Timareta
 Timarete malująca Dianę/Artemidę (miniatura z XV w.) | |
| Data urodzenia |
III lub II w. p.n.e. |
|---|---|
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
Timareta (Τιμαρέτη), gr. Thamyris, Tamaris, łac. Timarete (czynna w III lub II wieku p.n.e.) – starożytna malarka grecka, córka Mikona Młodszego, twórczyni obrazu bogini Artemidy w Efezie[1][2][3]. Uznawana za jedną z pierwszych artystek starożytności utrwalonych w źródłach pisanych[4].
Dwukrotnie wymieniona przez Pliniusza Starszego w Historii naturalnej z I wieku n.e. Najpierw jako córka malarza Mikona (młodszego), która również sama malowała (XXXV, 59). Powtórnie jako jedna z malarek (obok Eirene, Kalipso, Aristarete, Iai i Olympii) oraz jako córka Mikona i autorka wizerunku Artemidy w Efezie (XXXV, 147)[5].
Działała prawdopodobnie w III wieku p.n.e., może w Syrakuzach, przypuszczalnym miejscu aktywności swego ojca. Przekaz Pliniusza (tabula… antiquissimae picturae) dotyczący obrazu Artemidy jest niejasny: można go rozumieć go jako stworzenie kopii dzieła w stylu archaicznym, jako stworzenie nowego dzieła w stylu archaizującym, a wreszcie jako błędne umieszczenie w czasie i powiązanie z Mikonem malarki, która w rzeczywistości działała w epoce wcześniejszej[6][7]. Wątpliwości wzbudzała też liczba i tożsamość szeregu malarek wymienionych przez Pliniusza (przejętego być może od Durisa, zainteresowanego rolą kobiet w historii); dotyczy to również Timarete, której imię (poza tym częste w inskrypcjach i innych tekstach) zbliżone jest do imienia Aristarete[5][8].
Recepcja[edytuj | edytuj kod]
Według Giovanniego Boccaccia, Timareta (jako Tamaris) miała być córką malarza Mikona Młodszego z Aten, która jako artystka zdobyła uznanie za panowania Archelaosa I Macedońskiego, zaś w Efezie miał znajdować się wykonany przez nią wizerunek Diany[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W., Timarete, [w:] Real-Enzyklopädie der classischen Alterthumswissenschaft in alphabetischer Ordnung, hrsg. A. Pauly, C. Walz, W.S. Teuffel, Bd. 6, At. 2: Stoici-Zythum, Stuttgart 1852, s. 1973: czynna w nieznanym czasie.
- ↑ Timarete, [w:] Mała encyklopedia kultury antycznej, Warszawa 1968, s. 867: pod mianem Timarete, czynna w nieznanym czasie.
- ↑ Janusz A. Ostrowski, Słownik artystów starożytności: architektura, rzeźba, malarstwo, rzemiosło artystyczne, wyd. 2, Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 2006, s. 199, ISBN 978-83-7132-931-9.
- ↑ a, Who was Timarete? [online], Women's Art, 17 lipca 2019 [dostęp 2020-06-10] (ang.).
- ↑ a b Friedrich Münzer, Zur Kunstgeschichte des Plinius, "Hermes", 30, z. 4 (1895), s. 499-547.
- ↑ Natalie Kampen, Hellenistic Artists. Female, "Archeologia Classica", 27, nr 1 (1975), s. 9-17.
- ↑ Ernst Pfuhl, Malerei und Zeichnung der Griechen, Monachium: F. Bruckmann Verlag, 1923, s. 503 [dostęp 2020-06-17] (niem.).
- ↑ Jerzy Linderski, The Paintress Calypso and Other Painters in Pliny, "Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik", 145 (2003), s. 83-96.
- ↑ Giovanni Boccaccio, Sławne kobiety (De claris mulieribus) – część II, Włodzimierz Olszaniec (tłum.), „Meander”, 60, 2005, s. 449, DOI: 10.24425/118247 [dostęp 2020-06-10].