Zmysł równowagi: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m drobne info |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 4: | Linia 4: | ||
== Narządy otolitowe == |
== Narządy otolitowe == |
||
[[Grafika:Balance.JPG|thumb|left|150px|Dziewczyna ćwiczy swój zmysł równowagi]] |
[[Grafika:Balance.JPG|thumb|left|150px|Dziewczyna ćwiczy swój zmysł równowagi]] |
||
W każdym narządzie otolitowym ([[Łagiewka (anatomia)|łagiewce]] i woreczku) znajduje się struktura czuciowa zwana plamką. Plamka składa się z nabłonka wraz z włoskowatymi komórkami czuciowymi oraz z błony, w której umieszczone są elementy otolitowe (są to kryształki [[węglan wapnia| |
W każdym narządzie otolitowym ([[Łagiewka (anatomia)|łagiewce]] i woreczku) znajduje się struktura czuciowa zwana plamką. Plamka składa się z nabłonka wraz z włoskowatymi komórkami czuciowymi oraz z błony, w której umieszczone są elementy otolitowe (są to kryształki [[węglan wapnia|CaCO<sub>3</sub>]] zwane też kamyczkami błędnikowymi). Zadaniem plamki jest wykrywanie [[przyśpieszenie|przyśpieszenia]] liniowego. Ze względu na jej ułożenie (pionowe w woreczku i poziome w łagiewce) woreczek jest czuły na zmiany przyśpieszenia w kierunku pionowym (np. [[grawitacja]]), zaś łagiewka wykrywa odchylenia [[głowa|głowy]] od pionu. |
||
[[Receptor]]y w narządach otolitowych są wrażliwe na ruchy o niskiej częstości, które są jedną z przyczyn [[Choroba lokomocyjna|choroby lokomocyjnej]]. |
[[Receptor]]y w narządach otolitowych są wrażliwe na ruchy o niskiej częstości, które są jedną z przyczyn [[Choroba lokomocyjna|choroby lokomocyjnej]]. |
||
== Kanały półkoliste == |
== Kanały półkoliste == |
||
Są to półkoliste twory wypełnione [[limfa|limfą]] ułożone prostopadle względem siebie, co pozwala na utworzenie trójwymiarowego obrazu otaczającej przestrzeni. Kanały są wypełnione płynem zawierającym ziarenka [[węglan wapnia| |
Są to półkoliste twory wypełnione [[limfa|limfą]] ułożone prostopadle względem siebie, co pozwala na utworzenie trójwymiarowego obrazu otaczającej przestrzeni. Kanały są wypełnione płynem zawierającym ziarenka [[węglan wapnia|CaCO<sub>3</sub>]] (tzw. [[otolity]]). Na wewnętrznej powierzchni kanałów półkolistych występują komórki czuciowe z rzęskami, które są uciskane podczas zmieniania pozycji ciała przez płyn. To powoduje powstanie [[impuls nerwowy|impulsu nerwowego]], który przesyłany do mózgu jest odpowiednio interpretowany i odczuwa informacje o pozycji ciała w danej chwili. |
||
== Fiksacja wzroku == |
== Fiksacja wzroku == |
||
Linia 16: | Linia 16: | ||
Zaburzenia równowagi mogą być spowodowane przez następujące schorzenia: |
Zaburzenia równowagi mogą być spowodowane przez następujące schorzenia: |
||
[[Grafika:VanGogh-self-portrait-with bandaged ear.jpg|thumb|right|150px|[[Van Gogh]] mógł cierpieć na chorobę Meniera<ref>{{cytuj czasopismo|imię=I. K.|nazwisko= Arenberg|imię2= L. F. |nazwisko2=Countryman|imię3= L. H.|nazwisko3= Bernstein |imię4=G. E|nazwisko4= Shambaugh Jr|tytuł=Van Gogh had Meniere's disease and not epilepsy|czasopismo=JAMA|oznaczenie=Tom 264 (25 lipca 1990)|numer= nr 4}}</ref>]] |
[[Grafika:VanGogh-self-portrait-with bandaged ear.jpg|thumb|right|150px|[[Van Gogh]] mógł cierpieć na chorobę Meniera<ref>{{cytuj czasopismo|imię=I. K.|nazwisko= Arenberg|imię2= L. F. |nazwisko2=Countryman|imię3= L. H.|nazwisko3= Bernstein |imię4=G. E|nazwisko4= Shambaugh Jr|tytuł=Van Gogh had Meniere's disease and not epilepsy|czasopismo=JAMA|oznaczenie=Tom 264 (25 lipca 1990)|numer= nr 4}}</ref>]] |
||
=== [[Choroba Meniera]] === |
=== [[Choroba Meniera]] === |
||
Zaburzenia w regulacji poziomu [[śródchłonka|śródchłonki]] w [[błędnik]]u mogą być przyczyną tzw. zespołu Meniera, który oprócz zaburzeń równowagi objawia się [[nudności]]ami, dzwonieniem w uszach, a czasem nawet utratą słuchu. |
Zaburzenia w regulacji poziomu [[śródchłonka|śródchłonki]] w [[błędnik]]u mogą być przyczyną tzw. zespołu Meniera, który oprócz zaburzeń równowagi objawia się [[nudności]]ami, dzwonieniem w uszach, a czasem nawet utratą słuchu. |
Wersja z 17:17, 12 lip 2007
Zmysł równowagi umożliwia czucie położenia i ruchów ciała w przestrzeni. Mieści się w błędniku błoniastym, w uchu wewnętrznym. Tworzą go dwa narządy otolitowe: woreczek i łagiewka oraz 3 kanały półkoliste. Ewolucyjnie zmysł równowagi (a także zmysł słuchu) wywodzi się z organu linii bocznej.
