Pola Nireńska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
PBbot (dyskusja | edycje)
grupowanie przypisów
m typo, interwiki
Linia 18: Linia 18:


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Urodziła się w ortodoksyjnej żydowskiej rodzinie jako Pola Nirensztajn<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/pola-nirenska-1919-1992.html |tytuł = Pola Nireńska |opublikowany = |data = |data dostępu = 2019-04-21}}</ref>. Studiowała w Dreźnie, w szkole tańca [[Mary Wigman]]<ref name="ilust">{{Cytuj pismo |tytuł = Podpis pod zdjęciem promującym występ Poli Nireńskiej w łódzkiej filharmonii |url = http://bcul.lib.uni.lodz.pl/dlibra/docmetadata?id=106&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI=A8E3E08F6734B13E3CABCB3E6B3CEFB5-25|czasopismo = Łódź w Ilustracji |data = 3 grudnia 1933 |wolumin = 49 |strony = 6 |cytat= uczennica [[Mary Wigman]], laureatka międzynarodowego konkursu tanecznego w Warszawie}}</ref>. Otrzymała drugą nagrodę na wiedeńskim międzynarodowym Kongresie Tańca - za [[Choreografia|choreografie]] „Krzyk” i „Ballada japońska”. Po pobycie w Austrii wyemigrowała do Włoch, a następnie do Wielkiej Brytanii{{r|culture.pl}}. Tam wyszła za hrabiego {{link-interwiki|Q=3181847|John Justin|tekst=Johna Justiniana de Ledesma}}, przyszłego aktora, występującego pod pseudonimem John Justin, i pilota [[Royal Air Force|RAF]]{{r|wysokie-obcasy}}. Była laureatką międzynarodowego konkursu tanecznego w Warszawie<ref name="ilust" />.
Urodziła się w ortodoksyjnej żydowskiej rodzinie jako Pola Nirensztajn<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/pola-nirenska-1919-1992.html |tytuł = Pola Nireńska |opublikowany = |data = |data dostępu = 2019-04-21}}</ref>
. Studiowała w Dreźnie, w szkole tańca [[Mary Wigman]]<ref name="ilust">{{Cytuj pismo |tytuł = Podpis pod zdjęciem promującym występ Poli Nireńskiej w łódzkiej filharmonii |url = http://bcul.lib.uni.lodz.pl/dlibra/docmetadata?id=106&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI=A8E3E08F6734B13E3CABCB3E6B3CEFB5-25|czasopismo = Łódź w Ilustracji |data = 3 grudnia 1933 |wolumin = 49 |strony = 6 |cytat= uczennica [[Mary Wigman]], laureatka międzynarodowego konkursu tanecznego w Warszawie}}</ref>. Otrzymała drugą nagrodę na wiedeńskim międzynarodowym Kongresie Tańca - za [[Choreografia|choreografie]] „Krzyk” i „Ballada japońska”. Po pobycie w Austrii wyemigrowała do Włoch, a następnie do Wielkiej Brytanii{{r|culture.pl}}. Tam wyszła za hrabiego Johna Justiniana de Ledesma, przyszłego aktora, występującego pod pseudonimem John Justin, i pilota [[Royal Air Force|RAF]]{{r|wysokie-obcasy}}. Była laureatką międzynarodowego konkursu tanecznego w Warszawie<ref name="ilust" />.


[[Plik:Jan Karski and Pola Nirenska section 40 - Mt Olivet - Washington DC - 2014.jpg|thumb|Nagrobek Polli Nireńskiej i Jana Karskiego]]
[[Plik:Jan Karski and Pola Nirenska section 40 - Mt Olivet - Washington DC - 2014.jpg|thumb|Nagrobek Polli Nireńskiej i Jana Karskiego]]
Linia 26: Linia 25:
Rozwiodła się z Johnem Justinem w 1949 roku{{r|filmweb-jj}}, a w 1965 wyszła za mąż za [[Jan Karski|Jana Karskiego]]. Nie miała dzieci{{r|wysokie-obcasy}}.
Rozwiodła się z Johnem Justinem w 1949 roku{{r|filmweb-jj}}, a w 1965 wyszła za mąż za [[Jan Karski|Jana Karskiego]]. Nie miała dzieci{{r|wysokie-obcasy}}.


