Stokłosa dachowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stokłosa dachowa
Ilustracja
Morfologia
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

stokłosa

Gatunek

stokłosa dachowa

Nazwa systematyczna
Bromus tectorum L.
Sp. Pl.: 77 (1753)[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Stokłosa dachowa (Bromus tectorum L.) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych. Gatunek kosmopolityczny[4]. W Polsce jest gatunkiem pospolitym[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Trawa rosnąca pojedynczo lub w luźnych kępach[6].
Łodyga
Źdźbło o wysokości 10-90 cm. Jest krótko owłosione pod wiechą[7]. Posiada 2-5 międzywęźli[8].
Liść
Równowąski, o równoległej nerwacji. Blaszka obustronnie porośnięta krótkimi włoskami. Pochwy liściowe owłosione, czasami górna jest naga[8]. Języczek liściowy o długości do 5 mm[8]. Brak uszka[9].
Kwiaty
Zebrane w 4-5-kwiatowe kłoski długości 10-15 mm, w porze kwitnienia i owocowania rozszerzone ku szczytowi, te z kolei zebrane w gęstą, jednostronnie zwieszoną wiechę. Gałązki wiechy z 4-10 kłoskami każda. Plewa dolna jednonerwowa, górna – trójnerwowa, obydwie błoniasto obrzeżone. Plewka dolna 5-7-nerwowa, miękko owłosiona, dwuzębna, długości około 12 mm, z ością między zębami długości 15-20 mm[7][8].
Owoc
Zrośnięty z plewką brunatny, lancetowaty ziarniak. Posiada podłużną rynienkę[8].
  • Pokrój
    Pokrój
  • Wiecha
    Wiecha
  • Kłosek
    Kłosek
  • Źdźbło z języczkiem
    Źdźbło z języczkiem
  • Plewy
    Plewy

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Rozwój
Tworząca kępki roślina jednoroczna. Kwitnie od kwietnia do maja, jest samopylna[8]. Nasiona roznoszone są przez wiatr lub drobne zwierzęta, do których sierści się przyczepiają. Roznoszone są także jako zanieczyszczenia w zbożu, sianie i słomie. Jedna roślina wytwarza około 300 nasion, ich liczba zależy od zagęszczenia roślin. W optymalnych warunkach może wytworzyć 450 kg nasion na hektar, przy liczbie 330 000 nasion/kg. Gdy nasienie dojrzewa, roślina zmienia barwę z zielonej na purpurową do słomkowej. W dobrych warunkach nasiona kiełkują szybko. Przechowywane w optymalnych warunkach (w suchym miejscu) zachowują zdolność kiełkowania ponad 11 lat, w ziemi 2-5 lat[10]. Mogą wyrosnąć z nich siewki, gdy nasiona znajdują się nie głębiej, niż 10 cm pod powierzchnią ziemi. Kiełkowanie jest najlepsze w ciemności lub w rozproszonym świetle. Rośliny rosną we względnie wąskim zakresie temperatur gleby; wzrost rozpoczyna się w 2,0-3,5 °C i zwalnia, gdy temperatura przekracza 15 °C[11].
Siedlisko
Roślina głównie ruderalna. Występuje przeważnie na zrębach, ugorach, suchych obrzeżach dróg, wysypiskach, terenach kolejowych, ale wkracza także na znajdujące się w pobliżu siedlisk ruderalnych siedliska naturalne; murawy kserotermiczne i napiaskowe. Preferuje miejsca suche i świetliste[8][6]. Gatunek charakterystyczny zespołu Corispermo-Brometum tectorum[12].
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 14[13].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

  • W uprawach, zwłaszcza zbóż ozimych i rzepaku jest chwastem. Przenosi się do upraw z obrzeży pól uprawnych[9].
  • Ziarniaki są jadalne, ze względu jednak na niewielki rozmar rzadko były zbierane. Zbierali je m.in. Indianie i spożywali zwykle po upieczeniu lub ugotowaniu[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-01-28] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2018-02-15].
  4. ↑ Bromus tectorum na eMonocot [dostęp 2014-01-28]
  5. ↑ Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.
  6. ↑ a b Jürke Grau: Trawy. Jadwiga Kozłowska (tłum.). Warszawa: Świat Książki, 1998, s. 26. ISBN 83-7129-701-7.
  7. ↑ a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. ↑ a b c d e f g Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny synantropijne. Warszawa: Multico, 2011. ISBN 978-83-7073-514-2. OCLC 948856513.
  9. ↑ a b Horst Klaaβen, Joachim Freitag: Profesjonalny atlas chwastów. Limburgerhof: BASF Aktiengeselschaft, 2004.
  10. ↑ Klemmedson, JO; Smith, JG (1964). "Cheatgrass (Bromus Tectorum L.)". Botanical Review. 30: 226–262
  11. ↑ Bromus tectorum. [dostęp 2018-02-15].
  12. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. ISBN 83-01-14439-4.
  13. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  14. ↑ Łukasz Łuczaj: Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalovy. Chemigrafia, 2004. ISBN 83-904633-5-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stokłosa_dachowa&oldid=72987365”