Sygnet

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Złoty sygnet z epoki Karolingów (Muzeum Luwru w Paryżu)
Sygnet herbowy angielski
Pieczęć sygnetowa odciśnięta w laku (herb meksykańskiej rodziny Fonseca Padilla)
Sygnet pieczętny Świętopełka

Sygnet (fr. signet, łac. signum „znak”) – ozdobny pierścień, przeznaczony głównie dla mężczyzn, służący jako pieczęć do laku[a]. Na oczku ma wygrawerowany wizerunek herbu lub monogram. Współcześnie używany zazwyczaj jako element męskiej biżuterii.

W historycznej tradycji[edytuj | edytuj kod]

Początki sygnetu wiążą się z rzymskim zwyczajem używania pierścienia osobistego (anulus signatoris), którym uwierzytelniano listy. Od XII stulecia używany był przez możnowładców, a później także przez szlachtę do zamykania korespondencji osobistej. Szczególnym przykładem tradycyjnego sygnetu jest pontyfikalny pierścień papieski, znany pod nazwą Pierścienia Rybaka i spełniający funkcję osobistej pieczęci papieża.

Cechy fizyczne[edytuj | edytuj kod]

Oczko sygnetów herbowych wykonane jest na ogół z kamienia szlachetnego, obrabianego w technice intaglio. W Polsce międzywojennej najpopularniejszym materiałem do tego celu był niezbyt twardy i dość łatwy w obróbce krwawnik (minerał ten barwy stalowo-szarej, nazwę swoją zawdzięcza pozostawianiu czerwonawej smugi przy potarciu o papier). Do wyrobu sygnetowych pieczęci stosowano również inne kamienie szlachetne jak dwuwarstwowy onyks czy karneol bądź heliotrop. Ponadto tłoki pieczętne często grawerowane były w metalu, z którego wykonano sam pierścień.

Cechy użytkowe[edytuj | edytuj kod]

W Polsce noszony przez szlachtę na palcu serdecznym lewej dłoni[3]. Zwyczaj angielski nakazuje noszenie sygnetu na małym palcu.

Szczególnie w USA popularne jest noszenie przez mężczyzn sygnetów z symbolami ukończonych prestiżowych szkół lub jednostek wojskowych, w których odbyli służbę.

Wyróżnikiem i cechą niezbędną sygnetu jest jego funkcja jako pieczęci. Potocznie jednak sygnetami nazywa się także męskie pierścienie bez wygrawerowanego znaku właściciela, zwane wówczas „sygnetami ślepymi” albo pogardliwie „ślizgawką”.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Słowo „sygnet” może oznaczać też sygnet drukarski, tj. godło drukarni albo wydawcy umieszczane na okładce lub stronach informacyjnych książki[1][2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Witold Doroszewski (red.): sygnet. Słownik języka polskiego PWN, 1958–1969. [dostęp 2013-09-22].
  2. sygnet. Słownik języka polskiego PWN. [dostęp 2013-09-22].
  3. Dlatego starożytni Rzymanie nazywali go digitus annularis – palec pierścienny (W. Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Rytm, 2003, s. 909)


Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik sztuk plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, s. 291. ISBN 83-214-0590-8.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]