Artystka zmagała się z depresją<ref name="autonazwa1">{{Cytuj |tytuł = Pola Nireńska {{!}} Życie i twórczość {{!}} Artysta |data dostępu = 2020-10-26 |opublikowany = Culture.pl |url = https://culture.pl/pl/tworca/pola-nirenska |język = pl}}</ref>. Popełniła samobójstwo w 1992 roku. Została pochowana na Cmentarzu Góry Oliwnej (''Mount Olivet'') w Waszyngtonie{{r|wysokie-obcasy}}.
Artystka zmagała się z [[Zaburzenia depresyjne|depresją]]<ref name="autonazwa1">{{Cytuj |tytuł = Pola Nireńska {{!}} Życie i twórczość {{!}} Artysta |data dostępu = 2020-10-26 |opublikowany = Culture.pl |url = https://culture.pl/pl/tworca/pola-nirenska |język = pl}}</ref>. Popełniła samobójstwo w 1992 roku. Została pochowana na {{link-interwiki|Q=6922573|tekst=Cmentarzu Góry Oliwnej|Cmentarz Góry Oliwnej (Waszyngton)}} (''Mount Olivet Cemetery'') w [[Waszyngton]]ie{{r|wysokie-obcasy}}.


Jej pożegnalnym dziełem była "Tetralogia Holocaustu" - opowieść o matce i jej kilku córkach, które trafiają do obozu koncentracyjnego<ref name="autonazwa1" />.
Jej pożegnalnym dziełem była „Tetralogia Holocaustu” opowieść o matce i jej kilku córkach, które trafiają do obozu koncentracyjnego<ref name="autonazwa1" />.


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 19:32, 11 paź 2021

Pola Nireńska
Pola Nierensztajn[1]
{{{alt grafiki}}}
Paula Nireńska, „Ballada japońska”
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1910
Warszawa

Data i miejsce śmierci

25 lipca 1992
Bethesda, Maryland

Przyczyna śmierci

samobójstwo[1]

Zawód, zajęcie

tancerka, choreografka

Małżeństwo

John Justin (1935–1949)
Jan Karski (1965–1992)

Pola Nireńska-Karski (ur. jako Pola Nirensztajn 28 lipca 1910 w Warszawie, zm. 25 lipca 1992 w Bethesda[2]) – polska tancerka i choreografka pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Urodziła się w ortodoksyjnej żydowskiej rodzinie jako Pola Nirensztajn[3]. Studiowała w Dreźnie, w szkole tańca Mary Wigman[4]. Otrzymała drugą nagrodę na wiedeńskim międzynarodowym Kongresie Tańca - za choreografie „Krzyk” i „Ballada japońska”. Po pobycie w Austrii wyemigrowała do Włoch, a następnie do Wielkiej Brytanii[5]. Tam wyszła za hrabiego Johna Justiniana de Ledesma(inne języki), przyszłego aktora, występującego pod pseudonimem John Justin, i pilota RAF[1]. Była laureatką międzynarodowego konkursu tanecznego w Warszawie[4].

Nagrobek Polli Nireńskiej i Jana Karskiego

Jej rodzina – z wyjątkiem rodziców, którzy wyemigrowali do Palestyny przed wybuchem II wojny światowej – zginęła w Holokauście[6][7].

Rozwiodła się z Johnem Justinem w 1949 roku[8], a w 1965 wyszła za mąż za Jana Karskiego. Nie miała dzieci[1].

Artystka zmagała się z depresją[9]. Popełniła samobójstwo w 1992 roku. Została pochowana na Cmentarzu Góry Oliwnej(inne języki) (Mount Olivet Cemetery) w Waszyngtonie[1].

Jej pożegnalnym dziełem była „Tetralogia Holocaustu” – opowieść o matce i jej kilku córkach, które trafiają do obozu koncentracyjnego[9].

Przypisy

  1. a b c d e Waldemar Piasecki: Tancerka Pola Nireńska była zawsze o krok przed nazistami. To ją uratowało. wysokieobcasy.pl, 8 listopada 2015. [dostęp 2017-12-26].
  2. Pola Nirenska. findagrave.com. [dostęp 2012-05-24].
  3. Pola Nireńska. [dostęp 2019-04-21].
  4. a b Podpis pod zdjęciem promującym występ Poli Nireńskiej w łódzkiej filharmonii. „Łódź w Ilustracji”. 49, s. 6, 3 grudnia 1933. Cytat: uczennica Mary Wigman, laureatka międzynarodowego konkursu tanecznego w Warszawie. 
  5. Tancerki XX wieku: primabaleriny, żołnierki, gwiazdy Hollywood | Pola Nireńska. culture.pl. [dostęp 2017-12-26].
  6. Aleksandra Klich. Tylko dzieci, Janku, odkupią winy. „Gazeta Wyborcza”. 161, s. 12, 13 lipca 2010. 
  7. Aleksandra Klich: Jak katolik został Żydem. wyborcza.pl. [dostęp 2012-05-24].
  8. John Justin w bazie Filmweb
  9. a b Pola Nireńska | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2020-10-26] (pol.).