Stanisław Lencewicz
Stanisław Lencewicz (ur. 19 kwietnia 1889 w Warszawie[1][2], zm. 1 września 1944 tamże[1]) – polski geograf.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był uczniem Gimnazjum Praskiego, z którego został usunięty po strajkach 1905 roku. Maturę zdał w trybie eksternistycznym w 1908. W 1911–1913 studiował geografię i geologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, następnie na uniwersytetach w Szwajcarii: w Lozannie, Zurychu i Neuchâtel[3].
Jeszcze przed I wojną światową uczył prywatnie nauk przyrodniczych. Na uniwersytecie w Neuchâtel uzyskał w 1914 doktorat, przedkładając rozprawę Étude sur le quaternaire du plateau de la Petit Pologne (Studium czwartorzędu Wyżyny Malopolskiej). W okresie 1914–16 był asystentem w Katedrze Geografii uniwersytetu w Neuchâtel. Habilitację otrzymał w 1920 na uniwersytecie we Lwowie, na podstawie rozprawy Morfologia doliny Réchy w Alpach Pennińskich[3].
Po powrocie do Warszawy kierował w latach 1918–1920 Katedrą Geografii w Wolnej Wszechnicy Polskiej, a następnie od 1920 do śmierci – Katedrą i Zakładem Geografii na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1922 był tam profesorem. Poza uniwersytetem wykładał geografię fizyczną i kartografię w różnych uczelniach stolicy, m.in. w latach 1918–1926 w Oficerskiej Szkole Topografów[1].
Współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Geograficznego[1]. W latach 1922–1939 redaktor "Przeglądu Geograficznego" oraz działu polskiego w "Bibliographie Géographique" w Paryżu[potrzebny przypis].
2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[4][5].
W latach 1943–1944 wykładał na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Został zamordowany przez niemieckiego żołnierza w czasie powstania warszawskiego[6].
Zajmował się geomorfologią, geologią czwartorzędu, hydrografią, limnologią (opracował katalog jezior polskich) i kartografią[1].
Książki
[edytuj | edytuj kod]- Kurs geografii polskiej (1922)[7]
- Wydmy śródlądowe Polski (1922)[8]
- Dyluwium i morfologia środkowego Powiśla (1927)[9]
- Lodowce i ich wpływ na rzeźbę powierzchni ziemi (1954)
- Wody lądowe (1954)
- Geografia fizyczna Polski (1955)
Łącznie opublikował około 140 prac[potrzebny przypis].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]22 lutego 1980 w Warszawie jednej z ulic na terenie obecnej dzielnicy Bemowo zostało nadanie imię Stanisława Lencewicza[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Śliwa 2019 ↓, s. 161.
- ↑ Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 269.
- ↑ a b Lencewicz Stanisław, „Giganci Nauki” [dostęp 2025-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2024-02-22].
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 26.
- ↑ Monitor Polski Nr 100 z 2 maja 1923. polona.pl. s. 23. [dostęp 2025-05-08].
- ↑ Lencewicz Stanisław - Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Zofia i Witold H. Paryscy. z-ne.pl. [dostęp 2014-09-27].
- ↑ Kurs geografii polskiej [online], polona.pl [dostęp 2022-12-11].
- ↑ Wydmy śródlądowe Polski [online], polona.pl [dostęp 2022-12-11].
- ↑ Dyluwium i morfologia środkowego Powiśla [online], polona.pl [dostęp 2022-12-11].
- ↑ Uchwała nr 60 Rady Narodowej Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 22 lutego 1980 r. w sprawie nadania nazw ulicom, "Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, Warszawa, dnia 29 czerwca 1980 r., nr 8, poz. 6, s. 2.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Joachim Śliwa, Starożytny Egipt oczami Polaków. Słownik biograficzny egiptologów, archeologów i badaczy pokrewnych dziedzin, podróżników i kolekcjonerów oraz literatów i malarzy zafascynowanych przeszłością i teraźniejszością Egiptu, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2019, s. 161, ISBN 978-83-7676-301-9.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Publikacje Stanisława Lencewicza w serwisie Polona.pl