Przejdź do zawartości

Stanisław Marciak

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Kamil Marciak
porucznik piechoty porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1897
Muszyna

Data i miejsce śmierci

między 20 a 22 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

37 Łęczycki Pułk Piechoty
40 Pułk Piechoty Dzieci Lwowskich

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939

Stanisław Kamil Marciak (ur. 8 sierpnia 1897 w Muszynie zm. między 22 a 23 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – porucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Kamila i Marii z Barańskich[3]. Uczestnik I wojny światowej. 1 stycznia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego „z byłej armii austro-węgierskiej i warunkowo zatwierdzony w stopniu podporucznika z zaliczeniem do 1 Rezerwy i powołaniem do czynnej służby na czas wojny aż do demobilizacji”[4] i objął dowództwo plutonu w I batalionie przemyskim 37 pułku piechoty[5]. 1 grudnia 1919 został awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[6]. Po zakończeniu działań wojennych został przeniesiony do rezerwy. W 1920 nadesłał swoją kartę kwalifikacyjną Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych[7]. W 1924 był oficerem rezerwy 84 pułku piechoty i miał 4327 lokatę w swoim starszeństwie. W 1934 był porucznikiem rezerwy 40 pułku piechoty i podlegał pod PKU Lwów-Miasto[8].

Absolwent Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, doktor praw[1][3]. 7 listopada 1921 podjął pracę w sektorze bankowym. Bank w którym pracował w 1924 został włączony do utworzonego Banku Gospodarstwa Krajowego. W 1924 był urzędnikiem bankowym w VIII randze i płacą zasadniczą wynoszącą 525 zł. W 1939 nadal był pracownikiem BGK we Lwowie[1][9].

W kampanii wrześniowej prawdopodobnie walczył w szeregach batalionu zapasowego lub marszowego 40 pułku piechoty[2][3]. Po agresji sowieckiej z 17 września 1939 i kapitulacji wojsk polskich we Lwowie dostał się do sowieckiej niewoli. Według stanu z grudnia 1939 był jeńcem obozu kozielskiego. Ostatnią wiadomość od Marciaka otrzymała żona w marcu 1940. 22 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 040/1 poz. 12 nr akt 678[10], z 20 kwietnia 1940[1]. Został zamordowany między 23 a 24 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, wpis w dzienniku ekshumacji z dnia 22.05.1943, nr 2676. Figuruje liście AM-238- 2676 (na liście zapisany jako Marcak)[11] i Komisji Technicznej PCK: GARF–99–02676 (jako nierozpoznany porucznik)[12]. W Archiwum Robla (pakiet 0490–28, 33) znajduje się notatnik znaleziony przy zwłokach Adama Solskiego, w którym pod datą 16.12.1939 widnieje zapis porucznik rezerwy Stanisław Marczak z BGK, oraz w zapisie niedatowanym z dodaniem adresu we Lwowie - Poratyńskiego 3, „Filipówka”. Sąd Grodzki w Krakowie postanowieniem z dnia 20.01.1949 uznał Stanisława Marciaka za zmarłego. Krewni do 2010 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. W archiwum IPN znajduje się wspomnienie synowej o Stanisławie Marciaku.

Był żonaty, miał syna Andrzeja.

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Wpis na Tablicy Katyńskiej przy kościele pw św. Kazimierza w Nowym Sączu[14].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

28 lutego 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia[17].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 493.
  2. ↑ a b Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 165.
  3. ↑ a b c d Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 373.
  4. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, R. 2, nr 26, s. 644
  5. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, R. 2, nr 26, s. 651
  6. ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 8), MSWojsk, 6 marca 1920, s. 158.
  7. ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa, 1920, s. 71
  8. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw. Warszawa: MSWojsk, 1934, s. 24, 488.
  9. ↑ Ewidencja personelu Centrali i oddziałów BGK z 1924 r. – sygn. akt BGK 2/1 t. 1, str. 113:
  10. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 702.
  11. ↑ Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 238.
  12. ↑ Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  13. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  14. ↑ Nowy Sącz - tablica katyńska [online], www.miejscapamiecinarodowej.pl [dostęp 2019-03-12].
  15. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-08].
  16. ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .
  17. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-08].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski Rezerw, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Andrzej Leszek Szcześniak, Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk, Warszawa: Alfa, 1989 ISBN 83-7001-294-9
  • Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa, 1920.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Marciak&oldid=74919713”