Szamozyt
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
Chamozyt |
|---|---|
| Skład chemiczny |
(Fe2+,Mg,Fe3+)5Al[(OH,O)8|AlSi3O10] zmienny |
| Twardość w skali Mohsa |
od 2 do 3 |
| Przełam |
nierówny |
| Łupliwość |
według (001) |
| Pokrój kryształu |
bardzo drobne |
| Układ krystalograficzny |
jednoskośny |
| Gęstość minerału |
3,0-3,4 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
szara,zielonoszara lub brunatna, a niekiedy zielonoczarna |
| Rysa |
szarozielona |
| Połysk |
szklisty lub matowy |
| Współczynnik załamania |
nα = α=1,600 ; β=1,600 ; γ=1,670 |
| Inne |
nieprzeźroczysty |
| Dodatkowe dane | |
| Szczególne własności |
słabo magnetyczny, rozpuszczalny w HCl |
Szamozyt lub chamozyt – złożony minerał z gromady krzemianów żelaza i glinu, z grupy chlorytów (żelazowych).
Nazwa minerału pochodzi od szwajcarskiej miejscowości Chamoson[2], gdzie w 1820 minerał został odkryty i opisany przez Pierre'a Berthiera.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
Występuje wyłącznie w postaci skupień oolitowych. Rzadko spotykany jako składnik skupień zbitych oraz jako pojedynczy minerał. Pojawia się jako produkt hydrotermalny skrystalizowany w szczelinach i druzach pegmatytowych. Współwystępuje najczęściej z syderytem, kaolinitem, kwarcem, magnetytem, pirokseny, plagioklazem, oliwinem, kalcytem. Minerał w utleniającym płomieniu czerwienieje w płomieniu redukującym czernieje, rozpuszczalny w HCl. Minerały podobne: delessyt, turyngit[1].
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Produkt przeobrażeń hydrotermalnych w skałach osadowych pochodzenia morskiego.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
W dużych ilościach występuje wśród skał osadowych pochodzenia morskiego, zwłaszcza wśród osadów jury środkowej (jury brunatnej). Tworzy hydrotermalne złoża rud żelaza.
W Polsce: Miedzianka koło Jeleniej Góry, Częstochowa (składnik rud żelaza[3][4]).
W świecie: Szwajcaria – Chamoson, Valais; Maderantal, Uri; Czechy – Hermanovice; Kladno; Niemcy – Schmiedefeld koło Suhl; Scheiz, Turyngia; Anglia – Frodingham, Lincolnshire; Wickwar, Gloucestershire, Penzance, Cornwall; Irlandia – Knowehead, Co. Antrim; Japonia – kopalnia Arakawa w prefekturze Akita; Shogase, prefektura Tokushima; USA – Creede, Mineral Co., Colorado; koło Hot Springs, Garland Co., Arkansas; Beacon Hill mine, Champion, Marquette Co., Michigan; Kanada – Wabana, Newfoundland
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rudolf Ďuďa, Rejl Luboš: Wielka Encyklopedia minerałów. Elipsa 2", cop, Warszawa 1994,. ISBN 83-86013-00-1.
- ↑ szamozyt. Słownik wyrazów obcych PWN. [dostęp 2013-11-20].
- ↑ szamozyt, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2013-11-20].
- ↑ Szamozyt. Encyklopedia WIEM, Onet.pl. [dostęp 2013-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-12)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.Parafiniuk, Minerały systematyczny katalog 2004 – TG ”Spirifer” W-wa 2005
- A. Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wyd. PAE W-wa 1993 ISBN 83-85636-03-X
- A. Bolewski, Mineralogia szczegółowa – Wyd. Geologiczne W-wa 1965
- A. Adamski, Górnictwo rud żelaza w regionie częstochowskim, Wyd. SITG, Częstochowa, 1994, ISBN 83-902609-6-4
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Chamosite. webmineral.com. [dostęp 2013-11-20].