944-1945 |
||
|długość = 7,90 m |
|długość = 7,90 m |
||
|średnica = 0,84 m |
|średnica = 0,84 m |
||
|rozpiętość = 5,30 m |
|rozpiętość = 5,30 m |
||
|napęd = [[ |
|napęd = [[silnik pulsacyjny]] Argus As 014 |
||
|predkosc = 645 km/h |
|predkosc = 645 km/h |
||
|naprowadzanie = |
|naprowadzanie = programowe |
||
|masa = 2180 kg |
|masa = 2180 kg |
||
|masaglowicy = |
|masaglowicy = |
||
|typglowicy = |
|typglowicy = konwencjonalna o masie 850 kg (materiał wybuchowy pod nazwą „[[Amatol 40]]”: 50% dinitroanizol lub dinitrobenzol, 35% [[azotan amonu]], 15% [[heksogen]]) |
||
|subamunicja = |
|subamunicja = |
||
|bst = |
|bst = |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
|uzytkownicy = Niemcy |
|uzytkownicy = Niemcy |
||
}} |
}} |
||
[[Plik:V-1 cutaway.jpg|thumb| |
[[Plik:V-1 cutaway.jpg|thumb|300px]] |
||
[[Plik:Bundesarchiv Bild 146-1973-029A-24A, Marschflugkörper V1 vor Start.jpg|thumb| |
[[Plik:Bundesarchiv Bild 146-1973-029A-24A, Marschflugkörper V1 vor Start.jpg|thumb|300px|Żołnierze przygotowują V1 do odpalenia]] |
||
[[Plik:V-1 flying bomb internal diagram.png|thumb|300px|Schemat budowy V1]] |
[[Plik:V-1 flying bomb internal diagram.png|thumb|300px|Schemat budowy V1]] |
||
{{Inne znaczenia|niemieckiej bomby latającej|[[V1 (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}} |
{{Inne znaczenia|niemieckiej bomby latającej|[[V1 (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}} |
||
Linia 32: | Linia 32: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Prace nad bronią, którą nazwano później Fieseler Fi-103 (V-1), prowadzone były już pod koniec [[Lata 30. XX wieku|lat trzydziestych]]. Prace nad projektem prowadził [[Fritz Gosslau]]. W pocisku V-1 zamierzano wykorzystać nowe [[silnik pulsacyjny|silniki pulsacyjne]]. Prace posuwały się dość szybko, co prawdopodobnie spowodowane było naciskiem |
Prace nad bronią, którą nazwano później Fieseler Fi-103 (V-1), prowadzone były już pod koniec [[Lata 30. XX wieku|lat trzydziestych]]. Prace nad projektem prowadził [[Fritz Gosslau]]. W pocisku V-1 zamierzano wykorzystać nowe [[silnik pulsacyjny|silniki pulsacyjne]]. Prace posuwały się dość szybko, co prawdopodobnie spowodowane było naciskiem „sponsora”, czyli Ministerstwa Lotnictwa. W połowie [[1942]] roku przedstawiono projekt do oceny. |
||
Prace nad Fi-103 prowadzone były w [[Peenemünde]]. Próby startowania pocisku wykonywano w wielu wariantach, również przy użyciu samolotu, a jedna z koncepcji zakładała kierowanie V-1 przez pilota (wersja ''Reichenberg''). Najlepszym rozwiązaniem okazał się start ze specjalnej wyrzutni-katapulty. |
Prace nad Fi-103 prowadzone były w [[Peenemünde]]. Próby startowania pocisku wykonywano w wielu wariantach, również przy użyciu samolotu, a jedna z koncepcji zakładała kierowanie V-1 przez pilota (wersja ''Reichenberg''). Najlepszym rozwiązaniem okazał się start ze specjalnej wyrzutni-katapulty. |
||
