Jerzy Kochan

Jerzy Waldemar Kochan (ur. 29 listopada 1952, Gdańsk) – polski filozof, socjolog, antropolog kulturowy, absolwent historii i filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego, profesor w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Szczecińskiego, gdzie pełni funkcję kierownika Zakładu Filozofii Kultury.

Studia historyczne na Uniwersytecie Wrocławskim zakończył pracą magisterską pisaną pod kierownictwem prof. Wojciecha Wrzesińskiego na temat słowianofilstwa polskiego w Galicji przed pierwszą wojną światową Oblicze ideowo-polityczne „Świata Słowiańskiego”. Równoległe studia filozoficzne zakończył pracą magisterską poświęconą teorii formacji socjalistycznej. Promotorem pracy magisterskiej jak i późniejszej pracy doktorskiej był prof. Jarosław Ładosz. Doktorat Klasy społeczne. Z historii pojęcia ukazał się nakładem Kolegium Otryckiego. Członek redakcji pisma „Colloquia Communia”.

Pracował najpierw w Instytucie Filozofii, Socjologii i Logiki na Uniwersytecie Wrocławskim a potem, od roku 1987, na Uniwersytecie Szczecińskim. Habilitację otrzymał na podstawie książki Wolność i interpelacja (przewód habilitacyjny na Uniwersytecie Wrocławskim, recenzenci: prof. A. Chmielewski, prof. J. Lipiec, prof. M. Siemek). Jego praca teoretyczna dotyczy głownie historii filozofii, filozofii społecznej i filozofii politycznej. Źródłem inspiracji jest klasyczna filozofia niemiecka, a zwłaszcza heglizm, twórczość Karola Marksa, szkoła frankfurcka, althusserowski marksizm strukturalistyczny i różnego rodzaju ruchy kontestacyjne i kontrkulturowe (m.in. sytuacjonizm, feminizm).

W książce Klasy społeczne. Z historii pojęcia przedstawił historię pojęcia klas społecznych w polskiej myśli społecznej od 1945 do połowy lat 80. Jest to w istocie rzeczy analiza historii marksizmu w Polsce po II wojnie światowej, a jednocześnie całościowe krytyczne studium pojęcia klasy społecznej. W późniejszej książce poświęconej wolności, Wolność i interpelacja, otrzymujemy oryginalną koncepcję wolności jako "medium interpelacji i socjalizacji". Wolność jest tutaj definiowana jako zjawisko ze sfery komunikacji społecznej. To nowe pojmowanie wolności czerpie inspirację z analizy klasycznej filozofii niemieckiej (Kant, Fichte, Hegel) oraz z dorobku teoretycznego współczesnej filozofii (Louis Althusser, Theodor Adorno, Isaiah Berlin, Michel Foucault), filozofii dialogu, dekonstrukcji, postmodernizmu i teorii feministycznej). Książka zawiera również krytyczną analizę pojmowania wolności w marksizmie, liberalizmie i postmodernizmie.

Życie codzienne w matriksie. Filozofia społeczna w ponowoczesności to propozycja teoretyczna będąca próbą zastosowania nowoczesnej analizy do różnych zjawisk współczesności (szkice dotyczące twórczości Karla Jaspersa, Zygmunta Baumana, Jeana Baudrillarda, Oświecenia w Polsce, patriotyzmu, globalizacji i alterglobalizmu, Markiza de Sade). Autor określa swoją perspektywę teoretyczną jako neoklasycyzm teoretyczny i traktuje go jako formę zniesienia, przezwyciężenia w sensie heglowskim, różnych współczesnych nurtów filozoficznych w duchu myśli marksistowskiej.

Redaktor naczelny czasopisma filozoficznego „Nowa Krytyka” [1]. Członek Rady Programowej krakowskiego pisma „Forum Myśli Wolnej”. Członek-założyciel i od 6 lutego 2010 wiceprezes Polskiego Towarzystwa Hegla i Marksa. Członek Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów. Były członek Rady Krajowej partii Zieloni 2004. Po wystąpieniu z niej został członkiem Sojuszu Lewicy Demokratycznej.

Opiekun Koła Naukowego Krytyki Marksistowskiej na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego [2]. Redaktor portalu internetowego Socjalizm Teraz[3].

Pisze także i publikuje wiersze.

Prace

• Przyczynek do teorii społeczeństwa socjalistycznego (1981)
• Klasy społeczne: z historii pojęcia (1990)
• Wolność i interpelacja (2004)
• Życie codzienne w matriksie. Filozofia społeczna w ponowoczesności (2007)
• Studia z teorii klas społecznych (2011)
• Socjalizm (2013)
• DE NON EXISTENTIA DEI czyli o nieisitnieniu boga (2015)

Linki zewnętrzne

• Jerzy Kochan "D. A. F. de Sade czyli racjonalizm absolutny"
• Jerzy Kochan, "Wolność i interpelacja"
• Jerzy Kochan "Nie-obecność Oświecenia"
• Strona internetowa czasopisma filozoficznego "Nowa Krytyka"
• Teksty Jerzego Kochana na stronie Polskiego Towarzystwa Hegla i Marksa
• Wiersze J. Kochana /dostępne on line/