Tesmer

<div

class="ImageGroup"
style="
  max-width:px;
  float: right; clear: right;   
  text-align: center;
  margin-left: 1.4em;
  
  "

>

Herb Tesmar i jego odmiany

Herb Tesmer I

Herb Tesmer I a

Herb Tesmer I b

Herb Tesmer I c

Strona z Tablic odmian herbowych Chrząńskiego. Herb Tesmer (tu jako Ciezmer), w rzędzie 4, kolumnie 2

Tesmer (Cesmer, Cieszmer, Ciezmer, Dusemer, Teschmer, Tesmar, Tessmer, Serce Przerażone, Przyjaciel odmienny) – kaszubski herb szlachecki.

Opis herbu

Herb znany przynajmniej w czterech wariantach. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego:

Tesmar I (Cesmer, Cieszmer, Ciezmer, Dusemer, Teschmer, Tesmar, Tessmer, Serce Przerażone, Przyjaciel odmienny): W polu czarnym serce czerwone, przeszyte trzema strzałami na opak, środkowa w słup, boczne w skos i skos lewy. Klejnot: nad hełmem w koronie pięć róż, dwie błękitne, trzy czerwone, pomiędzy którymi trzy strzały na opak, w wachlarz, srebrne. Labry: z prawej czerwone, podbite błękitem, z lewej błękitne, podbite czernią.

Tesmar I a (Cieszmer, Ciezmer, Dusemer, Teschmer, Tesmar, Tessmer, Przyjaciel odmienny): Pole błękitne, strzały w godle i w klejnocie nie na opak, brak róż, labry błękitne, podbite czerwonym.

Tesmar I b (Tesmar, Tessmar, Tessmer, Przyjaciel odmienny): Pole srebrne, strzały w godle i w klejnocie nie na opak, błękitne, z upierzeniem czerwonym, strzały w klejnocie skrzyżowane, brak róż, labry czerwone, podbite srebrem.

Tesmar I c (Tesmar, Przyjaciel odmienny): Barwy nieznane, serce przeszyte dwiema strzałami w krzyż skośny, brak korony i róż, w klejnocie dwie strzały na opak w wachlarz. Labry nieznanej barwy.

Najwcześniejsze wzmianki

Wariant I wymieniany w herbarzach: Dachnowskiego (Herbarz szlaachty Prus Królewskich), Chrząńskiego (Tablice odmian herbowych) oraz w pracach Piekosińskiego (publikacje w Heroldzi polskim oraz Wiadomościach Numizmatyczno-Archeologicznych). Wariant I a znany jest Dachnowskiegmu, Piekosińskiemu, a także Bagmihlowi (Pommersches Wappenbuch) i Żernickiemu (Der polnische Adel). Warianty I b oraz I c przytaczane są przez Nowego Siebmachera. Wariant I b używany był na Kaszubach i w Prusach Zachodnich w połowie XVII wieku, zaś wariant I c pochodzi z pieczęci Georga von Tesmar "von Bern" z 1555, z Bukowca.

Rodzina Tesmer

Istniały na Pomorzu trzy rodziny tego nazwiska, mającego pochodzić od słowiańskiego imienia Cieszymir. Jedna wywodziła się z Meklemburgii i pisała się Tesmar, druga pochodziła z kołobrzeskich patrycjuszy, trzecia była rodziną kaszubską i pisała się Tesmer. Ta ostatnia mieszkała w powiatach tczewskim i mirachowskim a także na ziemi lęborsko-bytowskiej. Według legendy rodzina ta miała wywodzić się od brata wielkiego mistrza krzyżackiego, Henryka Dusemera von Arffbergk, stojącego na czele Zakonu w latach 1345–1351. Pierwszym znanym członkiem rodu był Grzegorz Tesmer, sekretarz księcia Barnima Starego w 1527. Kolejne wzmianki pochodzą z lat: 1560, 1563 (Joachim Tesmer), 1565 (Maciej Tesmer), 1568, 1571, 1581 (Filip Tesmer), 1570 (Baltazar Tesmer w Niedamowie). Rodzina posiadała w XVI-XVII wieku wioski Podlesie, Koleczkowo, dział w Tuchlinie. Od działu tego przyjmowali nazwisko Tuchliński (np. Jerzy Tesmer Tuchliński w 1618). Część rodziny osiadła w Prusach Zachodnich pod Kwidzynem. Z niej członkowie rodu są wzmiankowani w latach 1632 (Jan Tesmer, zm. 1652), 1691 (Aleksander Tesmer). W XVIII wieku Tesmerowie mieli cząstki wsi: Barłomino, Strzeblielinko, Borkowo, Świchowo, Trzebiatkowa. W wieku XIX: Bochowo, Borkowo, Dąbrówka Lęborska, Węgornia, Gostkowo, Trzebiatkowa. Tesmerowie służyli licznie w armii pruskiej. Oprócz nazwiska odmiejscowego Tuchliński, Tesmerowie odnotowani zostali także z nazwiskiem Bukowski (Tesmer występuje wtedy w roli przydomka). Obecnie nazwiska Tesmar i Tessmar używa około 20 osób, Tesmer – ponad 300, Tessmer – ponad 400.

Herbowni

Tesmar (Tesmer, Cesmer, Cieszmer, Ciezmer, Dusemer, Teschmer, Teschner, Tesmier, Tessmar, Teszmar, Teszmer, Thesmar, Thesmer, Thesmyer, Thessmer, Tiessmar, Toschmer, Tusemer, Ziesmar) także z nazwiskami odmiejscowymi Bukowski i Tuchliński.

Rodzinę tę odnotowano także z herbem Sas Pruski, wedle Dachnowskiego używała go linia z Podlesia. Nie wiadomo dlaczego doszło do takiej zamiany herbów. W grę wchodzi zapomnienie pierwotnego herbu przez gałąź, błąd heraldyków, bądź przejęcie Sasa Pruskiego od spowinowaconych Mściszewskich.

Bibliografia

• Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej. T. 3. Gdańsk: Wydawn. BiT, 2009, s. 184–187, 278. ISBN 978-83-927383-6-7.

Linki zewnętrzne

• Szablon:Herbarz