Produkcja pocisków V-1 rozrzucona była po całych [[Niemcy|Niemczech]] i terenach okupowanych, co spowodowane było potężnym nalotem lotnictwa [[Royal Air Force|RAF]] w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku na ośrodek Peenemünde. Pierwszym zakładem była fabryka [[Volkswagen]]a w [[Fallersleben (Wolfsburg)|Fallersleben]] oraz [[Fieseler]] w [[Kassel]]. Później produkcję przejęły zakłady ''Dora'' ([[Mittelwerk]]), położone w podziemnym kompleksie w [[Turyngia|Turyngii]]. Skąpe materiały mówią też o wytwarzaniu części do V-1 w [[Lubiąż]]u, [[Ząbkowice Śląskie|Ząbkowicach Śląskich]], [[Świdnica|Świdnicy]]. Dla podobnej produkcji przeznaczony był prawdopodobnie kompleks |
Produkcja pocisków V-1 rozrzucona była po całych [[Niemcy|Niemczech]] i terenach okupowanych, co spowodowane było potężnym nalotem lotnictwa [[Royal Air Force|RAF]] w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku na ośrodek Peenemünde. Pierwszym zakładem była fabryka [[Volkswagen]]a w [[Fallersleben (Wolfsburg)|Fallersleben]] oraz [[Fieseler]] w [[Kassel]]. Później produkcję przejęły zakłady ''Dora'' ([[Mittelwerk]]), położone w podziemnym kompleksie w [[Turyngia|Turyngii]]. Skąpe materiały mówią też o wytwarzaniu części do V-1 w [[Lubiąż]]u, [[Ząbkowice Śląskie|Ząbkowicach Śląskich]], [[Świdnica|Świdnicy]]. Dla podobnej produkcji przeznaczony był prawdopodobnie kompleks „[[Riese]]” budowany w [[Góry Sowie|Górach Sowich]]. Na ziemiach polskich znajdowały się również poligony, na których przygotowywano pierwsze oddziały „artylerii rakietowej”. |
||
Pierwsze próby pocisków V-1 przeprowadzono na poligonie w Peenemünde w 1942 roku. W 1943 roku na północnym wybrzeżu Francji Niemcy wybudowali wyrzutnie pocisków V-1 oraz zespoły schronów służących do magazynowania pocisków. Nalot na Peenemünde, dokonany przez RAF w sierpniu 1943 roku, opóźnił bojowe użycie pocisków V-1. Dużą rolę odegrał w tym wywiad [[Armia Krajowa|AK]], zdobywając dane na temat niemieckich prac nad broniami V-1 i V-2, i przekazując aliantom zdobyte materiały wraz z ich analizą wykonaną m.in. przez inż. [[Antoni Kocjan|Antoniego Kocjana]]. |
Pierwsze próby pocisków V-1 przeprowadzono na poligonie w Peenemünde w 1942 roku. W 1943 roku na północnym wybrzeżu Francji Niemcy wybudowali wyrzutnie pocisków V-1 oraz zespoły schronów służących do magazynowania pocisków. Nalot na Peenemünde, dokonany przez RAF w sierpniu 1943 roku, opóźnił bojowe użycie pocisków V-1. Dużą rolę odegrał w tym wywiad [[Armia Krajowa|AK]], zdobywając dane na temat niemieckich prac nad broniami V-1 i V-2, i przekazując aliantom zdobyte materiały wraz z ich analizą wykonaną m.in. przez inż. [[Antoni Kocjan|Antoniego Kocjana]]. |
||
Linia 43: | Linia 43: | ||
== Zastosowanie bojowe == |
== Zastosowanie bojowe == |
||
Pierwsze bombardowanie pociskami V-1 przeprowadzone zostało w nocy z 13 na 14 czerwca 1944 roku. Z dobrze zamaskowanych wyrzutni odpalono 10 pocisków w kierunku [[Londyn]]u, z czego |
