Morderstwo Johna Lennona: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz” za pomocą gadżetu CzyWiesz
Uściślenie terminologii w artykule - wybrałem morderstwo
Linia 10: Linia 10:
|liczba zabitych = 1
|liczba zabitych = 1
|liczba rannych = 0
|liczba rannych = 0
|typ ataku = zabójstwo z użyciem broni palnej
|typ ataku = morderstwo z użyciem broni palnej
|sprawca = [[Mark David Chapman]]
|sprawca = [[Mark David Chapman]]
|kod mapy = Nowy Jork
|kod mapy = Nowy Jork
Linia 18: Linia 18:
}}
}}


'''Morderstwo Johna Lennona''' – zabójstwo dokonane 8 grudnia 1980 roku w godzinach wieczornych w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Les Ledbetter |tytuł = John Lennon of Beatles Is Killed; Suspect Held in Shooting at Dakota; Wife Reported Unhurt John Lennon Shot to Death; Suspect Is Seized at Dakota Obtained Autograph Earlier 'Crouching in Archway' Continued to Write Songs Emblem of the 60's (Published 1980) |czasopismo = The New York Times |data = 1980-12-09 |data dostępu = 2020-12-02 |issn = 0362-4331 |url = https://www.nytimes.com/1980/12/09/archives/john-lennon-of-beatles-is-killed-suspect-held-in-shooting-at-dakota.html |język = en-US}}</ref>.
'''Morderstwo Johna Lennona''' – morderstwo dokonane 8 grudnia 1980 roku w godzinach wieczornych w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Les Ledbetter |tytuł = John Lennon of Beatles Is Killed; Suspect Held in Shooting at Dakota; Wife Reported Unhurt John Lennon Shot to Death; Suspect Is Seized at Dakota Obtained Autograph Earlier 'Crouching in Archway' Continued to Write Songs Emblem of the 60's (Published 1980) |czasopismo = The New York Times |data = 1980-12-09 |data dostępu = 2020-12-02 |issn = 0362-4331 |url = https://www.nytimes.com/1980/12/09/archives/john-lennon-of-beatles-is-killed-suspect-held-in-shooting-at-dakota.html |język = en-US}}</ref>.


Brytyjski muzyk [[John Lennon]], członek zespołu [[The Beatles]], został zastrzelony w bramie [[Dakota (posiadłość)|Dakoty]], rezydencji w której mieszkał<ref name=":0" />. Sprawcą tego czynu okazał się Amerykanin – [[Mark David Chapman]], fan Beatlesów, mieszkaniec [[Honolulu]] na [[Hawaje|Hawajach]]. Chapman stwierdził, że był rozgniewany stylem życia i publicznymi wypowiedziami Lennona, zwłaszcza jego szeroko nagłośnioną uwagą o Beatlesach, którzy są „bardziej popularni niż Jezus”<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Jordan Runtagh |tytuł = When John Lennon's 'Jesus' Controversy Turned Ugly |data = 2016-07-29 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = Rolling Stone |url = https://www.rollingstone.com/feature/when-john-lennons-more-popular-than-jesus-controversy-turned-ugly-106430/ |język = en-US}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Let me take you down : inside the mind of Mark David Chapman, the man who killed John Lennon |data = 1992 |data dostępu = 2020-12-02 |isbn = 978-0-679-41144-4 |wydawca = New York, N.Y. : Villard Books |s = 118 |url = https://archive.org/details/letmetakeyoudown0000jone_j4d5/page/118/mode/2up}}</ref>, oraz tekstami późniejszych piosenek muzyka – „[[God (piosenka Johna Lennona)|God]]” i „[[Imagine (piosenka)|Imagine]]”. Chapman powiedział również, że zainspirowała go fikcyjna postać [[Holden Caulfield|Holdena Caulfielda]] z powieści [[J.D. Salinger|J.D. Salingera]] ''[[Buszujący w zbożu]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Mroczna legenda zabójstwa Johna Lennona |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = www.fronda.pl |url = https://www.fronda.pl/a/mroczna-legenda-zabojstwa-johna-lennona,40995.html |język = pl}}</ref>''.
Brytyjski muzyk [[John Lennon]], członek zespołu [[The Beatles]], został zastrzelony w bramie [[Dakota (posiadłość)|Dakoty]], rezydencji w której mieszkał<ref name=":0" />. Sprawcą tego czynu okazał się Amerykanin – [[Mark David Chapman]], fan Beatlesów, mieszkaniec [[Honolulu]] na [[Hawaje|Hawajach]]. Chapman stwierdził, że był rozgniewany stylem życia i publicznymi wypowiedziami Lennona, zwłaszcza jego szeroko nagłośnioną uwagą o Beatlesach, którzy są „bardziej popularni niż Jezus”<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Jordan Runtagh |tytuł = When John Lennon's 'Jesus' Controversy Turned Ugly |data = 2016-07-29 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = Rolling Stone |url = https://www.rollingstone.com/feature/when-john-lennons-more-popular-than-jesus-controversy-turned-ugly-106430/ |język = en-US}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Let me take you down : inside the mind of Mark David Chapman, the man who killed John Lennon |data = 1992 |data dostępu = 2020-12-02 |isbn = 978-0-679-41144-4 |wydawca = New York, N.Y. : Villard Books |s = 118 |url = https://archive.org/details/letmetakeyoudown0000jone_j4d5/page/118/mode/2up}}</ref>, oraz tekstami późniejszych piosenek muzyka – „[[God (piosenka Johna Lennona)|God]]” i „[[Imagine (piosenka)|Imagine]]”. Chapman powiedział również, że zainspirowała go fikcyjna postać [[Holden Caulfield|Holdena Caulfielda]] z powieści [[J.D. Salinger|J.D. Salingera]] ''[[Buszujący w zbożu]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Mroczna legenda zabójstwa Johna Lennona |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = www.fronda.pl |url = https://www.fronda.pl/a/mroczna-legenda-zabojstwa-johna-lennona,40995.html |język = pl}}</ref>''.


