Parowiec: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:30, 17 lis 2015

Parowiec – statek lub okręt o napędzie parowym, napędzany tłokową maszyną parową (SS) lub turbiną parową (TSS).

Historia

W 1783 roku francuski arystokrata, markiz Claude François Jouffroy d'Abbans (1751–1832), zbudował łódź, której wiosła były napędzane maszyną parową. Wynalazca nazwał łódź Pyroscaphe (ognisty statek) i pomyślnie przeprowadził na rzece próby pierwszego parowca.

Pierwszy parowiec wypłynął w rejs w 1807 roku. Początkowo parowce były dość niebezpieczne, gdyż często zdarzały się eksplozje niewystarczająco wytrzymałych kotłów. Udoskonalono je w drugiej połowie XIX wieku i wówczas rejsy parowcami stały się regularne.

Paliwa

Początkowo, gdy parowce wchodziły do użytku, kotły wytwarzające parę ogrzewane były przez spalanie najpopularniejszego opału, czyli węgla lub drewna. Po skonstruowaniu palników zasilanych paliwem ciekłym zaczęto budować parowce z kotłami na różne frakcje ropy naftowej (olej opałowy). Pozwoliło to na lepsze wykorzystanie przestrzeni na statkach, ponieważ ciekłe paliwo można umieścić w zbiornikach dennych, a miejsce wcześniej zajmowane przez zasobnie węgla (tendry) przeznaczyć na ładunek. Kolejną zmianę przyniosło wprowadzenie energii jądrowej. Jednostki pływające, na których źródłem ciepła jest reaktor atomowy, mają niespotykaną w innych rozwiązaniach autonomiczność (mogą nie uzupełniać paliwa przez kilka lat) – ale są bardzo drogie w budowie i eksploatacji, więc napęd ten jest stosowany na okrętach i lodołamaczach.

Współcześnie

W drugiej połowie XX wieku liczba parowców zaczęła się zmniejszać, gdyż lepszy okazał się napęd spalinowy. Obecnie, poza jednostkami o napędzie jądrowym, napęd turbiną parową stosuje się sporadycznie na tankowcach transportujących ropę naftową, ze względu na dostępność taniego paliwa w portach załadunkowych, oraz na statkach pasażerskich, gdyż turbiny pracują ciszej i powodują mniej wibracji niż silniki spalinowe.

Parowce jako muzea

SS Sołdek w Gdańsku – maszyna parowa z kotłami opalanymi węglem
ORP Błyskawica w Gdyni – turbiny parowe z kotłami opalanymi mazutem

