Szczur białostopy

Szczur białostopy
	Rattus nitidus
	(Hodgson, 1845)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	myszy
Plemię	Rattini
Rodzaj	szczur
Gatunek	szczur białostopy
Synonimy
	Mus nitidus Hodgson, 1845; Mus horeites Hodgson, 1845; Mus aequicaudalis Horsfield, 1849; Mus rubricosa J. Anderson, 1879; Mus ruber Jentink, 1880; Rattus griseiventer rahengis Kloss, 1919; Rattus nitidus obsoletus Hinton, 1919; Rattus manuselae O. Thomas, 1920; Rattus hoffmani subditivus G.S. Miller & Hollister, 1921; Rattus vanheurni Sody, 1933; Mus guhai Nath, 1952;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Szczur białostopy^[14] (Rattus nitidus) – gatunek ssaka z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Azji Wschodniej, Południowo-Wschodniej i w Himalajach^[13]^[15].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Szczur białostopy występuje w północnych i północno-wschodnich Indiach, wschodnim Nepalu, skrajnie zachodnim i wschodnim Bhutanie, zachodniej, północnej i wschodniej Mjanmie, środkowej, południowo-środkowej i południowo-wschodniej Chińskiej Republice Ludowej (w tym wyspa Hajnan), w północnej Tajlandii, Laosie, Wietnamie (w tym przybrzeżna wyspa Cát Bà) i prawdopodobnie wschodnim Bangladeszu^[16]^[13]. Wprowadzony na Filipiny (wyspa Luzon), środkowe Celebes, wyspę Seram, północno-zachodnią Nową Gwineę i Palau, ale introdukcja może być szersza^[16].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1845 brytyjski przyrodnik Brian Houghton Hodgson nadając mu nazwę Mus nitidus^[2]. Holotyp pochodził ze środkowego Nepalu^[15].

R. nitidus należy do grupy gatunkowej norvegicus^[16]. R. nitidus jest morfologicznie podobny do R. norvegicus i jego siostrzanych gatunków^[16]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[16].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Rattus: łac. rattus „szczur”^[17].
nitidus: łac. nitidus „błyskotliwy, błyszczący, lśniący”, od nitere „lśnić”^[18].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 148–180 mm, długość ogona 135–206 mm, długość ucha 21 mm, długość tylnej stopy 32–36 mm; masa ciała 110–140 g^[19]. Samce (136 g) są średnio cięższe i mają dłuższe tylne kończyny niż samice (114 g); populacje północne również wydają się być większe niż populacje południowe^[16].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Występuje od poziomu morza do wysokości 2740 m n.p.m.^[13] W pierwotnym środowisku żyje w lasach i żeruje w strumieniach, chętnie wchodząc do wody; prawdopodobnie właśnie z tego powodu ma gęstą sierść, podobnie jak szczur wędrowny^[15]. Zamieszkuje różne rodzaje lasów, tereny uprawne, a także osiedla ludzkie^[13].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Szczur białostopy ma szeroki zasięg występowania, jest pospolity. Populacja jest stabilna, nie są znane zagrożenia dla gatunku. Jest on uznawany za gatunek najmniejszej troski, indyjskie prawodawstwo uznaje go za szkodnika^[13].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Rattus nitidus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Hodgson 1845 ↓, s. 267.
↑ Hodgson 1845 ↓, s. 268.
↑ T. Horsfield. Brief notice of several Mammalia and Birds discovered by B. H. Hodgson, Esq., in Upper India. „The Annals and Magazine of Natural History”. Second series. 3, s. 203, 1849. (ang.).
↑ J. Anderson: Anatomical and zoological researches: comprising an account of the zoological results of the two expeditions to western Yunnan in 1868 and 1875; and a monograph of the two cetacean genera, Platanista and Orcella. Cz. 1. London: B. Quaritch, 1878, s. 306. (ang.).
↑ F.A. Jentink. On some hitherto undescribed species of Mus in the Leyden Museum. „Notes from the Leyden Museum”. 2, s. 18, 1880. (ang.).
↑ C.B. Kloss. Three new mammals from Siam. „The journal of the Natural History Society of Siam”. 3, s. 74, 1919. (ang.).
↑ M.A.C. Hinton. Scientific results from the mammal survey. No. XVIII–(continued). Report on the house rats of India, Burma, and Ceylon. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 26 (2), s. 415, 1919. (ang.).
↑ O. Thomas. On mammals from Ceram. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 6, s. 424, 1920. (ang.).
↑ G.S. Miller & N. Hollister. Descriptions of sixteen new murine rodents from Celebes. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 34, s. 70, 1921. (ang.).
↑ H.J.V. Sody. Ten new mammals from the Dutch East Indies. „The Annals and Magazine of Natural History”. 12 (Tenth series), s. 435, 1933. DOI: 10.1080/00222933308673706. (ang.).
↑ B. Nath. „Journal of the Zoological Society of India”, s. 85, 1952. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f K.K. Aplin K.K., D. Lunde & S.D.L.& S. Molur D. Lunde & S.D.L.& S., Rattus nitidus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-02-04] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 280. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Rattus nitidus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-02-04].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 482. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 601, 1904. (ang.).
↑ nitidus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-04] (ang.).
↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 835. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

