Stefan Torma
podpułkownik taborów | |
Data i miejsce urodzenia |
13 marca 1881 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
27 lipca 1924 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1924 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
Wojskowa Wytwórnia Materiałów Taborowych |
Stanowiska |
kierownik wytwórni |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Stefan Torma (ur. 13 marca 1881 w Jaworowie, zm. 27 lipca 1924 w Warszawie) – podpułkownik taborów Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 13 marca 1881 w Jaworowie, w rodzinie Michała i Marii z Dymnickich[1]. Po ukończeniu szkoły średniej służył w austriackim 8 galicyjskim pułku ułanów (20 marca 1898 do 30 października 1901)[2]. Od 1910 pracował jako kierownik biura „Fabryki Nafty Waleriana Stawiarskiego i Spółka w Krośnie”[2]. Był członkiem i instruktorem Związku Strzeleckiego[3].
17 września 1914 z grupą 200 ochotników wyjechał z Krosna do Legionów Polskich[2]. Początkowo dowodził 1. kompanią w batalionie Stanisława Collona-Walewskiego, a następnie tą samą kompanią w batalionie kpt. Tadeusza Andrzeja Terleckiego[2]. Od 15 października 1914 dowodził 9. kompanią III batalionu 3 pułku piechoty[2]. 20 października 1914 został mianowany porucznikiem[4]. 16 czerwca 1915 został przydzielony do Intendentury Legionów Polskich, 21 listopada tego roku do Komendy III Brygady LP na stanowisko referenta intendentury, a 1 marca 1916 do Komendy Legionów Polskich na stanowisko oficera prowiantowego[2]. 1 lipca 1916 awansował na kapitana prowiantowego[4]. Od 31 lipca 1916 kierował Piekarnią Polową LP[2][4]. Od 21 września 1917, po kryzysie przysięgowym, pełnił służbę w Polskim Korpusie Posiłkowym na stanowisku zastępcy dowódcy, a od 1 stycznia 1918 dowódcy taborów[2]. Po bitwie pod Rarańczą (15–16 lutego 1918) został aresztowany i osadzony obozie internowanych w Huszt[2]. Był jednym z oskarżonych w procesie legionistów w Marmaros-Sziget (8 czerwca – 2 października 1918)[2]. Po cesarskiej abolicji wyjechał do Warszawy[2].
5 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia rotmistrza[5]. 14 listopada 1918 został przydzielony do Sekcji Gospodarczej Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[6]. 13 grudnia 1918, na własną prośbę („z powodu tragicznych przejść rodzinnych”[3]), został zwolniony z służby czynnej i zaliczony do rezerwy[7]. 27 listopada 1919 został powołany do służby czynnej i przydzielony do 1 Dywizji Legionów na stanowisko dowódcy taborów[8]. 22 grudnia 1919 został przeniesiony z Dowództwa Taborów 1 Dywizji Legionów do 1 szwadronu zapasowego taborów z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku dowódcy taborów 1 DLeg.[9].
W maju 1920 został przydzielony do Wojskowej Fabryki Wozów w Kielcach na stanowisko kierownika[3][2]. 30 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w Korpusie Wojsk Taborowych, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[10]. W kwietniu 1921 został przeniesiony do 7 dywizjonu taborów i przydzielony do Wojskowej Wytwórni Materiałów Taborowych w Poznaniu na stanowisko kierownika[11][12][3][13][14]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 10. lokatą w korpusie oficerów taborowych[15][16]. Zmarł 27 lipca 1924 w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie, „po długich i ciężkich cierpieniach”[14][17][3][18]. Trzy dni później został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[14][17].
Był żonaty z Barbarą z Kunyszów, z którą miał pięcioro dzieci: Antoniego Stanisława (ur. 4 czerwca 1907), podporucznika piechoty rezerwy Wojska Polskiego[19], Stefana Jana (ur. 15 maja 1910), Michała Hipolita (ur. 20 sierpnia 1912), podporucznika piechoty rezerwy Wojska Polskiego[20], Romana Rudolfa (ur. 1914) i Kamilę Helenę (ur. 9 sierpnia 1905)[17][2][13].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 16 marca 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[21][1][22]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie – 6 stycznia 1923 „za czyny orężne w bojach b. 3 pp Leg. Pol.”[23][12]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-15]..
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Żołnierze Niepodległości : Torma Stefan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-07-15].
- ↑ a b c d e Ś.p. ppłk Stefan Torma. „Polska Zbrojna”. 209, s. 5, 1924-08-01. Warszawa..
- ↑ a b c Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 63.
- ↑ Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 5 z 21 listopada 1918, poz. 62.
- ↑ Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 6 z 27 listopada 1918, poz. 113.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 13 z 23 grudnia 1918, poz. 362.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 98 z 28 grudnia 1919, poz. 4213.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 99 z 29 grudnia 1919, poz. 4353.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 11 sierpnia 1920, s. 692.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 397.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1034.
- ↑ a b Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2023-06-01]..
- ↑ a b c Zgon ś.p. ppłk. Stefana Tormy. „Polska Zbrojna”. 207, s. 5, 1924-07-30. Warszawa..
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 281.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1039.
- ↑ a b c Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 207, s. 5, 1924-07-30. Warszawa..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 95 z 18 września 1924, s. 532.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 137.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 290.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-15]..
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 stycznia 1923, s. 25.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Członkowie Związku Strzeleckiego (1910–1914)
- Internowani w Huszt
- Internowani w Syhocie Marmaroskim
- Ludzie urodzeni w Jaworowie
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Oficerowie dowództwa 1 Dywizji Piechoty Legionów
- Oficerowie Polskiego Korpusu Posiłkowego
- Oficerowie prowiantowi Legionów Polskich 1914–1918
- Oficerowie 7 Dywizjonu Taborów
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Podpułkownicy taborów II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1881
- Zmarli w 1924
- Żołnierze II Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze III Brygady Legionów Polskich