Uniwersalny czas koordynowany: Różnice pomiędzy wersjami

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Koziolek91 (dyskusja | edycje)
155 edycji
m Poprawka martwego linku do serwerów GUM
Linia 1: Linia 1:
'''Uniwersalny czas koordynowany''', '''UTC''' ([[język angielski|ang.]] ''Universal Time Clock'' lub ''Coordinated Universal Time'', [[język francuski|fr.]] ''Temps Universel Coordonné'') – wzorcowy [[czas]] ustalany na podstawie [[Międzynarodowy czas atomowy|TAI]] ([[język francuski|fr.]] ''Temps Atomique International''), uwzględniający nieregularność [[ruch obrotowy Ziemi|ruchu obrotowego Ziemi]] i koordynowany względem [[czas słoneczny|czasu słonecznego]]. By zapewnić, że [[Słońce]] średnio w ciągu [[rok]]u przechodzi nad [[południk zerowy|południkiem zerowym]] o godz. 12:00 UTC, z dokładnością nie mniejszą niż 0,9 [[sekunda|s]], od czasu do czasu do UTC dodawana jest tzw. [[Sekunda przestępna|przestępna sekunda]]. Operację tę przeprowadza [[IERS]] (''International Earth Rotation Service'').
'''Uniwersalny czas koordynowany''', '''UTC''' ([[język angielski|ang.]] ''Universal Time Clock'' lub ''Coordinated Universal Time'', [[język francuski|fr.]] ''Temps Universel Coordonné'') – wzorcowy [[czas]] ustalany na podstawie [[Międzynarodowy czas atomowy|TAI]] (fr. ''Temps Atomique International''), uwzględniający nieregularność [[ruch obrotowy Ziemi|ruchu obrotowego Ziemi]] i koordynowany względem [[czas słoneczny|czasu słonecznego]]. By zapewnić, że [[Słońce]] średnio w ciągu [[rok]]u przechodzi nad [[południk zerowy|południkiem zerowym]] o godz. 12:00 UTC, z dokładnością nie mniejszą niż 0,9 [[sekunda|s]], od czasu do czasu do UTC dodawana jest tzw. [[Sekunda przestępna|przestępna sekunda]]. Operację tę przeprowadza [[IERS]] (''International Earth Rotation Service'').


Coordinated Universal Time jest wyrażany za pomocą 24-godzinnego zegara i wykorzystuje [[kalendarz gregoriański]]. Jest używany w nawigacji lotniczej i morskiej, gdzie jest znany pod swoją wojskową nazwą "Zulu time" ("Zulu" w [[Alfabet fonetyczny ICAO|alfabecie fonetycznym]] odpowiada literze "z", oznaczającej południk zerowy, czyli [[długość geograficzna|długość geograficzną]] 0, w londyńskiej dzielnicy [[Greenwich]]).
Coordinated Universal Time jest wyrażany za pomocą 24-godzinnego zegara i wykorzystuje [[kalendarz gregoriański]]. Jest używany w nawigacji lotniczej i morskiej, gdzie jest znany pod swoją wojskową nazwą "Zulu time" ("Zulu" w [[Alfabet fonetyczny ICAO|alfabecie fonetycznym]] odpowiada literze "z", oznaczającej południk zerowy, czyli [[długość geograficzna|długość geograficzną]] 0, w londyńskiej dzielnicy [[Royal Borough of Greenwich|Greenwich]]).


UTC został zdefiniowany przez Comité Consultatif International des Radiocommunications ([[CCIR]]), poprzednika [[Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny|Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej]]. Pełną definicję zawiera [http://www.cl.cam.ac.uk/~mgk25/volatile/ITU-R-TF.460-4.pdf CCIR Recommendation 460-4] (plik [[PDF]]; [http://www.google.pl/search?hl=pl&q=cache:www.cl.cam.ac.uk/~mgk25/volatile/ITU-R-TF.460-4.pdf wersja HTML] stworzona przez [[Google]]) lub [http://www.itu.int/ITU-T/studygroups/com10/languages/X.680_0699_Amend1.pdf ITU-T Recommendation X.680] (plik PDF; [http://66.102.9.104/search?q=cache:coKTdaUL8-cJ:www.itu.int/ITU-T/studygroups/com10/languages/X.680_0699_Amend1.pdf++%22ITU+T+Recommendation+X+680%22+filetype:pdf wersja HTML] stworzona przez Google) z lipca [[1994]] roku.
UTC został zdefiniowany przez Comité Consultatif International des Radiocommunications ([[CCIR]]), poprzednika [[Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny|Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej]]. Pełną definicję zawiera CCIR Recommendation 460-4{{r|cl.cam.ac-ITU-R-TF-460-4}} stworzona przez [[Google]]) lub ITU-T Recommendation X.680{{r|itu-680-0699-Amend1}} stworzona przez Google) z lipca 1994 roku.


