Stare Załucze
51°23′47″N 23°05′54″E/51,396389 23,098333| wieś | |
 Krzyż na rozstaju dróg do Urszulina i Nowego Załucza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
82 |
| Kod pocztowy |
22-234[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LWL |
| SIMC |
0108996[5] |
Położenie na mapie gminy Urszulin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu włodawskiego  | |
| 51°23′47″N 23°05′54″E/51,396389 23,098333[1]
| |
Stare Załucze (nazwa miejscowości spotykana także w brzmieniu Załucze Stare[6]) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie włodawskim, w gminie Urszulin[7][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego. Od 1999 wieś należy do powiatu włodawskiego wchodzącego w skład województwa lubelskiego. Obecnie jest to rejon intensywnego rozwoju agroturystyki.
Wieś jest sołectwem w gminie Urszulin[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 142 mieszkańców[9].
Miejscowość obejmuje zasięgiem parafia rzymskokatolicka św. Izydora w Woli Wereszczyńskiej.
Pochodzenie nazwy wsi[edytuj | edytuj kod]
Nazwa wsi wiąże się z położeniem wsi w okolicach jeziora Łukie, położonego na północ od zabudowań wsi (dla mieszkańców wsi położonych na północnym brzegu jeziora obszar położony za jeziorem Łukie).
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0109004 | Dyszczytno | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Od XVI wieku własność Wereszczyńskich, a następnie Załuskich. Od 1803 osiedlenie 15 rodzin niemieckich – głównie smolarzy. Po upadku powstania styczniowego rozpoczęto intensywną akcję kolonizacyjną (1866)[10]. Według danych statystycznych w okresie międzywojennym mieszkało 17 rodzin niemieckich. W 1942 ludność pochodzenia niemieckiego wyjechała do Rzeszy[11]. Od połowy XIX wieku wieś była znanym ośrodkiem produkcji powozów i bryczek węgierskich.
22 lutego 1944 miała miejsce zasadzka na komendanta obwodu włodawskiego AK kpt. Józefa Milerta „Sęp”, którego zastrzelono wraz z jego adiutantem i żołnierzem w domu Państwa Ośków. Wyrok został wykonany przez radziecki oddział dywersyjny Włodimira Mojsenki „Wołodia”[10]. 5 lutego 1945 miała miejsce akcja oddziałów KBW (Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego) przeciwko grupom bojowym WiN.
Poleski Park Narodowy[edytuj | edytuj kod]
Wieś leży przy granicy Poleskiego Parku Narodowego, częściowo w jego otulinie i zarazem częściowo na terenie Poleskiego Parku Krajobrazowego (na północ od drogi). Od 1993 funkcjonuje tutaj Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny Poleskiego Parku Narodowego z 5 działami: geograficznym, akwarystycznym, historycznym, etnograficznym i przyrodniczym, a także ścieżką przyrodniczą „Żółwik”. Ma tu również początek ścieżka przyrodnicza „Spławy”.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- okaz dębu szypułkowego (400 lat) o nazwie „Wieszatiel” o obwodzie 416 cm – powstanie nazwy związane z represjami władz carskich wobec ludności wyznania rzymskokatolickiego i greckokatolickiego
- nie zachowane ślady XIX-wiecznych wiatraków-koźlaków
- nie zachowane ślady zboru i cmentarza ewangelickiego
- chałupa poleska (nr 48) – zbudowana ok. 200 lat temu z drewnianych bali o konstrukcji zrębowej, stromy dach czterospadowy kryty strzechą, charakterystyczne rozplanowanie pomieszczeń i trójwylotowy komin zbiorczy
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Wjazd do wsi od strony Urszulina -
Zabudowa wsi -
Tablica pod krzyżem na rozstaju dróg do Urszulina i Nowego Załucza -
.JPG)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129445
- ↑ Wieś Stare Załucze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-10].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1197 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Nazwę urzędową miejscowości określa rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200). Błędne brzmienie nazwy miejscowości, w stosunku do nazwy urzędowej, znajduje się m.in. na tablicy informacyjnej Poleskiego Parku Narodowego oraz w wydawnictwach parku.
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy. Statut gminy, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ a b Włodzimierz Wójcikowski: Polesia czar: knieje i mszary: przewodnik po Polesiu Zachodnim. Lublin: Wydawnictwo Multico, Wydawnictwo Akademickie, 2005
- ↑ Michał Hucał: Kantoraty i osady ewangelickie w parafii Cyców (według danych na 1 lutego 1929 r.)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Poleski Park Narodowy. Mapa turystyczna. Skala 1:40.000. Wyd. I. Kraków: Wydawnictwo Kartograficzne Compass, 2012. ISBN 978-83-7605-260-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Załucze (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 356.