Chapman planował to zabójstwo od kilku miesięcy. Rankiem 8 grudnia czekał na Lennona przy Dakocie. Tego samego dnia osobiście spotkał swojego idola, który podpisał dla niego kopię albumu ''[[Double Fantasy]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sceny zbrodni w RMF FM. Dlaczego zginał John Lennon?! |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = RMF FM |url = https://www.rmf.fm/magazyn/news,29323,sceny-zbrodni-w-rmf-fm-dlaczego-zginal-john-lennon.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = The Last Day in the Life |data = 2010-10-19 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = Time |url = https://web.archive.org/web/20101019154918/https://time.com/time/magazine/article/0,9171,924600,00.html}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Death of John Lennon - 1980 Year in Review |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = UPI |url = https://www.upi.com/Archives/Audio/Events-of-1980/Death-of-John-Lennon/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Mark David Chapman, the man who killed John Lennon |data = 2008-05-13 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = The Crime Library |url = https://web.archive.org/web/20080513093644/http://www.crimelibrary.com/terrorists_spies/assassins/chapman/7.html}}</ref>''. Wcześniej muzyk pojechał z żoną [[Yoko Ono]] na sesję nagraniową w Record Plant Studio<ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Eight Days in the Studio with John Lennon and Yoko Ono |data = 2010-11-18 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = NPT Media Update |url = https://blogs.wnpt.org/mediaupdate/2010/11/18/eight-days-in-the-studio-with-john-lennon-and-yoko-ono/ |język = en-US}}</ref>. Późnym wieczorem Lennon i Ono wrócili do Dakoty. Gdy para szła w kierunku bramy budynku, Chapman wystrzelił pięć pocisków z rewolweru kalibru 38 mm, z których cztery trafiły Lennona w plecy. Chapman pozostał na miejscu zbrodni do czasu aresztowania, czytając ''Buszującego w zbożu''. Lennon został przewieziony radiowozem do Roosevelt Hospital, gdzie po przyjeździe stwierdzono jego zgon<ref>{{Cytuj |tytuł = John Lennon's surgeon recalls the chaotic night he died |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = HelloGiggles |url = https://hellogiggles.com/news/police-officers-surgeon-john-lennon-night-died/ |język = EN}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = John Lennon. Śmierć przed Dakotą |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/alehistoria/1,121681,19301863,smierc-przed-dakota.html?disableRedirects=true}}</ref>.
Chapman planował to morderstwo od kilku miesięcy. Rankiem 8 grudnia czekał na Lennona przy Dakocie. Tego samego dnia osobiście spotkał swojego idola, który podpisał dla niego kopię albumu ''[[Double Fantasy]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sceny zbrodni w RMF FM. Dlaczego zginał John Lennon?! |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = RMF FM |url = https://www.rmf.fm/magazyn/news,29323,sceny-zbrodni-w-rmf-fm-dlaczego-zginal-john-lennon.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = The Last Day in the Life |data = 2010-10-19 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = Time |url = https://web.archive.org/web/20101019154918/https://time.com/time/magazine/article/0,9171,924600,00.html}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Death of John Lennon - 1980 Year in Review |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = UPI |url = https://www.upi.com/Archives/Audio/Events-of-1980/Death-of-John-Lennon/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Mark David Chapman, the man who killed John Lennon |data = 2008-05-13 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = The Crime Library |url = https://web.archive.org/web/20080513093644/http://www.crimelibrary.com/terrorists_spies/assassins/chapman/7.html}}</ref>''. Wcześniej muzyk pojechał z żoną [[Yoko Ono]] na sesję nagraniową w Record Plant Studio<ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Eight Days in the Studio with John Lennon and Yoko Ono |data = 2010-11-18 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = NPT Media Update |url = https://blogs.wnpt.org/mediaupdate/2010/11/18/eight-days-in-the-studio-with-john-lennon-and-yoko-ono/ |język = en-US}}</ref>. Późnym wieczorem Lennon i Ono wrócili do Dakoty. Gdy para szła w kierunku bramy budynku, Chapman wystrzelił pięć pocisków z rewolweru kalibru 38 mm, z których cztery trafiły Lennona w plecy. Chapman pozostał na miejscu zbrodni do czasu aresztowania, czytając ''Buszującego w zbożu''. Lennon został przewieziony radiowozem do Roosevelt Hospital, gdzie po przyjeździe stwierdzono jego zgon<ref>{{Cytuj |tytuł = John Lennon's surgeon recalls the chaotic night he died |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = HelloGiggles |url = https://hellogiggles.com/news/police-officers-surgeon-john-lennon-night-died/ |język = EN}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = John Lennon. Śmierć przed Dakotą |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/alehistoria/1,121681,19301863,smierc-przed-dakota.html?disableRedirects=true}}</ref>.


