Olimp: Różnice pomiędzy wersjami
40°05′N 22°21′E/40,083333 22,350000| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wycofano edycje użytkownika 31.0.44.83 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to MalarzBOT. Znacznik: Wycofanie zmian |
zanim się wycofa, wypadałoby sprawdzić - zob. de wiki i https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Alfabet_grecki Znacznik: Anulowanie edycji |
||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
[[Plik:126910main image feature 402 mountolympus.jpg|thumb|left|Olimp jest masywem górskim, najdłużej w Grecji pokrytym śniegiem – zgodnie ze swoją nazwą oznaczającą ''lśniący'']] |
[[Plik:126910main image feature 402 mountolympus.jpg|thumb|left|Olimp jest masywem górskim, najdłużej w Grecji pokrytym śniegiem – zgodnie ze swoją nazwą oznaczającą ''lśniący'']] |
||
[[Plik:Mount Olympus 3D.gif|thumb|300px|Όlimpos 3D]] |
[[Plik:Mount Olympus 3D.gif|thumb|300px|Όlimpos 3D]] |
||
'''Olimp''' – ([[język grecki|gr.]] Όλυμπος ; wymawiane, z akcentem na pierwszą literę, jako |
'''Olimp''' – ([[język grecki|gr.]] Όλυμπος ; wymawiane, z akcentem na pierwszą literę, jako ΄Olimbos) – najwyższy [[masyw górski]] w [[Grecja|Grecji]], położony na pograniczu północnej i środkowej części kraju, oddziela historyczną [[Macedonia (kraina historyczna)|Macedonię]] od [[Tesalia|Tesalii]]. Jego najwyższy szczyt [[Mitikas]] wznosi się na wysokość 2918 [[n.p.m.|m n.p.m.]] Inne szczyty to m.in. [[Skolio]] (2911 [[N.p.m.|m n.p.m.]]), [[Stefani (szczyt)|Stefani]] (2909 m n.p.m.), [[Skala (szczyt)|Skala]] (2866 m n.p.m.), [[Touba (szczyt)|Touba]] (2785 m n.p.m.). Masyw znajduje się między dolinami rzek [[Pinios (Tesalia)|Pinios]] i [[Aliakmon]], nad [[Zatoka Termajska|Zatoką Termajską]]. Na zachód i południowy zachód masyw obrywa się pionowymi ścianami o wysokości do 500 metrów. Z północnych urwisk najwyższa jest ściana Skolio – 400 metrów. Deniwelacja między centrum [[Litochoro]] a głównym szczytem Olimpu wynosi 2620 metrów. |
||
Masyw Olimpu zbudowany jest z [[jura wczesna|dolnojurajskich]] ([[lias]]owych) [[skały osadowe|skał osadowych]] powstałych w płytkim [[morze epikontynentalne|morzu epikontynentalnym]]. Około 1 miliona lat temu, w [[epoka lodowa|epoce lodowcowej]], masyw Olimpu był [[zlodowacenie|zlodowacony]], czego pozostałością są [[cyrk lodowcowy|cyrki lodowcowe]]. |
Masyw Olimpu zbudowany jest z [[jura wczesna|dolnojurajskich]] ([[lias]]owych) [[skały osadowe|skał osadowych]] powstałych w płytkim [[morze epikontynentalne|morzu epikontynentalnym]]. Około 1 miliona lat temu, w [[epoka lodowa|epoce lodowcowej]], masyw Olimpu był [[zlodowacenie|zlodowacony]], czego pozostałością są [[cyrk lodowcowy|cyrki lodowcowe]]. |
||
Wersja z 07:46, 11 cze 2018
 |
Ten artykuł należy dopracować |
.jpg) Olimp | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie |
Nomos Pieria↗, Region Macedonia Środkowa, Elasona |
| Wysokość |
2918 m n.p.m. |
| Wybitność |
2356 m |
| Pierwsze wejście |
1913 |
Położenie na mapie Grecji  | |
| 40°05′N 22°21′E/40,083333 22,350000
| |
Olimp – (gr. Όλυμπος ; wymawiane, z akcentem na pierwszą literę, jako ΄Olimbos) – najwyższy masyw górski w Grecji, położony na pograniczu północnej i środkowej części kraju, oddziela historyczną Macedonię od Tesalii. Jego najwyższy szczyt Mitikas wznosi się na wysokość 2918 m n.p.m. Inne szczyty to m.in. Skolio (2911 m n.p.m.), Stefani (2909 m n.p.m.), Skala (2866 m n.p.m.), Touba (2785 m n.p.m.). Masyw znajduje się między dolinami rzek Pinios i Aliakmon, nad Zatoką Termajską. Na zachód i południowy zachód masyw obrywa się pionowymi ścianami o wysokości do 500 metrów. Z północnych urwisk najwyższa jest ściana Skolio – 400 metrów. Deniwelacja między centrum Litochoro a głównym szczytem Olimpu wynosi 2620 metrów.