Zobacz też

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-[[Plik:Ss wilno1930.jpg|thumb|[[SS Wieluń|SS Wilno]] 1927 r.]]
+[[Plik:Ss wilno1930.jpg|thumb|[[SS Wilno|SS ''Wilno'']], 1927]]
-'''Parowiec''' – [[statek wodny|statek]] lub [[okręt]] o [[Silnik parowy|napędzie parowym]], napędzany tłokową [[maszyna parowa|maszyną parową]] (SS) lub [[turbina parowa|turbiną parową]] ([[statek turbinowo parowy|TSS]]).
+'''Parowiec''' – [[statek wodny|statek]] lub [[okręt]] o [[Silnik parowy|napędzie parowym]], napędzany tłokową [[maszyna parowa|maszyną parową]] (SS) lub [[turbina parowa|turbiną parową]] ([[statek parowoturbinowy|TSS]]).
 == Historia ==
-[[Plik:D'AbbansSteamshipModel.jpg|thumb|[[Pyroscaphe]] 1783 r.]]
+[[Plik:D'AbbansSteamshipModel.jpg|thumb|''[[Pyroscaphe]]'', 1783]]
-[[Plik:Silownia bocznokolowca Gdansk.jpg|thumb|Siłownia parowa wiślanego holownika [[Napęd kołowy statku|bocznokołowego]] [[Gdańsk (holownik)|Gdańsk]] 1897r.]]
+[[Plik:Silownia bocznokolowca Gdansk.jpg|thumb|Siłownia parowa [[Napęd kołowy statku|bocznokołowego]] holownika wiślanego [[Gdańsk (holownik)|''Gdańsk'']], 1897]]
-W [[1783]] francuski arystokrata, markiz [[Claude François Jouffroy d'Abbans]] (1751-1832), zbudował łódź, której wiosła były napędzane maszyną parową. Wynalazca nazwał łódź ''Pyroscaphe'' (ognisty statek) i pomyślnie przeprowadził na rzece próby pierwszego parowca.
+W 1783 roku francuski arystokrata, markiz [[Claude François Jouffroy d'Abbans]] (1751–1832), zbudował łódź, której wiosła były napędzane maszyną parową. Wynalazca nazwał łódź ''[[Pyroscaphe]]'' (ognisty statek) i pomyślnie przeprowadził na rzece próby pierwszego parowca.
-Pierwszy parowiec wypłynął w rejs w [[1807]] roku. Początkowo parowce były dość niebezpieczne, gdyż często zdarzały się eksplozje niewystarczająco wytrzymałych [[kocioł parowy|kotłów]]. Udoskonalono je w drugiej połowie [[XIX wiek]]u i wtedy rejsy parowcami stały się regularne.
+Pierwszy parowiec wypłynął w rejs w 1807 roku. Początkowo parowce były dość niebezpieczne, gdyż często zdarzały się eksplozje niewystarczająco wytrzymałych [[kocioł parowy|kotłów]]. Udoskonalono je w drugiej połowie XIX wieku i wówczas rejsy parowcami stały się regularne.
 == Paliwa ==
-[[Plik:Silownia holownika Slon.jpg|thumb|Siłownia holownika [[Słoń (holownik)|Słoń]] z maszyną parową napędzającą [[Śruba okrętowa|śrubę]] 1893 r.]]
+[[Plik:Silownia holownika Slon.jpg|thumb|Siłownia holownika [[Słoń (holownik)|''Słoń'']], z maszyną parową napędzającą [[Śruba okrętowa|śrubę]], 1893]]
-Początkowo, gdy parowce wchodziły do użytku, kotły wytwarzające parę ogrzewane były przez [[spalanie]] najpopularniejszego opału czyli [[węgiel kamienny|węgla]] lub [[Drewno (technika)|drewna]]. Po skonstruowaniu palników zasilanych [[Paliwo ciekłe|paliwem płynnym]], zaczęto budować parowce z kotłami na różne [[frakcja (chemia)|frakcje]] [[ropa naftowa|ropy naftowej]] ([[olej opałowy]]). Pozwoliło to na lepsze wykorzystanie przestrzeni na statkach, gdyż paliwa płynne można umieszczać w [[zbiorniki denne|zbiornikach dennych]] a miejsce zajmowane przez zasobnie (tendry) na węgiel przeznaczyć na ładunek. Kolejną zmianę przyniosło wprowadzenie [[Energia jądrowa|energii atomowej]]. Statki na których źródłem ciepła jest [[Reaktor jądrowy|reaktor atomowy]] mają niespotykaną w innych rozwiązaniach [[autonomiczność okrętu|autonomiczność]] (mogą nie uzupełniać paliwa przez kilka lat), ale są bardzo drogie w budowie i eksploatacji, więc napęd ten jest stosowany na [[okręt]]ach i [[lodołamacz]]ach.