Zarówno w Stanach Zjednoczonych jak i na całym świecie zapanowała atmosfera żałoby. Tłumy zgromadziły się przed Roosevelt Hospital i przed Dakotą. Ludzie w okolicznych budynkach stawiali w oknach zapalone świece<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = WABC 77 New York - Night of John Lennon Coverage - Howard Hoffman - Dec 9 1980 (1/4) |data = |opublikowany = YouTube |url = https://www.youtube.com/watch?v=L_gsFgbkWAw&list=RDL_gsFgbkWAw&start_radio=1&t=22}}</ref>, co najmniej trzech fanów Beatlesów popełniło samobójstwo. Lennon został [[Kremacja|skremowany]] na cmentarzu Ferncliff w [[Hartsdale]] w [[Nowy Jork (stan)|stanie Nowy Jork]] w dniu 12 grudnia; prochy zostały przekazane Ono, która zamiast organizowania pogrzebu, poprosiła o 10 minut ciszy na całym świecie dla uczczenia pamięci jej męża<ref>{{Cytuj |tytuł = John Lennon's Death: 10 Minutes Of Global Silence |data = |data dostępu = 2020-12-02 |url = http://www.webnewsys.com/2019/12/john-lennons-death-10-minutes-of-global.html |język = en-GB}}</ref>. W późniejszym czasie Chapman przyznał się do zamordowania Lennona i za morderstwo drugiego stopnia otrzymał wyrok 20 lat do dożywocia<ref name=":3">{{Cytuj |autor = Alyssa Choiniere |tytuł = Mark David Chapman Now: Where Is John Lennon’s Killer Today in 2020? |data = 2020-10-16 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = Heavy.com |url = https://heavy.com/entertainment/mark-david-chapman-2020-now-today-update/ |język = en-US}}</ref><ref name=":4">{{Cytuj |autor = Tarkan Rosenberg |tytuł = Why Did Mark David Chapman Kill John Lennon? |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = ThoughtCo |url = https://www.thoughtco.com/the-assassination-of-john-lennon-1779404 |język = en}}</ref>. Od 2000 roku może ubiegać się o zwolnienie warunkowe, jednak za każdym razem jego wnioski są opiniowane negatywnie (ostatni raz w 2020)<ref name=":3" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Mark David Chapman, man who killed John Lennon, said in parole hearing he wanted 'glory' |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = ABC News |url = https://abcnews.go.com/Entertainment/mark-david-chapman-man-killed-john-lennon-parole/story?id=73149086 |język = en}}</ref>.
Zarówno w Stanach Zjednoczonych jak i na całym świecie zapanowała atmosfera żałoby. Tłumy zgromadziły się przed Roosevelt Hospital i przed Dakotą. Ludzie w okolicznych budynkach stawiali w oknach zapalone świece<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = WABC 77 New York - Night of John Lennon Coverage - Howard Hoffman - Dec 9 1980 (1/4) |data = |opublikowany = YouTube |url = https://www.youtube.com/watch?v=L_gsFgbkWAw&list=RDL_gsFgbkWAw&start_radio=1&t=22}}</ref>, co najmniej trzech fanów Beatlesów popełniło samobójstwo. Lennon został [[Kremacja|skremowany]] na cmentarzu Ferncliff w [[Hartsdale]] w [[Nowy Jork (stan)|stanie Nowy Jork]] w dniu 12 grudnia; prochy zostały przekazane Ono, która zamiast organizowania pogrzebu, poprosiła o 10 minut ciszy na całym świecie dla uczczenia pamięci jej męża<ref>{{Cytuj |tytuł = John Lennon's Death: 10 Minutes Of Global Silence |data = |data dostępu = 2020-12-02 |url = http://www.webnewsys.com/2019/12/john-lennons-death-10-minutes-of-global.html |język = en-GB}}</ref>. W późniejszym czasie Chapman przyznał się do zamordowania Lennona i za morderstwo drugiego stopnia otrzymał wyrok 20 lat do dożywocia<ref name=":3">{{Cytuj |autor = Alyssa Choiniere |tytuł = Mark David Chapman Now: Where Is John Lennon’s Killer Today in 2020? |data = 2020-10-16 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = Heavy.com |url = https://heavy.com/entertainment/mark-david-chapman-2020-now-today-update/ |język = en-US}}</ref><ref name=":4">{{Cytuj |autor = Tarkan Rosenberg |tytuł = Why Did Mark David Chapman Kill John Lennon? |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = ThoughtCo |url = https://www.thoughtco.com/the-assassination-of-john-lennon-1779404 |język = en}}</ref>. Od 2000 roku może ubiegać się o zwolnienie warunkowe, jednak za każdym razem jego wnioski są opiniowane negatywnie (ostatni raz w 2020)<ref name=":3" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Mark David Chapman, man who killed John Lennon, said in parole hearing he wanted 'glory' |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = ABC News |url = https://abcnews.go.com/Entertainment/mark-david-chapman-man-killed-john-lennon-parole/story?id=73149086 |język = en}}</ref>.
Linia 32: Linia 32:


