Stanisław Bohusz-Siestrzeńcewicz

Stanisław Bohusz-Siestrzeńcewicz

Autoportret
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 1869 Wilno, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	24 maja 1927 Warszawa, Polska
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	malarstwo, grafika
Epoka	szkoła monachijska, symbolizm
Muzeum artysty	prace w Muzeum w Wilnie, Muzeum Mazowieckim w Płocku oraz w Pałacu Herbsta w Łodzi, Muzeum Narodowe w Warszawie - magazyn, Muzeum Narodowe w Poznaniu
Ważne dzieła
Gejsza Mały Faun Scena w przedpokoju Taniec Rysunki piórem
Odznaczenia
Medal Srebrny Mały w Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu 16 listopada 1893 r.

Stanisław Siestrzeńcewicz (Bohusz-Siestrzeńcewicz) (ur. 26 listopada 1869 w majątku Niemenczynek koło Wilna, zm. 24 maja 1927 w Warszawie) – polski malarz, rysownik, ilustrator, wykładowca na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, ewangelicko-reformowany działacz kościelny.

Życie

Siestrzeńcewicz urodził się w rodzinie szlacheckiej jako syn Stanisława (1834-1897) i Konstancji z domu Wolan. Jego starszym bratem był generał Bolesław Bohusz-Sietrzeńcewicz (1868-1940).

Od 1888 roku studiował malarstwo na Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, był uczniem Bogdana Willewalde’a. Studiował również w Paryżu w Académie Julian. Był uczniem Józefa Brandta w jego prywatnej szkole w Monachium.

Siestrzeńcewicz był wprawdzie ewangelikiem, ale 20. czerwca 1899 w katolickiej parafii Św. Krzyża w Warszawie poślubił córkę swego nauczyciela Józefa Brandta, katoliczkę Marię Krystynę (1878–1945). Małżeństwo to nie było udane i wkrótce orzeczono rozwód; Maria Krystyna w 1905 roku wyszła za hr. Józefa Tyszkiewicza (1869–1912).

Siestrzeńcewicz zajmował się głównie malarstwem rodzajowym i pejzażowym. Potrafił wspaniale ukazać za pomocą piórka scenki z życia wsi i małych miasteczek okręgu wileńskiego. Prace te zebrał w wydanej w 1912 roku teczce „Rysunki piórem Stanisława Bohusz Siestrzeńcwicza”. Portrety jego pędzla zdobiły salony wielu dworów na Litwie i Białorusi. Wystawiał swoje prace w „Zachęcie” oraz salonie Aleksandra Krywulta w Warszawie. Jego rysunki ukazywały się w „Tygodniku Illustrowanym” często w dziale „Nasze ryciny”.

Oprócz  dorobku artystycznego Siestrzeńcewicz był też autorem artykułów poświęconych sztuce i architekturze Wilna. Eseje te zostały wydane dzięki wileńskiemu wydawnictwu Znicz w postaci broszur. Siestrzeńcewicz jest też twórcą wykładów poświęconych wybitnym polskim malarzom Janowi Matejce i Józefowi Chełmońskiemu.

Był współorganizatorem i reżyserem „Achów”, wileńskich sztuk kabaretowych, które odbywały się co roku w okresie karnawału w latach 1904–1914.

Był zaangażowany w życie kościelne Jednoty Litewskiej. W 1918 został wybrany ostatnim prezydentem Kolegium (konsystorza) Jednoty Litewskiej przed jej podziałem na część w Birżach i w Wilnie, a potem w latach 1919-1921 pełnił tę funkcję dla wileńskiej części kościoła.

Siestrzeńcewicz chorował na gruźlicę. Zmarł nie zostawiwszy potomstwa 24 maja 1927 roku w Warszawie. Pochowany został 28 maja na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Wilnie. Cmentarz ten został zlikwidowany w roku 1956, jednak nagrobek artysty został przeniesiony na Cmentarz Na Rossie.

