Piątek (województwo łódzkie)

Piątek
Herb Piątku Flaga Piątku
Geometryczny środek Polski w Piątku
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	łęczycki
Gmina	Piątek
Liczba ludności (2006)	2130
Strefa numeracyjna	(+48) 24
Kod pocztowy	99-120
Tablice rejestracyjne	ELE
SIMC	0573256
Położenie na mapie województwa łódzkiego Piątek
Położenie na mapie Polski Piątek
52°04′09″N 19°28′50″E

Piątek – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Piątek. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie płockim. Miejscowość jest siedzibą gminy Piątek. Był miastem duchownym.

Wieś położona jest nad rzekami Moszczenicą i Maliną. W Piątku krzyżują się drogi biegnące z Łodzi do Kutna i z Łowicza do Łęczycy.

W miejscowości znajduje się geometryczny środek Polski. Wjeżdżając do Piątku napotkamy tablicę informacyjną w kształcie granic państwa z napisem "Piątek – geometryczny środek Polski". W centrum Piątku usytuowany jest również pomnik symbolizujący geometryczny środek Polski. Wcześniej w tym miejscu znajdował się potężny kamień.

Jednym z zasłużonych obywateli wsi Piątek jest wieloletni dyrektor Zakładów Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego, późniejszy doradca Waldemara Pawlaka - Tadeusz Materka.

Historia

Piątek ze względu na swoje położenie był początkowo osadą targową. Prawdopodobnie nazwa Piątku pochodzi od dnia tygodnia, w którym odbywały się targi. Prawa miejskie otrzymał w XIV w. W tym czasie był silnym ośrodkiem rzemieślniczo-handlowym. W połowie XVII w. liczył 320 domów i ok. 1500 mieszkańców. W tym czasie słynął m.in. z produkcji piwa. Dalszy rozwój Piątku zahamował najazd szwedzki, przede wszystkim jednak do upadku gospodarczego przyczynił się pożar w 1681 r., który strawił całe miasto. Od tego czasu Piątek nie odzyskał swojej świetności. W 1685 r. było w nim tylko 40 domów, a 100 lat później, w 1785 r. zaledwie o 10 więcej. Ze względu na niewielkie rozmiary Piątek utracił w 1870 r. prawa miejskie i nie odzyskał ich do dziś.

W okresie międzywojennym w Piątku powstała fabryka maszyn rolniczych, w której miała zatrudnienie część mieszkańców. Większość ludności jednak zajmowała się rolnictwem. Istniały również warsztaty rzemieślnicze oferujące mieszkańcom Piątku i okolicy swoje usługi. Część mieszkańców, zwłaszcza Żydzi, zajmowała się handlem. W większości okolicznych wsi istniały majątki ziemskie, w których miała zatrudnienie ludność zamieszkująca okolice Piątku. Tylko w nielicznych wsiach, w których nastąpiło uwłaszczenie zamieszkiwali (najczęściej małorolni) chłopi.

W pierwszej fazie Bitwy nad Bzurą Piątek i okoliczne wsie stały się areną ofensywy wojsk polskich. Po zaciekłych walkach, poważnie zniszczona miejscowość została zdobyta przez wojsko polskie 9 września 1939, jednak wskutek zmiany sytuacji na froncie oddziały polskie opuściły Piątek bez walki 13 września. W listopadzie 1939 Niemcy wcielili miejscowość w granice Rzeszy. Część polskich mieszkańców wysiedlono, a ludność pochodzenia żydowskiego wymordowano w obozach zagłady. W 1943 administracja niemiecka nadała miejscowości nazwę Quadenstädt (na cześć germańskiego plemienia Kwadów). 18 stycznia 1945 Piątek został wyzwolony spod okupacji niemieckiej. W okresie powojennym Piątek pozostał nadal wsią.

Zabytki

Kościół mariawicki pw. Trójcy Przenajświętszej w Piątku

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty:

• kościół parafialny pw. Świętej Trójcy, 2 poł. XV, 1740, nr rej.: 85-V-9 z 29.03.1949 oraz 81 z 8.08.1967; był pierwszą placówką duszpasterską bp. Zygmunta Choromańskiego po otrzymaniu święceń kapłańskich w 1916 r.
• dzwonnica, 1 poł. XIX, nr rej.: 90-V-14 z 29.03.1949 oraz 82 z 8.08.1967
• kościół cmentarny pw. św. Wawrzyńca, drewniany, poł. XVIII, nr rej.: 555-V-30 z 32.10.1950 oraz 83 z 8.08.1967
• dzwonnica, nr rej.: 526 z 8.08.1967
• park miejski, poł. XIX, nr rej.: 595 z 29.12.1988

Zobacz też

• geometryczny środek Europy
• Piątek Mały
• Piątek Wielki
• Parafia Trójcy Przenajświętszej w Piątku (Kościoła Starokatolickiego Mariawitów)

• Zdjęcia z Piątku