==== Sprawca ====
==== Sprawca ====
Mark David Chapman, (ur. 10 maja 1955)<ref name=":4" />, 25-letni ochroniarz z Honolulu na Hawajach<ref>{{Cytuj |tytuł = Mark David Chapman |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = www.rottenlibrary.net |url = https://www.rottenlibrary.net/library/bio/crime/assassins/mark-david-chapman/}}</ref>, był fanem Beatlesów. Twierdził, że zdenerwowała go szeroko nagłośniona uwaga Lennona z 1966 roku o tym, że grupa jest „bardziej popularna niż Jezus”<ref name=":1" />, a zwłaszcza teksty późniejszych piosenek Lennona. Z biegiem czasu powieść [[J.D. Salinger|J.D. Salingera]] ''[[Buszujący w zbożu]]'' nabrała dla Chapmana wielkiego osobistego znaczenia, do tego stopnia, że chciał on wzorować swoje życie na bohaterze powieści, [[Holden Caulfield|Holdenie Caulfieldzie]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Mark Chapman: the Man Who Shot Lennon |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = PEOPLE.com |url = https://people.com/archive/cover-story-mark-chapman-the-man-who-shot-lennon-vol-27-no-8/ |język = EN}}</ref>. Do chwili popełnienia zbrodni nie był skazany prawomocnym wyrokiem za żadne przestępstwo<ref>{{Cytuj |tytuł = John Lennon's Killer Mark David Chapman Denied Parole for Seventh Time |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = ABC News |url = https://abcnews.go.com/US/john-lennons-killer-mark-david-chapman-denied-parole/story?id=17064521 |język = en}}</ref>. Chapman pierwotnie planował zabić Lennona już w październiku 1980, ale ostatecznie zmienił zdanie i wrócił do domu<ref>{{Cytuj |tytuł = John Lennon signs an autograph for Mark Chapman - his murderer, 1980 |data = 2014-01-05 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = Rare Historical Photos |url = https://rarehistoricalphotos.com/john-lennon-signs-autograph-mark-chapman-1980/ |język = en-US}}</ref><ref name=":6">{{Cytuj |tytuł = Descent into Madness |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = PEOPLE.com |url = https://people.com/archive/descent-into-madness-vol-15-no-24/ |język = EN}}</ref>.
Mark David Chapman, (ur. 10 maja 1955)<ref name=":4" />, 25-letni ochroniarz z Honolulu na Hawajach<ref>{{Cytuj |tytuł = Mark David Chapman |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = www.rottenlibrary.net |url = https://www.rottenlibrary.net/library/bio/crime/assassins/mark-david-chapman/}}</ref>, był fanem Beatlesów. Twierdził, że zdenerwowała go szeroko nagłośniona uwaga Lennona z 1966 roku o tym, że grupa jest „bardziej popularna niż Jezus”<ref name=":1" />, a zwłaszcza teksty późniejszych piosenek Lennona. Z biegiem czasu powieść [[J.D. Salinger|J.D. Salingera]] ''[[Buszujący w zbożu]]'' nabrała dla Chapmana wielkiego osobistego znaczenia, do tego stopnia, że chciał on wzorować swoje życie na bohaterze powieści, [[Holden Caulfield|Holdenie Caulfieldzie]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Mark Chapman: the Man Who Shot Lennon |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = PEOPLE.com |url = https://people.com/archive/cover-story-mark-chapman-the-man-who-shot-lennon-vol-27-no-8/ |język = EN}}</ref>. Do chwili popełnienia zbrodni nie był skazany prawomocnym wyrokiem za żadne przestępstwo<ref>{{Cytuj |tytuł = John Lennon's Killer Mark David Chapman Denied Parole for Seventh Time |data = |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = ABC News |url = https://abcnews.go.com/US/john-lennons-killer-mark-david-chapman-denied-parole/story?id=17064521 |język = en}}</ref>. Chapman pierwotnie planował zamordować Lennona już w październiku 1980, ale ostatecznie zmienił zdanie i wrócił do domu<ref>{{Cytuj |tytuł = John Lennon signs an autograph for Mark Chapman - his murderer, 1980 |data = 2014-01-05 |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = Rare Historical Photos |url = https://rarehistoricalphotos.com/john-lennon-signs-autograph-mark-chapman-1980/ |język = en-US}}</ref><ref name=":6">{{Cytuj |tytuł = Descent into Madness |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = PEOPLE.com |url = https://people.com/archive/descent-into-madness-vol-15-no-24/ |język = EN}}</ref>.