Akronim UTC jest niezależny od języka i odpowiada w języku angielskim nazwie "Coordinated Universal Time", a w języku francuskim "Temps Universel Coordonné". W komunikacji radiowej na morzu i w powietrzu poza określeniem "Czas Zulu" używa się również rozwinięcia akronimu "Universal Time Correct".
Akronim UTC jest niezależny od języka i odpowiada w języku angielskim nazwie "Coordinated Universal Time", a w języku francuskim "Temps Universel Coordonné". W komunikacji radiowej na morzu i w powietrzu poza określeniem "Czas Zulu" używa się również rozwinięcia akronimu "Universal Time Correct".


W Polsce stosuje się czas UTC(PL) – wprowadzony w 2003 r. ustawowo jako czas urzędowy<ref>Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 marca 2004 r. w sprawie sposobów rozpowszechniania sygnałów czasu urzędowego i uniwersalnego czasu koordynowanego UTC(PL) ({{Dziennik Ustaw|rok=2004|numer=56|pozycja=548}}).</ref>, do zastosowań oficjalnych, udostępniany z dwóch adresów IP<ref>Wg "Informacji nt. uruchomienia serwerów czasu w GUM", [http://www.gum.gov.pl/pl/zegar/ dostępnej w Internecie, dostęp 2013-03-31], są to IP 212.244.36.227 i 212.244.36.228</ref> przez [[Główny Urząd Miar]], oraz czas UTC (AOS) – podawany do celów naukowych przez jednostkę [[Polska Akademia Nauk|PAN]] [[Obserwatorium Astronomiczne Szerokościowe w Borówcu|Obserwatorium Astrogeodynamiczne]] w [[Borówiec (powiat poznański)|Borówcu]] pod [[Poznań|Poznaniem]].
W Polsce stosuje się czas UTC(PL) – wprowadzony w 2003 r. ustawowo jako czas urzędowy{{r|Rozporządzenie Ministra Gospodarki}}, do zastosowań oficjalnych, udostępniany z dwóch adresów IP{{r|gum-zegar}} przez [[Główny Urząd Miar]], oraz czas UTC (AOS) – podawany do celów naukowych przez jednostkę [[Polska Akademia Nauk|PAN]] [[Obserwatorium Astrogeodynamiczne Centrum Badań Kosmicznych PAN|Obserwatorium Astrogeodynamiczne]] w [[Borówiec (powiat poznański)|Borówcu]] pod [[Poznań|Poznaniem]].


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
* [[Strefa czasowa|Czas strefowy]]
* [[Strefa czasowa]]
* [[Czas uniwersalny]] (czas zachodnioeuropejski)
* [[Czas uniwersalny]] (czas zachodnioeuropejski)
* [[Czas środkowoeuropejski]] (CET)
* [[Czas środkowoeuropejski]] (CET)
* [[Czas środkowoeuropejski letni]] (CEST)
* [[Czas środkowoeuropejski letni]] (CEST)
* [[ISO 8601]]
* [[ISO 8601]]
* [[Sekunda przestępna]]


