Piątek: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Poprawiona literówka Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
m Wycofano edycje użytkownika 2A00:F41:387C:5338:69EA:969:EDE6:76A (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 178.36.110.71. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 10: | Linia 10: | ||
Dla [[chrześcijaństwo|chrześcijan]] jest dniem śmierci [[Jezus Chrystus|Jezusa Chrystusa]], w niektórych wyznaniach obowiązuje z tego powodu [[post]]. Piątek jest świętym dniem dla wyznawców [[islam]]u. W [[judaizm]]ie w piątek, wraz z zachodem słońca, rozpoczyna się [[szabat]]. W kulturze zachodniej w piątek wieczorem rozpoczyna się [[weekend]]. |
Dla [[chrześcijaństwo|chrześcijan]] jest dniem śmierci [[Jezus Chrystus|Jezusa Chrystusa]], w niektórych wyznaniach obowiązuje z tego powodu [[post]]. Piątek jest świętym dniem dla wyznawców [[islam]]u. W [[judaizm]]ie w piątek, wraz z zachodem słońca, rozpoczyna się [[szabat]]. W kulturze zachodniej w piątek wieczorem rozpoczyna się [[weekend]]. |
||
Polska nazwa, wspólna z innymi [[języki słowiańskie|językami słowiańskimi]], pochodzi od |
Polska nazwa, wspólna z innymi [[języki słowiańskie|językami słowiańskimi]], pochodzi od liczby ''pięć''<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.youtube.com/watch?v=1mH0dqJMkd0 | tytuł = Polimaty #39 Skąd się wzięły dni tygodnia? |autor = Radosław Kotarski }}</ref>; por. [[język czeski|czes.]] ''pátek'', [[język rosyjski|ros.]] ''пятница'' (''piatnica''), [[język serbsko-chorwacki|serb.-chorw.]] ''petak''. Podobnie w [[języki bałtyckie|językach bałtyckich]]: [[język litewski|lit.]] ''penktadienis'' < ''penkta'' ‛piąta’ + ''diena'' ‛dzień’. |
||
Od liczby ''sześć'' pochodzi [[język portugalski|port.]] ''sexta-feira''. [[język nowogrecki|Gr.]] ''παρασκευή'' (''paraskevi'') ‛przygotowanie’ również nawiązuje do tradycji biblijnej, w której piątek był dniem przygotowania do [[Pesach|Paschy]], która wypadała w [[sobota|sobotę]]. |
Od liczby ''sześć'' pochodzi [[język portugalski|port.]] ''sexta-feira''. [[język nowogrecki|Gr.]] ''παρασκευή'' (''paraskevi'') ‛przygotowanie’ również nawiązuje do tradycji biblijnej, w której piątek był dniem przygotowania do [[Pesach|Paschy]], która wypadała w [[sobota|sobotę]]. |
Wersja z 16:39, 21 lut 2020
Piątek (skrót pt. lub piąt.[1], symbol w kalendarzu Pt) – dzień tygodnia między czwartkiem a sobotą.
Według normy ISO-8601 jest piątym dniem tygodnia[2].
W tradycji biblijnej – chrześcijańskiej i żydowskiej, gdzie za pierwszy dzień tygodnia uznawana jest niedziela, piątek jest dniem szóstym[3].
Dla chrześcijan jest dniem śmierci Jezusa Chrystusa, w niektórych wyznaniach obowiązuje z tego powodu post. Piątek jest świętym dniem dla wyznawców islamu. W judaizmie w piątek, wraz z zachodem słońca, rozpoczyna się szabat. W kulturze zachodniej w piątek wieczorem rozpoczyna się weekend.
Polska nazwa, wspólna z innymi językami słowiańskimi, pochodzi od liczby pięć[4]; por. czes. pátek, ros. пятница (piatnica), serb.-chorw. petak. Podobnie w językach bałtyckich: lit. penktadienis < penkta ‛piąta’ + diena ‛dzień’.
Od liczby sześć pochodzi port. sexta-feira. Gr. παρασκευή (paraskevi) ‛przygotowanie’ również nawiązuje do tradycji biblijnej, w której piątek był dniem przygotowania do Paschy, która wypadała w sobotę.
Łacińska nazwa dies Veneris ‛dzień Wenus’ wpłynęła na nazewnictwo innych języków europejskich, np. hiszp. viernes, wł. venerdì; w językach germańskich jest to dzień Frigg względnie Frei – nordyckiej odpowiedniczki Wenus: np. ang. Friday, niem. Freitag, w językach norweskim, duńskim, szwedzkim fredag, w niderlandzkim vrijdag.
Piątek trzynastego
W niektórych krajach piątek, który jest jednocześnie 13. dniem miesiąca jest uznawany za pechowy.
- Osobny artykuł:
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski: Skracanie nazw dni tygodnia. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2007-04-04. [dostęp 2013-08-28].
- ↑ Norma ISO-8601. Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna, 2004-12-01. [dostęp 2013-03-09].
- ↑ Andrzej Przybylski: Ukradzione niedziele. niedziela.pl, 2009. [dostęp 2013-03-09].
- ↑ Radosław Kotarski: Polimaty #39 Skąd się wzięły dni tygodnia?.