6 grudnia 1980 roku ponownie przyleciał do amerykańskiej metropolii<ref name=":6" />. 8 grudnia rano Chapman opuścił swój pokój w hotelu [[Sheraton (sieć hotelowa)|Sheraton]]<ref>{{Cytuj |autor = Bill Prochnau |tytuł = A Strange Young Man Who Stopped the Music |czasopismo = Washington Post |data = 1980-12-10 |data dostępu = 2020-12-02 |issn = 0190-8286 |url = https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1980/12/10/a-strange-young-man-who-stopped-the-music/66c639b4-8168-434d-a884-96a1ea65294a/ |język = en-US}}</ref>, pozostawiając rzeczy osobiste, które później znalazła policja. Kupił egzemplarz ''Buszującego w zbożu,'' w którym napisał adnotację „To jest moje oświadczenie”<ref name=":4" />, podpisując ją „Holden Caulfield”. Następnie Chapman czekał na Lennona przed Dakotą, spędził większość dnia w pobliżu wejścia do posiadłości, rozmawiając z fanami i portierem. Później Mark spotkał gosposię zatrudnioną przez muzyka, która wracała ze spaceru z pięcioletnim synem Lennona, [[Sean Lennon|Seanem]]<ref name=":7">{{Cytuj |tytuł = The shooting of John Lennon: Will Mark David Chapman ever be released? |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = www.msn.com |url = https://www.msn.com/en-gb/news/in-depth/the-shooting-of-john-lennon-will-mark-david-chapman-ever-be-released/ar-BB10BMYA}}</ref>. Chapman podszedł do niej, uścisnął dłoń Seana i powiedział, że to piękny chłopiec, cytując piosenkę Lennona „[[Beautiful Boy (Darling Boy)]]”<ref name=":7" />.
6 grudnia 1980 roku ponownie przyleciał do amerykańskiej metropolii<ref name=":6" />. 8 grudnia rano Chapman opuścił swój pokój w hotelu [[Sheraton (sieć hotelowa)|Sheraton]]<ref>{{Cytuj |autor = Bill Prochnau |tytuł = A Strange Young Man Who Stopped the Music |czasopismo = Washington Post |data = 1980-12-10 |data dostępu = 2020-12-02 |issn = 0190-8286 |url = https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1980/12/10/a-strange-young-man-who-stopped-the-music/66c639b4-8168-434d-a884-96a1ea65294a/ |język = en-US}}</ref>, pozostawiając rzeczy osobiste, które później znalazła policja. Kupił egzemplarz ''Buszującego w zbożu,'' w którym napisał adnotację „To jest moje oświadczenie”<ref name=":4" />, podpisując ją „Holden Caulfield”. Następnie Chapman czekał na Lennona przed Dakotą, spędził większość dnia w pobliżu wejścia do posiadłości, rozmawiając z fanami i portierem. Później Mark spotkał gosposię zatrudnioną przez muzyka, która wracała ze spaceru z pięcioletnim synem Lennona, [[Sean Lennon|Seanem]]<ref name=":7">{{Cytuj |tytuł = The shooting of John Lennon: Will Mark David Chapman ever be released? |data dostępu = 2020-12-02 |opublikowany = www.msn.com |url = https://www.msn.com/en-gb/news/in-depth/the-shooting-of-john-lennon-will-mark-david-chapman-ever-be-released/ar-BB10BMYA}}</ref>. Chapman podszedł do niej, uścisnął dłoń Seana i powiedział, że to piękny chłopiec, cytując piosenkę Lennona „[[Beautiful Boy (Darling Boy)]]”<ref name=":7" />.