Wystawy

• Wystawa doborowych dzieł malarstwa polskiego ku uczczeniu pamięci Józefa Brandta i Alfreda Wierusz–Kowalskiego, Muzeum im. Mielżyńskich w Poznaniu, 1918.
• Wystawa malarstwa polskiego XIX wieku, styczeń – marzec 1922, Muzeum Lubelskie
• Wystawa malarstwa polskiego drugiej połowy XIX wieku, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Czerwiec -Sierpień 1929, Warszawa.
• Wystawa malarstwa polskiego "Koń w malarstwie polskim od połowy XIX do początku XX wieku", 8 czerwca – 15 sierpnia 2006, Muzeum Miasta Pabianic
• ”Wileńskie ślady" 15 maja – 14 września 2014 r., Muzeum Sztuki Vytautasa Kasiulisa w Wilnie, Litwa [1]
• „Wileńska szkoła rysunku 1866-1915”, 4 października – 26 listopada 2017, Narodowa Galeria sztuki w Wilnie, Litwa
• „Mistrz Rysunku. Stanisław Bohusz-Siestrzeńcewicz  - 150”, 27 listopada 2019 r. - 12 stycznia 2020, wystawa w 150 leci śmierci malarza Wilno Wileńska Galeria Obrazów w Wilnie, Litwa [2]
• „Stanisław Bohusz-Siestrzeńcewicz 1869 – 1927”, 23 kwietnia – 31 lipca 2021, Muzeum Okręgowe w Suwałkach
• „Stanisław Bohusz–Siestrzeńcewicz 1869 – 1927”, 14 sierpnia – 10 października 2021, Pałac Tyszkiewiczów w Zatroczu, Litwa
• „Stanisław Bohusz-Siestrzeńcewicz - Drzeworyty i ilustracje prasowe”, 4 października – 4 grudnia 2021, Muzeum im. Prezydenta Kazimierza Griniausa w Mariampolu, Litwa
• „Stanisław Bohusz–Siestrzeńcewicz 1869 – 1927”, 28 października – 15 grudnia 2021, Wileńska Galeria Obrazów w Wilnie, Litwa

Galeria

• 
  Jarmarczny flirt 1907 r.
• 
  Scena w przedpokoju, po 1900 r.
• 
  Pani płacząca, 1903 r.
• 
  Taniec 1897 r.
• 
  Na targu (Dziewczyna na wozie) 1896 r.
• 
  Gejsza 1902 r.
• 
  Portret Aleksandra Oskierki, 1922 r.
• 
  Zaloty , po 1900 r.
• 
  Na jarmarku, 1897 r.
• 
  Rozmowa (Przy wozie, Przed karczmą) 1897 r.
• 
  Przed chatą, 1922 r.
• 
  Portret kobiety z pucharkiem, 1915 r.
• 
  Wrony przed saniami, po 1900 r.
• 
  Portret damy (Lucyna Messal) , 1911 r.
• 
  Zaułek, 1912 r.
• 
  Konie w podwórzu, 1902 r.
• 
  Portret biskupa Kazimierza Michalkiewicza, 1916 r.
• 
  W miasteczku kresowym, 1900-1910 r.
• 
  Ulica w Wilnie (Tania kuchnia dla inteligencji) 1918 r.
• 
  Targ na kresach, 1900 r.
• 
  Zbiór siana, około 1900 r.
• 
  W drodze, 1893 r.
• 
  Mały faun, po 1900 r.
• 
  Studium konia, po 1900 r.
• 
  Karykatura z salonu Hr. Karaszewskiej 1915 r.
• 
  Zaułek wileński (Mijające się wozy), 1897 r.
• 
  Wilna nie oddamy (Głód w Winie, Dzieci z przedmieść) 1917 r.
• 
  Kogut i kury, około 1900 r.
• 
  Upadek z konia po 1900 r.
• 
  Pędzący wóz (Na targ) po 1900 r.

Bibliografia

• strony=154. T. XXXVII/3. Brak numerów stron w książce
• Rysunki Piórem Stanisława Bohusz – Siestrzeńcewicza. Wilno: 1912. Brak numerów stron w książce
• Rysunki Piórem Stanisława Bohusz – Siestrzeńcewicza. Warszawa: Chemiograficzne Zakłady „Helios”, 1928. Brak numerów stron w książce
• Stanisław Bohusz – Siestrzeńcewicz: Piękno i estetyka. Wilno: 1912. Brak numerów stron w książce
• Bohusz – Siestrzeńcewicz i jego album. „Tygodnik Ilustrowany”. nr 13, 1914. brak numeru strony
• Wiadomości z Cesarstwa. „Gazeta Warszawska”. nr 311, 23 listopada 1893. brak numeru strony
• Eliza Ptaszyńska, Bohusz-Siestrzeńcewicz Malarstwo/painting, Wydawnictwo Bosz, Olszanica 2021.
• Stanisław Bohusz-Siestrzeńcewicz 1869-1927, katalog wystawy, Wydawca Muzeum Okręgowe w Suwałkach 2021.
• Stanisław Bohusz-Siestrzeńcewicz - twórczość, konteksty, przyczynki. Wydawca Muzeum Okręgowe w Suwałkach 2022.

Linki zewnętrzne

• Publikacje Stanisława Bohusz-Siestrzeńcewicza w bibliotece Polona