Pierwsze bombardowanie pociskami V-1 przeprowadzone zostało w nocy z 13 na 14 czerwca 1944 roku. Z dobrze zamaskowanych wyrzutni odpalono 10 pocisków w kierunku [[Londyn]]u, z czego tylko 4 dotarły do wysp brytyjskich. [[15 czerwca]] na krótko przed północą z 55 wyrzutni wystrzelono do południa [[16 czerwca]] ok. 100 pocisków V-1. [[18 czerwca]] już 500. Ataki te Niemcy rozpoczęli jednak za późno – gdyby pocisków V-1 użyli do bombardowania skoncentrowanych przed desantem barek i okrętów w brytyjskich portach przed 6 czerwca, wtedy mogliby osiągnąć większy efekt psychologiczny i być może wpłynąć na decyzję o inwazji. |
||
W zależności od lokalizacji wyrzutni i innych czynników czas dolotu pocisku V-1 do Londynu wynosił 20-25 minut. Z racji stosunkowo małej celności broń ta nadawała się do ataków na duże powierzchniowo cele jak miasta: [[Londyn]], a późniejszym okresie [[Antwerpia|Antwerpię]] i [[Liège |
W zależności od lokalizacji wyrzutni i innych czynników czas dolotu pocisku V-1 do Londynu wynosił 20-25 minut. Z racji stosunkowo małej celności broń ta nadawała się do ataków na duże powierzchniowo cele jak miasta: [[Londyn]], a późniejszym okresie [[Antwerpia|Antwerpię]] i [[Liège]]. |
||
W niszczeniu budynków pociski V-1 były o wiele skuteczniejsze niż zwykłe bomby lotnicze o podobnej masie. Ogółem do końca 1944 wystrzelono 6 046 pocisków V-1, z tej liczby rozbiło się niebawem po starcie 1 681. Do końca wojny wystrzelono 1 279 latających bomb (także na [[Belgia|Belgię]]). Razem wszystkie wyrzutnie lądowe wystrzeliły 20 880 pocisków V-1, do celów dotarło 18 435. Około 1 600 sztuk |
W niszczeniu budynków pociski V-1 były o wiele skuteczniejsze niż zwykłe bomby lotnicze o podobnej masie. Ogółem do końca 1944 wystrzelono 6 046 pocisków V-1, z tej liczby rozbiło się niebawem po starcie 1 681. Do końca wojny wystrzelono 1 279 latających bomb (także na [[Belgia|Belgię]]). Razem wszystkie wyrzutnie lądowe wystrzeliły 20 880 pocisków V-1, do celów dotarło 18 435. Około 1 600 sztuk „odpalono” z samolotów (zwykle do tego używano bombowców [[Heinkel He 111|He 111]]). |
||
Wyprodukowano około 30 tys. pocisków V-1. Wystrzelono około 10 tys. przeciwko Anglii, z czego 7 tys. |
Wyprodukowano około 30 tys. pocisków V-1. Wystrzelono około 10 tys. przeciwko Anglii, z czego 7 tys. „trafiło”, tzn. wylądowało gdzieś na angielskim terytorium (z tego 3 876 pocisków w obrębie aglomeracji miejskiej Londynu). |
||
Zwalczanie broni V-1 polegało na: |
Zwalczanie broni V-1 polegało na: |
||
Linia 61: | Linia 61: | ||
Z powodu ataków pociskami V-1 zginęło w Anglii około 5 500 ludzi, a 16 tys. zostało rannych. |
Z powodu ataków pociskami V-1 zginęło w Anglii około 5 500 ludzi, a 16 tys. zostało rannych. |
||
Zdobyczne pociski V-1 – przechwycone przez nacierające siły alianckie oraz niewybuchy – posłużyły alianckim konstruktorom do opracowania własnych pocisków rakietowych. W ramach tych projektów powstały m.in. amerykański [[JB-2]], radzieckie pociski Ch-101, Ch-102 i 10ChN oraz francuskie CT.10 i Caisseur. |