Wersja z 22:56, 2 gru 2020

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Morderstwo Johna Lennona
Ilustracja
John Lennon z Yoko Ono (1980)
Państwo

 Stany Zjednoczone

Miejsce

Dakota, Nowy Jork

Data

8 grudnia 1980

Liczba zabitych

1

Liczba rannych

0

Typ ataku

morderstwo z użyciem broni palnej

Sprawca

Mark David Chapman

Położenie na mapie stanu Nowy Jork
Mapa konturowa stanu Nowy Jork, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia40°46′35,6″N 73°58′34,8″W/40,776556 -73,976333

Morderstwo Johna Lennona – morderstwo dokonane 8 grudnia 1980 roku w godzinach wieczornych w Nowym Jorku[1].

Brytyjski muzyk John Lennon, członek zespołu The Beatles, został zastrzelony w bramie Dakoty, rezydencji w której mieszkał[1]. Sprawcą tego czynu okazał się Amerykanin – Mark David Chapman, fan Beatlesów, mieszkaniec Honolulu na Hawajach. Chapman stwierdził, że był rozgniewany stylem życia i publicznymi wypowiedziami Lennona, zwłaszcza jego szeroko nagłośnioną uwagą o Beatlesach, którzy są „bardziej popularni niż Jezus”[2][3], oraz tekstami późniejszych piosenek muzyka – „God” i „Imagine”. Chapman powiedział również, że zainspirowała go fikcyjna postać Holdena Caulfielda z powieści J.D. Salingera Buszujący w zbożu[4].