{{Przypisy}}
== Przypisy ==
{{Przypisy-lista|
<ref name="cl.cam.ac-ITU-R-TF-460-4">[http://www.cl.cam.ac.uk/~mgk25/volatile/ITU-R-TF.460-4.pdf CCIR Recommendation 460-4 (plik PDF)]; [http://www.google.pl/search?hl=pl&q=cache:www.cl.cam.ac.uk/~mgk25/volatile/ITU-R-TF.460-4.pdf wersja HTML]</ref>
<ref name="gum-zegar">Wg "Informacji nt. uruchomienia serwerów czasu w GUM", [http://www.gum.gov.pl/pl/zegar/ dostępnej w Internecie, dostęp 2013-03-31], są to IP 212.244.36.227 i 212.244.36.228</ref>
<ref name="itu-680-0699-Amend1">[http://www.itu.int/ITU-T/studygroups/com10/languages/X.680_0699_Amend1.pdf ITU-T Recommendation X.680 (plik PDF)]; [http://66.102.9.104/search?q=cache:coKTdaUL8-cJ:www.itu.int/ITU-T/studygroups/com10/languages/X.680_0699_Amend1.pdf++%22ITU+T+Recommendation+X+680%22+filetype:pdf wersja HTML]</ref>
<ref name="Rozporządzenie Ministra Gospodarki">Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 marca 2004 r. w sprawie sposobów rozpowszechniania sygnałów czasu urzędowego i uniwersalnego czasu koordynowanego UTC(PL) ({{Dziennik Ustaw|rok=2004|numer=56|pozycja=548}}).</ref>
}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
Linia 27: Linia 32:
* [http://www.usno.navy.mil/ US Naval Observatory]
* [http://www.usno.navy.mil/ US Naval Observatory]
* [http://www.itu.int/radioclub/rr/arts02.htm Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna]
* [http://www.itu.int/radioclub/rr/arts02.htm Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna]
* [http://www.timeanddate.com/worldclock/ Czas i data na świecie- szukanie konkretnego miasta]
* [http://www.timeanddate.com/worldclock/ Czas i data na świecie – szukanie konkretnego miasta]


{{Czas}}
{{Czas}}

Wersja z 18:39, 25 kwi 2013

Uniwersalny czas koordynowany, UTC (ang. Universal Time Clock lub Coordinated Universal Time, fr. Temps Universel Coordonné) – wzorcowy czas ustalany na podstawie TAI (fr. Temps Atomique International), uwzględniający nieregularność ruchu obrotowego Ziemi i koordynowany względem czasu słonecznego. By zapewnić, że Słońce średnio w ciągu roku przechodzi nad południkiem zerowym o godz. 12:00 UTC, z dokładnością nie mniejszą niż 0,9 s, od czasu do czasu do UTC dodawana jest tzw. przestępna sekunda. Operację tę przeprowadza IERS (International Earth Rotation Service).

Coordinated Universal Time jest wyrażany za pomocą 24-godzinnego zegara i wykorzystuje kalendarz gregoriański. Jest używany w nawigacji lotniczej i morskiej, gdzie jest znany pod swoją wojskową nazwą "Zulu time" ("Zulu" w alfabecie fonetycznym odpowiada literze "z", oznaczającej południk zerowy, czyli długość geograficzną 0, w londyńskiej dzielnicy Greenwich).

UTC został zdefiniowany przez Comité Consultatif International des Radiocommunications (CCIR), poprzednika Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej. Pełną definicję zawiera CCIR Recommendation 460-4[1] stworzona przez Google) lub ITU-T Recommendation X.680[2] stworzona przez Google) z lipca 1994 roku.

Akronim UTC jest niezależny od języka i odpowiada w języku angielskim nazwie "Coordinated Universal Time", a w języku francuskim "Temps Universel Coordonné". W komunikacji radiowej na morzu i w powietrzu poza określeniem "Czas Zulu" używa się również rozwinięcia akronimu "Universal Time Correct".

W Polsce stosuje się czas UTC(PL) – wprowadzony w 2003 r. ustawowo jako czas urzędowy[3], do zastosowań oficjalnych, udostępniany z dwóch adresów IP[4] przez Główny Urząd Miar, oraz czas UTC (AOS) – podawany do celów naukowych przez jednostkę PAN Obserwatorium Astrogeodynamiczne w Borówcu pod Poznaniem.

Zobacz też

Przypisy

Szablon:Przypisy-lista

Linki zewnętrzne

Czas
Wzorce czasu
Pojęcia powiązane

Strefy czasowe
Obecne
Letnie
Dawne
  1. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie cl.cam.ac-ITU-R-TF-460-4
    BŁĄD PRZYPISÓW
  2. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie itu-680-0699-Amend1
    BŁĄD PRZYPISÓW
  3. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Rozporządzenie Ministra Gospodarki
    BŁĄD PRZYPISÓW
  4. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie gum-zegar
    BŁĄD PRZYPISÓW
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Uniwersalny_czas_koordynowany&oldid=36270812”