Zdobyczne pociski V-1 – przechwycone przez nacierające siły alianckie oraz niewybuchy – posłużyły alianckim konstruktorom do opracowania własnych pocisków rakietowych. W ramach tych projektów powstały m.in. amerykański [[JB-2 Loon|JB-2]], radzieckie pociski Ch-101, Ch-102 i 10ChN oraz francuskie CT.10 i Caisseur. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[V2 (pocisk rakietowy)|V-2]], [[V3]], [[X-4]], [[E-4]], [[Rheintochter]], [[Hecht]] |
* [[V2 (pocisk rakietowy)|V-2]], [[V3]], [[Ruhrstahl X-4|X-4]], [[Enzian|E-4]], [[Rheintochter]], [[Hecht]] |
||
* [[Peenemünde]] |
* [[Peenemünde]] |
||
Linia 70: | Linia 70: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{cytuj książkę|autor=Kazimierz Sobczak (red.) |tytuł=Encyklopedia II wojny światowej |miejsce=Warszawa |wydawca=Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej |rok=1975 |isbn= |
* {{cytuj książkę|autor=Kazimierz Sobczak (red.) |tytuł=Encyklopedia II wojny światowej |miejsce=Warszawa |wydawca=Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej |rok=1975 |isbn=}} |
||
{{commons|V-1}} |
{{commons|V-1}} |
Wersja z 08:25, 9 mar 2013
V-1 | |
Państwo |
Niemcy (III Rzesza) |
---|---|
Producent |
Fieseler |
Rodzaj | |
Lata produkcji |
1944-1945 |
Operacyjność |
1944-1945 |
Długość |
7,90 m |
Średnica |
0,84 m |
Rozpiętość |
5,30 m |
Masa |
2180 kg |
Napęd |
silnik pulsacyjny Argus As 014 |
Prędkość |
645 km/h |
Zasięg |
240 km |
Naprowadzanie |
programowe |
Typ głowicy |
konwencjonalna o masie 850 kg (materiał wybuchowy pod nazwą „Amatol 40”: 50% dinitroanizol lub dinitrobenzol, 35% azotan amonu, 15% heksogen) |
Użytkownicy | |
Niemcy |
V-1 (niem. Vergeltungswaffe-1, broń odwetowa nr 1) – niemiecki samolot-pocisk z okresu II wojny światowej. Potocznie nazywany latającą bombą.
Historia
Prace nad bronią, którą nazwano później Fieseler Fi-103 (V-1), prowadzone były już pod koniec lat trzydziestych. Prace nad projektem prowadził Fritz Gosslau. W pocisku V-1 zamierzano wykorzystać nowe silniki pulsacyjne. Prace posuwały się dość szybko, co prawdopodobnie spowodowane było naciskiem „sponsora”, czyli Ministerstwa Lotnictwa. W połowie 1942 roku przedstawiono projekt do oceny.
Prace nad Fi-103 prowadzone były w Peenemünde. Próby startowania pocisku wykonywano w wielu wariantach, również przy użyciu samolotu, a jedna z koncepcji zakładała kierowanie V-1 przez pilota (wersja Reichenberg). Najlepszym rozwiązaniem okazał się start ze specjalnej wyrzutni-katapulty.
Produkcja pocisków V-1 rozrzucona była po całych Niemczech i terenach okupowanych, co spowodowane było potężnym nalotem lotnictwa RAF w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku na ośrodek Peenemünde. Pierwszym zakładem była fabryka Volkswagena w Fallersleben oraz Fieseler w Kassel. Później produkcję przejęły zakłady Dora (Mittelwerk), położone w podziemnym kompleksie w Turyngii. Skąpe materiały mówią też o wytwarzaniu części do V-1 w Lubiążu, Ząbkowicach Śląskich, Świdnicy. Dla podobnej produkcji przeznaczony był prawdopodobnie kompleks „Riese” budowany w Górach Sowich. Na ziemiach polskich znajdowały się również poligony, na których przygotowywano pierwsze oddziały „artylerii rakietowej”.
