Stanisław Ostrowski (nauczyciel)
Data i miejsce urodzenia |
22 listopada 1891 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
2 lipca 1974 |
Zawód, zajęcie | |
Odznaczenia | |
|
Stanisław Ostrowski ps. „Brzechwa” (ur. 22 listopada 1891 w Sławocie na Wołyniu, zm. 2 lipca 1974 w Warszawie) – polski nauczyciel, filolog klasyczny, major Wojska Polskiego, powstaniec warszawski, dyrektor VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1945–1951). Członek honorowy Polskiego Towarzystwa Filologicznego (1969)[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Absolwent polskiego Gimnazjum św. Katarzyny w Petersburgu. W 1916 roku ukończył studia filologiczne na Uniwersytecie w Petersburgu, a w 1918 roku został kandydatem nauk historyczno-filologicznych. Od 1912 roku pracował jako nauczyciel, m.in. w Gimnazjum św. Katarzyny w Petersburgu[2].
W 1919 dzięki wsparciu Maksyma Gorkiego zorganizował pierwszą placówkę Polskiego Czerwonego Krzyża dla polskich jeńców. W 1920 roku powrócił do Polski i w 1921 roku podjął pracę w Gimnazjum im. Tadeusza Reytana, gdzie uczył greki i łaciny. Od 1920 roku pracował w Polskim Towarzystwie Filologicznym. W listopadzie 1939 roku został dyrektorem Gimnazjum im. T. Reytana; w czasie okupacji niemieckiej prowadził tajne nauczanie[2].
W 1944 roku, jako major rezerwy „Brzechwa”, zgłosił się ochotniczo do powstania warszawskiego. W marcu 1945 roku powrócił do Warszawy i zajął się organizacją Gimnazjum im. T. Reytana w jego dawnej siedzibie na Rakowieckiej 23. Organizował też filię Gimnazjum im. T. Reytana w Skolimowie i w Konstancinie. Szkoła w Skolimowie we wrześniu 1946 się usamodzielniła. Po wojnie był od 1945 do 1950 roku dyrektorem Liceum im. T. Reytana[3]. W lipcu 1950 roku został odwołany ze stanowiska dyrektora ze względu na to, że był związany z ideami Armii Krajowej i Szarych Szeregów. Zrehabilitowany w 1958 roku. Prowadził zajęcia na Uniwersytecie Warszawskim w Katedrze Filologii Klasycznej. Kierował studium języków obcych Wojskowej Akademii Technicznej, gdzie uczył rosyjskiego. Uczył też łaciny i rosyjskiego na Akademii Teologii Katolickiej.
Miał córkę Wandę. Napisał podręczniki do nauki łaciny[4][5].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Papieski „Pro Ecclesia et Pontifice”
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Srebrny i Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
- Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Złota Odznaka Związku Nauczycielstwa Polskiego
- Złota Odznaka ZAIKS
Dodatkowe informacje znajdują się w artykułach w prasie[6][7][8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Antiquorum non immemores... Polskie Towarzystwo Filologiczne (1893–1993). Księga zbiorowa. Warszawa – Wrocław: Polskie Towarzystwo Filologiczne. Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną Uniwersytetu Warszawskiego, 1999, s. 314. ISBN 83-901603-8-2.
- ↑ a b Labor Omnia Vincit. W: Dorota Nadgrabska: Od Smolnej Dolnej do Wiktorskiej (wydanie jubileuszowe z okazji obchodów „Stulecia Reytana 1905–2005”). Warszawa: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół VI LO im. T. Reytana w Warszawie, 2005, s. 13. Cytat: „Jesienią 1940 r. zorganizowane zostały tajne komplety, których kierownikiem był dyrektor szkoły Stanisław Ostrowski [...] Po aresztowaniu dyrektora przez Gestapo funkcję kierownika kompletów i dyrektora szkoły pełnił matematyk Henryk Radecki [...]”.
- ↑ Halina Żuberek: Stanisław Ostrowski (1891–1974). W: Barbara Brzuska: Vita memoriae, magistra vitae: Nauczanie języków klasycznych i kultury antycznej w gimnazjum i liceum państwowym im. Tadeusza Reytana w Warszawie. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2005, s. 109. ISBN 83-89663-31-7.
- ↑ S. Ostrowski, S. Staszczyk, Varia. Lingua, agricola, miles, civis, civitas, populares, nosce finitimum carmina. Podręcznik do nauki języka łacińskiego dla gimnazjów, kursów przyśpieszonych i samouków (teksty, gramatyka), Warszawa 1946 (maszynopis powielany).
- ↑ Stanisław Ostrowski, Libellus. Podręcznik do nauki języka łacińskiego dla gimnazjów, kursów przyśpieszonych i samouków, Warszawa 1946.
- ↑ J. Kasprzycki. Klara i Stanisław. „Życie Warszawy”, 1990.
- ↑ J. B. Deczkowski. Imieniny. „Stolica”, 1960.
- ↑ J. B. Deczkowski. Gestapo w Gimnazjum im. T. Reytana. „Warszawski Tygodnik Kulturalny”, 1969.
- Absolwenci Petersburskiego Uniwersytetu Państwowego
- Członkowie Polskiego Towarzystwa Filologicznego
- Nauczyciele i dyrektorzy szkoły im. Tadeusza Reytana w Warszawie
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotą Odznaką ZNP
- Odznaczeni Medalem „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
- Osoby pozbawione pracy w ramach represji politycznych w Polsce Ludowej
- Polacy odznaczeni Krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice
- Polscy działacze społeczni
- Polscy nauczyciele języka greckiego
- Polscy nauczyciele języka łacińskiego
- Powstańcy warszawscy
- Wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego
- Wykładowcy Wojskowej Akademii Technicznej
- Wykładowcy Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
- Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945
- Urodzeni w 1891
- Zmarli w 1974