+Początkowo, gdy parowce wchodziły do użytku, kotły wytwarzające parę ogrzewane były przez spalanie najpopularniejszego opału, czyli węgla lub drewna. Po skonstruowaniu palników zasilanych [[Paliwo ciekłe|paliwem ciekłym]] zaczęto budować parowce z kotłami na różne [[frakcja (chemia)|frakcje]] ropy naftowej ([[olej opałowy]]). Pozwoliło to na lepsze wykorzystanie przestrzeni na statkach, ponieważ ciekłe paliwo można umieścić w zbiornikach dennych, a miejsce wcześniej zajmowane przez zasobnie węgla (tendry) przeznaczyć na ładunek. Kolejną zmianę przyniosło wprowadzenie [[Energia jądrowa|energii jądrowej]]. [[Jednostka pływająca|Jednostki pływające]], na których źródłem ciepła jest [[Reaktor jądrowy|reaktor atomowy]], mają niespotykaną w innych rozwiązaniach [[autonomiczność okrętu|autonomiczność]] (mogą nie uzupełniać paliwa przez kilka lat) – ale są bardzo drogie w budowie i eksploatacji, więc napęd ten jest stosowany na okrętach i [[lodołamacz]]ach.
 == Współcześnie ==
-[[Plik:Stefan Batory.jpg|thumb|Turbinowo parowy [[TSS Stefan Batory]] 1952 r.]]
+[[Plik:Stefan Batory.jpg|thumb|Parowoturbinowy transatlantyk ''[[Stefan Batory]]'', 1952]]
-W drugiej połowie XX wieku ilość parowców zaczęła się zmniejszać gdyż lepszy okazał się napęd [[silnik spalinowy|spalinowy]]. Obecnie, poza statkami o napędzie nuklearnym, napęd turbiną parową wykorzystuje się sporadycznie na [[tankowiec|tankowcach]] transportujących [[ropa naftowa|ropę naftową]], ze względu na dostępność taniego paliwa w portach załadunkowych oraz na statkach pasażerskich, gdyż turbiny pracują ciszej i powodują mniej wibracji niż [[silnik spalinowy|silniki spalinowe]].
+W drugiej połowie XX wieku liczba parowców zaczęła się zmniejszać, gdyż lepszy okazał się napęd [[silnik spalinowy|spalinowy]]. Obecnie, poza&nbsp;jednostkami o napędzie jądrowym, napęd turbiną parową stosuje się sporadycznie na [[zbiornikowiec|tankowcach]] transportujących ropę naftową, ze względu na dostępność taniego paliwa w portach załadunkowych, oraz na [[statek pasażerski|statkach pasażerskich]], gdyż turbiny pracują ciszej i powodują mniej wibracji niż silniki spalinowe.
 == Parowce jako muzea ==
-* [[SS Sołdek]] w [[Gdańsk]]u - maszyna parowa z kotłami opalanymi węglem
+* [[SS Sołdek|SS ''Sołdek'']] w Gdańsku – maszyna parowa z kotłami opalanymi węglem
-* [[ORP Błyskawica]] w [[Gdynia|Gdyni]] - turbiny parowe z kotłami opalanymi mazutem
+* [[ORP Błyskawica|ORP ''Błyskawica'']] w Gdyni – turbiny parowe z kotłami opalanymi [[mazut]]em
 == Zobacz też ==
 {{commonscat|Steamships}}
-* [[Napęd kołowy statku]]
+* [[napęd kołowy statku]]
+* [[SS Warszawa|SS ''Warszawa'']]
-* [[Śruba okrętowa]]
+* [[TSS Stefan Batory|TSS ''Stefan Batory'']]
-* [[SS Warszawa]]
+* SS (lub RMS) [[RMS Titanic|''Titanic'']]
-* [[TSS Stefan Batory]]
-* SS (lub RMS) [[RMS Titanic|Titanic]]
+* SS (lub RMS) [[RMS Olympic|''Olympic'']]
-* SS (lub RMS) [[RMS Olympic|Olympic]]
+* SS (lub RMS) [[RMS Carpathia|''Carpathia'']]
-* SS (lub RMS) [[RMS Carpathia|Carpathia]]
+* [[RMS Lusitania|RMS ''Lusitania'']]
-* [[RMS Lusitania]]
 [[Kategoria:Parowce| ]]