Joseph Radetzky

Josef Radetzky

Joseph Radetzky właśc. Johann Joseph Wenzel hrabia Radetzky von Radetz, cz. Josef Václav Antonín František Karel hrabě Radecký z Radče (ur. 2 listopada 1766 w zamku Třebnice – obecnie część miasta Sedlčany, Czechy, zm. 5 stycznia 1858 w Mediolanie, Włochy), szlachcic czeski, feldmarszałek, jeden z najwybitniejszych dowódców austriackich w XIX wieku.

W 1784 wstąpił jako kadet do regimentu kirasjerów i walczył w wojnie z Turkami 1788-1789, w latach 1792-1795 brał udział w operacjach w Niderlandach i nad Renem. W bitwach pod Voltri i Hohenlinden odznaczył się i dostał awanse. Uczestnik wojen z napoleońską Francją.

Mianowany szefem sztabu dowódcy koalicji antyfrancuskiej feldmarszałka austriackiego Karla Schwarzenberga i w 1813 uczestnik bitwy pod Lipskiem. Autor planów sprzymierzonych rozegrania tej bitwy. Od 1829 generał kawalerii i wojskowy komendant twierdzy w Ołomuńcu. W 1831 mianowany dowódcą wojsk austriackich w Królestwie Lombardzko-Weneckim. Podczas wydarzeń rewolucyjnych we Włoszech w czasie Wiosny Ludów dwukrotnie zwyciężał wojska piemonckie: w 1848 w bitwie pod Custozą i w 1849 w bitwie pod Novarą. W latach 1849-1857 gubernator Lombardii i Wenecji.

Autor Über den Zweck der Übungslager im Frieden (1816) i Gedanken über Festungen (1827).

Z trzech pomników postawionych ku czci feldmarszałka: w Wiedniu, Pradze (na Malostranské náměstí – wówczas placu Radetzkiego) i Lublanie, do dzisiaj zachował się tylko pierwszy.

Zmarł w wieku 91 lat na zapalenie płuc w Mediolanie; jego ciało złożono 19 stycznia 1858 w Heldenbergu w Dolnej Austrii. Był kawalerem Orderu Złotego Runa (1848).

W kulturze

Na jego cześć Johann Strauss starszy skomponował Marsz Radetzkiego. Marsz grany jest m.in. podczas rund honorowych na zawodach jeździeckich i na zakończenie Koncertu Noworocznego w Wiedniu.

Bibliografia

• Józef Urbanowicz (red.): Mała encyklopedia wojskowa, Wydawnictwo MON, Warszawa 1971.