Narządy otolitowe
W każdym narządzie otolitowym (łagiewce i woreczku) znajduje się struktura czuciowa zwana plamką. Plamka składa się z nabłonka wraz z włoskowatymi komórkami czuciowymi oraz z błony, w której umieszczone są elementy otolitowe (są to kryształki CaCO3 zwane też kamyczkami błędnikowymi). Zadaniem plamki jest wykrywanie przyśpieszenia liniowego. Ze względu na jej ułożenie (pionowe w woreczku i poziome w łagiewce) woreczek jest czuły na zmiany przyśpieszenia w kierunku pionowym (np. grawitacja), zaś łagiewka wykrywa odchylenia głowy od pionu. Receptory w narządach otolitowych są wrażliwe na ruchy o niskiej częstości, które są jedną z przyczyn choroby lokomocyjnej.
Kanały półkoliste
Są to półkoliste twory wypełnione limfą ułożone prostopadle względem siebie, co pozwala na utworzenie trójwymiarowego obrazu otaczającej przestrzeni. Kanały są wypełnione płynem zawierającym ziarenka CaCO3 (tzw. otolity). Na wewnętrznej powierzchni kanałów półkolistych występują komórki czuciowe z rzęskami, które są uciskane podczas zmieniania pozycji ciała przez płyn. To powoduje powstanie impulsu nerwowego, który przesyłany do mózgu jest odpowiednio interpretowany i odczuwa informacje o pozycji ciała w danej chwili.
Fiksacja wzroku
Sygnały z komórek włoskowatych biorą udział w tzw. procesie fiksacji wzroku, czyli ruchu gałek ocznych niezależnie od ruchów głowy. Dzięki temu procesowi możemy np. skupić wzrok na danym przedmiocie ruszając jednocześnie głową.
Zaburzenia równowagi
Zaburzenia równowagi mogą być spowodowane przez następujące schorzenia:
Choroba Meniera
Zaburzenia w regulacji poziomu śródchłonki w błędniku mogą być przyczyną tzw. zespołu Meniera, który oprócz zaburzeń równowagi objawia się nudnościami, dzwonieniem w uszach, a czasem nawet utratą słuchu.
Zapalenie błędnika
Wędrujące otolity
Uszkodzenie błony bębenkowej
Nerwiak nerwu słuchowego
- Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz,
Ciekawostki[2]
- Minimalne odczuwalne odchylenie od pionu ciała ludzkiego wynosi około 2-3°
- Minimalne odczuwalne przez człowieka przyśpieszenie liniowe wynosi 0.15
- Narząd równowagi ma tzw. okres bezwładności, który jest związany z nagłą zmianą przyśpieszenia działającego na człowieka (np. po gwałtownym hamowaniu w samochodzie przez pewien czas trwa wrażenie ruchu) i wynosi on od 5 do 30 sekund.
- Czas reakcji na wprawienie w ruch obrotowy wynosi 0.4 s.
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Alan Longstaff: Neurobiologia - krótkie wykłady. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-13805-X.
- ↑ I. K. Arenberg, L. F. Countryman, L. H. Bernstein, G. E Shambaugh Jr. Van Gogh had Meniere's disease and not epilepsy. „JAMA”. Tom 264 (25 lipca 1990).
- ↑ Tablice Biologiczne. praca zbiorowa pod redakcją W. Mizierskiego. Warszawa: Adamantan, 2004. ISBN 8373500596.