Chapman planował to morderstwo od kilku miesięcy. Rankiem 8 grudnia czekał na Lennona przy Dakocie. Tego samego dnia osobiście spotkał swojego idola, który podpisał dla niego kopię albumu Double Fantasy[5][6][7][8]. Wcześniej muzyk pojechał z żoną Yoko Ono na sesję nagraniową w Record Plant Studio[9]. Późnym wieczorem Lennon i Ono wrócili do Dakoty. Gdy para szła w kierunku bramy budynku, Chapman wystrzelił pięć pocisków z rewolweru kalibru 38 mm, z których cztery trafiły Lennona w plecy. Chapman pozostał na miejscu zbrodni do czasu aresztowania, czytając Buszującego w zbożu. Lennon został przewieziony radiowozem do Roosevelt Hospital, gdzie po przyjeździe stwierdzono jego zgon[10][11].

Zarówno w Stanach Zjednoczonych jak i na całym świecie zapanowała atmosfera żałoby. Tłumy zgromadziły się przed Roosevelt Hospital i przed Dakotą. Ludzie w okolicznych budynkach stawiali w oknach zapalone świece[12], co najmniej trzech fanów Beatlesów popełniło samobójstwo. Lennon został skremowany na cmentarzu Ferncliff w Hartsdale w stanie Nowy Jork w dniu 12 grudnia; prochy zostały przekazane Ono, która zamiast organizowania pogrzebu, poprosiła o 10 minut ciszy na całym świecie dla uczczenia pamięci jej męża[13]. W późniejszym czasie Chapman przyznał się do zamordowania Lennona i za morderstwo drugiego stopnia otrzymał wyrok 20 lat do dożywocia[14][15]. Od 2000 roku może ubiegać się o zwolnienie warunkowe, jednak za każdym razem jego wnioski są opiniowane negatywnie (ostatni raz w 2020)[14][16].

Wydarzenia poprzedzające morderstwo

8 grudnia 1980

Tego dnia rano amerykańska fotografka i portrecistka Annie Leibovitz pojechała do mieszkania Lennonów, aby zrobić im sesję zdjęciową dla magazynu Rolling Stone[17]. Leibovitz początkowo obiecała im, że zdjęcie ich obu razem znajdzie się na okładce magazynu. Później wykonała kilka zdjęć samego Johna Lennona, z których jedno pierwotnie miało znajdować się na okładce jednego z numerów[18]. Lennon nalegał jednak, aby zarówno on, jak i jego żona byli na okładce. Później Leibovitz stwierdziła, że: „Nikt nie chciał jej (Ono) na okładce”[19]. Po zrobieniu zdjęć opuściła ich mieszkanie. Po sesji zdjęciowej Lennon udzielił swojego ostatniego wywiadu DJ-owi z San Francisco, Dave'owi Sholinowi, na temat jednego z programów muzycznych, który miał być wyemitowany w Radiu RKO[20]. Około 4:30 Lennon i Ono pojechali do wytwórni Record Plant Studio[9] (inne źródła jako miejsce docelowe podają Hit Factory)[21], aby popracować nad piosenką „Walking on Thin Ice” (piosenka Ono z udziałem Johna grającego na gitarze)[21].

Sprawca

Mark David Chapman, (ur. 10 maja 1955)[15], 25-letni ochroniarz z Honolulu na Hawajach[22], był fanem Beatlesów. Twierdził, że zdenerwowała go szeroko nagłośniona uwaga Lennona z 1966 roku o tym, że grupa jest „bardziej popularna niż Jezus”[2], a zwłaszcza teksty późniejszych piosenek Lennona. Z biegiem czasu powieść J.D. Salingera Buszujący w zbożu nabrała dla Chapmana wielkiego osobistego znaczenia, do tego stopnia, że chciał on wzorować swoje życie na bohaterze powieści, Holdenie Caulfieldzie[23]. Do chwili popełnienia zbrodni nie był skazany prawomocnym wyrokiem za żadne przestępstwo[24]. Chapman pierwotnie planował zamordować Lennona już w październiku 1980, ale ostatecznie zmienił zdanie i wrócił do domu[25][26].

6 grudnia 1980 roku ponownie przyleciał do amerykańskiej metropolii[26]. 8 grudnia rano Chapman opuścił swój pokój w hotelu Sheraton[27], pozostawiając rzeczy osobiste, które później znalazła policja. Kupił egzemplarz Buszującego w zbożu, w którym napisał adnotację „To jest moje oświadczenie”[15], podpisując ją „Holden Caulfield”. Następnie Chapman czekał na Lennona przed Dakotą, spędził większość dnia w pobliżu wejścia do posiadłości, rozmawiając z fanami i portierem. Później Mark spotkał gosposię zatrudnioną przez muzyka, która wracała ze spaceru z pięcioletnim synem Lennona, Seanem[28]. Chapman podszedł do niej, uścisnął dłoń Seana i powiedział, że to piękny chłopiec, cytując piosenkę Lennona „Beautiful Boy (Darling Boy)”[28].