B.H. Hodgson. On the rats, mice, and shrews of the central region of Nepal. „The Annals and Magazine of Natural History”. 15, s. 266–270, 1845. (ang.).

[itis-1] Rattus nitidus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[CITEREFHodgson1845[https://www.biodiversitylibrary.org/page/18664146_267]-2] Hodgson 1845 ↓, s. 267.

[CITEREFHodgson1845[https://www.biodiversitylibrary.org/page/18664147_268]-3] Hodgson 1845 ↓, s. 268.

[Horsfield-4] T. Horsfield. Brief notice of several Mammalia and Birds discovered by B. H. Hodgson, Esq., in Upper India. „The Annals and Magazine of Natural History”. Second series. 3, s. 203, 1849. (ang.).

[Anderson-5] J. Anderson: Anatomical and zoological researches: comprising an account of the zoological results of the two expeditions to western Yunnan in 1868 and 1875; and a monograph of the two cetacean genera, Platanista and Orcella. Cz. 1. London: B. Quaritch, 1878, s. 306. (ang.).

[Jentink-6] F.A. Jentink. On some hitherto undescribed species of Mus in the Leyden Museum. „Notes from the Leyden Museum”. 2, s. 18, 1880. (ang.).

[Kloss-7] C.B. Kloss. Three new mammals from Siam. „The journal of the Natural History Society of Siam”. 3, s. 74, 1919. (ang.).

[Hinton-8] M.A.C. Hinton. Scientific results from the mammal survey. No. XVIII–(continued). Report on the house rats of India, Burma, and Ceylon. „Journal of the Bombay Natural History Society”. 26 (2), s. 415, 1919. (ang.).

[Thomas-9] O. Thomas. On mammals from Ceram. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 6, s. 424, 1920. (ang.).

[Miller&Hollister-10] G.S. Miller & N. Hollister. Descriptions of sixteen new murine rodents from Celebes. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 34, s. 70, 1921. (ang.).

[Sody-11] H.J.V. Sody. Ten new mammals from the Dutch East Indies. „The Annals and Magazine of Natural History”. 12 (Tenth series), s. 435, 1933. DOI: 10.1080/00222933308673706. (ang.).

[Nath-12] B. Nath. „Journal of the Zoological Society of India”, s. 85, 1952. (ang.).

[iucn-13] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f K.K. Aplin K.K., D. Lunde & S.D.L.& S. Molur D. Lunde & S.D.L.& S., Rattus nitidus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-02-04] (ang.).

[miiz-14] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 280. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[MSW3-15] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Rattus nitidus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-02-04].

[Burgin&inni-16] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 482. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-17] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 601, 1904. (ang.).

[18] nitidus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-04] (ang.).

[Denys&inni-19] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 835. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]