Monaster Gračanica

Średniowieczne zabytki Kosowa

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
{{{opis grafiki}}}
Państwo	{{{państwo}}}
Typ	kulturowe
Spełniane kryterium	i, iii, iv
Numer ref.	724
Region	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	{{{data wpisu}}} na {{{sesja wpisu}}}. sesji
Dokonane zmiany	{{{dokonane zmiany}}}
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}

{{UNESCO infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | państwo = | opis grafiki = | data wpisu = | współrzędne = | commons = | sesja wpisu = | dokonane zmiany = Nieznane pola: "kraj", "rok", "sesja" oraz "zmiany". Gołe linki: "link".

Monaster Gračanica – średniowieczny klasztor prawosławny w pobliżu kosowskiego miasta Prisztina. Od 1999 monaster jest siedzibą biskupa raszko-prizreńskiego.

Monaster został ufundowany przez króla Milutina i wzniesiony w II połowie XIV wieku w miejscu XII-wiecznego kościoła, który stanął w miejscu VI-wiecznej bazyliki wczesnochrześcijańskiej. Z zabudowań klasztornych do naszych czasów zachowała się jedynie cerkiew Matki Boskiej.

13 lipca 2006 monaster został wpisany na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO – do istniejącego już wpisu monasteru Visoki Dečani dodano trzy zabytki: monster Gračanica, cerkiew Bogurodzicy Ljeviškiej w Prizrenie i monaster Peć, które wspólnie tworzą wpis Średniowieczne zabytki Kosowa i jako całość znalazły się na liście zabytków światowego dziedzictwa w niebezpieczeństwie.

Cerkiew Matki Boskiej

Cerkiew przyklasztorna pod wezwaniem Matki Boskiej stanowi jeden z cenniejszych zabytków sztuki bizantyjsko-serbskiej. Świątynia ma oryginalny układ przestrzenny – jest organicznym połączeniem dwóch cerkwi krzyżowo-kopułowych i bogatą dekorację plastyczną.

Freski

Wnętrza świątyni zdobią freski wykonane m.in. przez Michaela Astrapę i Eutychiosa. Malowidła przedstawiają m.in. portrety fundatora – króla Milutina oraz cykle ikonograficzne ze Starego i Nowego Testamentu. Freski te są przykładem stylu renesansu Paleologów.

• 
  Portret fundatora – Milutina, XIV w.
• 
  Portret żony Milutina, Simonidy Paleologiny, XIV w.
• 
  Jan Chrzciciel, ok. 1235
• 
  Sąd Ostateczny

Kopią świątyni jest Hercegowińska Gračanica, cerkiew w Trebinju w Bośni i Hercegowinie.