Przypisy

  1. ↑ a b Les Ledbetter, John Lennon of Beatles Is Killed; Suspect Held in Shooting at Dakota; Wife Reported Unhurt John Lennon Shot to Death; Suspect Is Seized at Dakota Obtained Autograph Earlier 'Crouching in Archway' Continued to Write Songs Emblem of the 60's (Published 1980), „The New York Times”, 9 grudnia 1980, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  2. ↑ a b Jordan Runtagh, When John Lennon's 'Jesus' Controversy Turned Ugly [online], Rolling Stone, 29 lipca 2016 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  3. ↑ Let me take you down : inside the mind of Mark David Chapman, the man who killed John Lennon, New York, N.Y. : Villard Books, 1992, s. 118, ISBN 978-0-679-41144-4 [dostęp 2020-12-02].
  4. ↑ Mroczna legenda zabójstwa Johna Lennona [online], www.fronda.pl [dostęp 2020-12-02] (pol.).
  5. ↑ Sceny zbrodni w RMF FM. Dlaczego zginał John Lennon?! [online], RMF FM [dostęp 2020-12-02] (pol.).
  6. ↑ The Last Day in the Life [online], Time, 19 października 2010 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2010-10-19].
  7. ↑ Death of John Lennon - 1980 Year in Review [online], UPI [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  8. ↑ Mark David Chapman, the man who killed John Lennon [online], The Crime Library, 13 maja 2008 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-13].
  9. ↑ a b Eight Days in the Studio with John Lennon and Yoko Ono [online], NPT Media Update, 18 listopada 2010 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  10. ↑ John Lennon's surgeon recalls the chaotic night he died [online], HelloGiggles [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  11. ↑ John Lennon. Śmierć przed Dakotą [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-12-02].
  12. ↑ WABC 77 New York - Night of John Lennon Coverage - Howard Hoffman - Dec 9 1980 (1/4) [online], YouTube.
  13. ↑ John Lennon's Death: 10 Minutes Of Global Silence [online] [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  14. ↑ a b Alyssa Choiniere, Mark David Chapman Now: Where Is John Lennon’s Killer Today in 2020? [online], Heavy.com, 16 października 2020 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  15. ↑ a b c Tarkan Rosenberg, Why Did Mark David Chapman Kill John Lennon? [online], ThoughtCo [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  16. ↑ Mark David Chapman, man who killed John Lennon, said in parole hearing he wanted 'glory' [online], ABC News [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  17. ↑ Keith Badman, After the break-up, 1970-2001, Omnibus, 2001, s. 270–272, ISBN 978-0-7119-8307-6 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  18. ↑ Hours After This Picture Was Taken John Lennon Was Dead [online], Buzzle.com, 4 stycznia 2006 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2006-01-04].
  19. ↑ Naked Lennon [online], famouspictures.org, 17 lutego 2014 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-17].
  20. ↑ John Lennon Remembered [online], CBS News, 10 grudnia 2005 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2005-12-10].
  21. ↑ a b Kurt Loder, John Lennon: The Last Session, Rolling Stone, 22 stycznia 1981 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  22. ↑ Mark David Chapman [online], www.rottenlibrary.net [dostęp 2020-12-02].
  23. ↑ Mark Chapman: the Man Who Shot Lennon [online], PEOPLE.com [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  24. ↑ John Lennon's Killer Mark David Chapman Denied Parole for Seventh Time [online], ABC News [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  25. ↑ John Lennon signs an autograph for Mark Chapman - his murderer, 1980 [online], Rare Historical Photos, 5 stycznia 2014 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  26. ↑ a b Descent into Madness [online], PEOPLE.com [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  27. ↑ Bill Prochnau, A Strange Young Man Who Stopped the Music, „The Washington Post”, 10 grudnia 1980, ISSN 0190-8286 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  28. ↑ a b The shooting of John Lennon: Will Mark David Chapman ever be released? [online], www.msn.com [dostęp 2020-12-02].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Morderstwo_Johna_Lennona&oldid=61566312”