Masyw Olimpu zbudowany jest z dolnojurajskich (liasowych) skał osadowych powstałych w płytkim morzu epikontynentalnym. Około 1 miliona lat temu, w epoce lodowcowej, masyw Olimpu był zlodowacony, czego pozostałością są cyrki lodowcowe.
Zbocza gór porośnięte są lasami iglastymi, liściastymi oraz makią. W wyższych partiach lasy przechodzą w łąki. Olimp jest ośrodkiem wypoczynkowo-turystycznym, z założonym w 1938 roku parkiem narodowym.
W mitologii greckiej Olimp uważany był za siedzibę bogów greckich, w tym najważniejszego – Zeusa. Z tego miejsca bogowie mieli kierować ludzkimi losami. Wierzono, że ilekroć jakiś człowiek próbował tam wejść, spadał z niego.
Pierwszego wejścia na najwyższy szczyt (Mitikas) dokonali Daniel Baud Bovy, Frédéric Boissonas i Christos Kakalos w 1913 r. Poza okresem zimowym, z miejscowości Litochoro, asfaltową drogą dotrzeć można w głąb masywu góry. Następnie, z uroczyska Prionia, na szczyty wiedzie szlak pieszy.
W trakcie greckich powstań narodowych (a także w okresach pomiędzy nimi) oraz w trakcie okupacji włosko-niemieckiej 1941-1944 i w następującej po niej greckiej wojnie domowej masyw Olimpu zawsze stanowił schronienie dla macedońskich partyzantów[1].
W wyniku upadku podczas wspinaczki na Olimp w 1971 zmarł polski profesor botaniki Bogumił Pawłowski[2].
Co najmniej od 4 tysiącleci masyw Olimpu przecinają dwa szlaki drogowe, a od roku 1909 także szlak kolejowy. Główna trasa wiedzie z Macedonii, przez malowniczą dolinę Tempe, do Tessalii. W 2004 r. oddano na tej trasie dwa tunele kolejowe, przebite przez masyw góry i zastępujące starą linię[3].
Ukończenie budowy trzech bliźniaczych (podwójnych) tuneli drogowych Autostrady Egejskiej[4], początkowo przewidziane zostało na 2012 rok, jednakże z powodów finansowych nastąpi to najwcześniej w marcu 2017 roku[5].
Zobacz też
- Olympus Mons - największy ze znanych wulkanów nosi łacińską nazwę Olimpu
Przypisy
- ↑ Emeis oi Ellines: Historia wojen współczesnej Grecji - uniwersytecka praca zbiorowa, wyd. Skai Biblio, 2008
- ↑ Tragiczna śmierć prof. Bogumiła Pawłowskiego. „Nowiny”, s. 2, Nr 207 z 29 lipca 1971.
- ↑ The story of managing projects: an interdisciplinary approach [1]
- ↑ Strona informacyjna Autostrady Egejskiej.
- ↑ Επανεκκίνηση εργασιών στις σήραγγες των Τεμπών. 2016-03-10. [dostęp 2016-06-11]. (gr.).