Pierwsze próby pocisków V-1 przeprowadzono na poligonie w Peenemünde w 1942 roku. W 1943 roku na północnym wybrzeżu Francji Niemcy wybudowali wyrzutnie pocisków V-1 oraz zespoły schronów służących do magazynowania pocisków. Nalot na Peenemünde, dokonany przez RAF w sierpniu 1943 roku, opóźnił bojowe użycie pocisków V-1. Dużą rolę odegrał w tym wywiad AK, zdobywając dane na temat niemieckich prac nad broniami V-1 i V-2, i przekazując aliantom zdobyte materiały wraz z ich analizą wykonaną m.in. przez inż. Antoniego Kocjana.
Poprzez to opóźnienie do dnia lądowania aliantów w Normandii, czyli 6 czerwca 1944 nie odpalono ani jednej latającej bomby.
Zastosowanie bojowe
Pierwsze bombardowanie pociskami V-1 przeprowadzone zostało w nocy z 13 na 14 czerwca 1944 roku. Z dobrze zamaskowanych wyrzutni odpalono 10 pocisków w kierunku Londynu, z czego tylko 4 dotarły do wysp brytyjskich. 15 czerwca na krótko przed północą z 55 wyrzutni wystrzelono do południa 16 czerwca ok. 100 pocisków V-1. 18 czerwca już 500. Ataki te Niemcy rozpoczęli jednak za późno – gdyby pocisków V-1 użyli do bombardowania skoncentrowanych przed desantem barek i okrętów w brytyjskich portach przed 6 czerwca, wtedy mogliby osiągnąć większy efekt psychologiczny i być może wpłynąć na decyzję o inwazji.
W zależności od lokalizacji wyrzutni i innych czynników czas dolotu pocisku V-1 do Londynu wynosił 20-25 minut. Z racji stosunkowo małej celności broń ta nadawała się do ataków na duże powierzchniowo cele jak miasta: Londyn, a późniejszym okresie Antwerpię i Liège.
W niszczeniu budynków pociski V-1 były o wiele skuteczniejsze niż zwykłe bomby lotnicze o podobnej masie. Ogółem do końca 1944 wystrzelono 6 046 pocisków V-1, z tej liczby rozbiło się niebawem po starcie 1 681. Do końca wojny wystrzelono 1 279 latających bomb (także na Belgię). Razem wszystkie wyrzutnie lądowe wystrzeliły 20 880 pocisków V-1, do celów dotarło 18 435. Około 1 600 sztuk „odpalono” z samolotów (zwykle do tego używano bombowców He 111).
Wyprodukowano około 30 tys. pocisków V-1. Wystrzelono około 10 tys. przeciwko Anglii, z czego 7 tys. „trafiło”, tzn. wylądowało gdzieś na angielskim terytorium (z tego 3 876 pocisków w obrębie aglomeracji miejskiej Londynu).
Zwalczanie broni V-1 polegało na:
- niszczeniu wyrzutni pocisków,
- zestrzeliwaniu pocisków lub wytrącaniu[1] ich z lotu nad kanałem La Manche przez samoloty myśliwskie,
- zestrzeliwaniu przez działa OPL na wybrzeżu Anglii,
- stosowaniu zapór balonowych.
Ponad 3000 pocisków zostało zniszczonych przez samoloty myśliwskie lub balony zaporowe.
Z powodu ataków pociskami V-1 zginęło w Anglii około 5 500 ludzi, a 16 tys. zostało rannych.
Zdobyczne pociski V-1 – przechwycone przez nacierające siły alianckie oraz niewybuchy – posłużyły alianckim konstruktorom do opracowania własnych pocisków rakietowych. W ramach tych projektów powstały m.in. amerykański JB-2, radzieckie pociski Ch-101, Ch-102 i 10ChN oraz francuskie CT.10 i Caisseur.
Zobacz też
- V-2, V3, X-4, E-4, Rheintochter, Hecht
- Peenemünde
- ↑ Poprzez podważenie końcem skrzydła skrzydła pocisku, który tracił w ten sposób równowagę i spadał.
Bibliografia
- Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.