Szninkiel

Szninkiel (fr. Le grand pouvoir du Chninkel, dosłownie: Wielka moc Szninkla) – powieść graficzna z gatunku fantasy, której autorami są Jean Van Hamme (scenariusz) i Grzegorz Rosiński (rysunki).

Wydania

Po raz pierwszy Szninkiel ukazał się w oryginale francuskim w 10 odcinkach na łamach czasopisma „À suivre” w latach 1986–1987. Wydanie zbiorcze ukazało się w 1988 roku nakładem wydawnictwa Casterman, a po polsku w tym samym roku wydała ją oficyna wydawnicza Orbita. Na przełomie 2001 i 2002 roku liczący ponad 130 stron czarno-biały komiks został wznowiony w trzyczęściowej wersji i pokolorowany. W Polsce wydał go Egmont Polska równocześnie z wydaniem francuskim. W 2010 roku polskie wydanie zostało wznowione przez Egmont Polska w czarno-białej wersji w ramach ekskluzywnej reedycji komiksów autorstwa Grzegorza Rosińskiego.

Treść

Szninkiel to opowieść o planecie Daar okrążającej podwójne słońce, na której bezustannie toczy się wojna między trzema nieśmiertelnymi: Jargotem Pachnącym, Zembrią Cyklopką i Barr-Findem Czarną Ręką. Głównym bohaterem jest J’on, szninkiel (przedstawiciel niskorosłej rasy przypominającej nieco hobbitów), niewolnik Barr-Finda. J’on przeżywa jedną z cyklicznych bitew nieśmiertelnych, ale zostaje zapomniany na polu walki, dzięki czemu odzyskuje wolność. Niespodziewanie, J’onowi ukazuje się w przestworzach czarny monolit, będący najwyższym bogiem O’nem. Zgodnie z legendą, szninkiel wybrany przez O’na, przywróci pokój na Daarze. J’on zostaje wbrew własnej woli uznany za wybrańca i wyzwoliciela uciemiężonych szninkli. Przyjdzie mu za to zapłacić najwyższą cenę: śmierć poprzez publiczną egzekucję (przybicie do monolitu).

Odwołania i interpretacja

W Szninklu odnaleźć można wiele odwołań do tekstów literackich (m.in. Hobbit J.R.R. Tolkiena, mitologia sumeryjska) i filmów (monolit wyglądający podobnie jak monolit znany z filmu 2001: Odyseja kosmiczna Stanleya Kubricka). Prawdopodobnie najsilniej uwidaczniają się jednak wątki chrześcijańskie: m.in. Szninkiel-wybraniec jako metafora Chrystusa, podążający za Szninklem uczniowe (przypominający apostołów), uczeń który w trakcie wędrówki wypiera się Szninkla, osąd Szninkla przez wielebnych z jego własnego ludu, śmierć poprzez przybicie do monolitu (ukrzyżowanie), starotestamentowy topos boga „zazdrosnego i mściwego”. Sam Van Hamme wypowiedział się o obecnym w swoim dziele rysie teologicznym następująco:

„Wiedzieliśmy tylko, że Szninkiel miał być odrębną całością, rozgrywającą się w świecie zbliżonym do Tolkienowskiego. Mam na ten temat własną teorię: Bóg stworzył mnóstwo światów i każdy z nich w ten sam sposób sobie podporządkował. Prymitywne ludy wielbią Boga, ale on sprawia, by wyznawcy się od niego odwrócili. Następnie ich karze, zsyłając potop i inne katastrofy (...). Pozwala zamartwiać się kilku pokoleniom i podpowiada, że do odkupienia grzechów potrzebny jest Zbawiciel. Wraz z nadejściem Zbawiciela odradza się wiara w Boga, ale i strach przed następną karą, który obecny był w prymitywnej wierze. Oto pokrótce mój pomysł marketingu teologicznego”.

Pomimo tego, że idea przewodnia komiksu może być odczytywana jako antyreligijna, Ksenia Chamerska w przedmowie do wydania z roku 2001 podkreśla, że jest to tylko jedna z możliwych płaszczyzn interpretacji Szninkla.

Ze względu na sporą dozę okrucieństwa i erotyki komiks Szninkiel jest przeznaczony tylko dla dorosłych czytelników.

Bibliografia

• Szninkiel – Misja
• Szninkiel – Wybraniec
• Szninkiel – Sąd