Ud

Ud
al-ud
Klasyfikacja naukowa	321.321-6; Chordofon złożony
Klasyfikacja praktyczna	instrument strunowy
Podobne instrumenty	lutnia, biwa
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ud, Oud, al-ud (arab. عود, ʿūd; pers. بربط, barbat; tur. ut) – instrument muzyczny strunowy z grupy chordofonów szarpanych^[1], uważany za przodka lutni, nazywany również lutnią arabską bądź lutnią perską^[2].

Wywodzi się z okolic Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu. W krajach arabskich ud jest bardzo popularny^[3].

Jest instrumentem bez progów. Współczesne instrumenty posiadają zazwyczaj 5 strun podwójnych oraz dodatkową strunę basową. Do gry na udzie używa się elastycznego plektronu (arab. risza, tur. mızrap) o długości około 10–15 cm. Tradycyjnie był wykonywany z orlego pióra, obecnie jednak używa się w tym celu głównie znacznie tańszych plektronów plastikowych^[3].

Muzycy grający na udzie

Charbel Rouhana
Hamza El Din
Achref Chargui^[4]^[5]
Anouar Brahem^[6]
Dhafer Youssef^[7]
Tadeusz Czechak^[8]^[9]
Studenci podczas ćwiczeń na ud, Kair
Ud z Syrii
Rabih Abou-Khalil
Ahmed Alshaiba

Przypisy

↑ ud, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-03-17] .
↑ AndrzejA. Chodkiewicz AndrzejA., Encyklopedia muzyki, Warszawa: Wydawn. Naukowe PWN, 1995, s. 31, ISBN 83-01-11390-1, OCLC 34128613 [dostęp 2022-10-18] .
↑ ^a ^b JohnnyJ. Farraj JohnnyJ., Inside Arabic music : Arabic maqam performance and theory in the 20th century, New York, NY 2019, s. 16-19, ISBN 978-0-19-065835-9, OCLC 1043956637 [dostęp 2022-10-18] .
↑ Achref Chargui, président des JMC 2018 : « la musique existe pour qu’on soit tous ensemble » [online], Music In Africa, 5 października 2018 [dostęp 2022-10-18] (ang.).
↑ Ouest-France, Les musiques du monde à l'école Sainte-Anne [online], Ouest-France.fr, 7 lutego 2015 [dostęp 2022-10-18] (fr.).
↑ y, Anouar Brahem – Blue Maqams – ECM Records [online], Era Jazzu, 5 czerwca 2022 [dostęp 2022-10-18] (pol.).
↑ DailyD. Sabah DailyD., Jazz, electric oud to echo in Istanbul with Tunisian Dhafer Youssef [online], Daily Sabah, 8 czerwca 2022 [dostęp 2022-10-18] (ang.).
↑ 52. BFM - Musica Antiqua Europae Orientalis [online], Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy [dostęp 2022-10-18] (pol.).
↑ Trapezfik zagra w Bogocie [online], poznan.wyborcza.pl, 21 czerwca 2004 [dostęp 2022-10-18] .

[1] ud, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-03-17] .

[2] AndrzejA. Chodkiewicz AndrzejA., Encyklopedia muzyki, Warszawa: Wydawn. Naukowe PWN, 1995, s. 31, ISBN 83-01-11390-1, OCLC 34128613 [dostęp 2022-10-18] .

[:0-3] JohnnyJ. Farraj JohnnyJ., Inside Arabic music : Arabic maqam performance and theory in the 20th century, New York, NY 2019, s. 16-19, ISBN 978-0-19-065835-9, OCLC 1043956637 [dostęp 2022-10-18] .

[4] Achref Chargui, président des JMC 2018 : « la musique existe pour qu’on soit tous ensemble » [online], Music In Africa, 5 października 2018 [dostęp 2022-10-18] (ang.).

[5] Ouest-France, Les musiques du monde à l'école Sainte-Anne [online], Ouest-France.fr, 7 lutego 2015 [dostęp 2022-10-18] (fr.).

[6] y, Anouar Brahem – Blue Maqams – ECM Records [online], Era Jazzu, 5 czerwca 2022 [dostęp 2022-10-18] (pol.).

[7] DailyD. Sabah DailyD., Jazz, electric oud to echo in Istanbul with Tunisian Dhafer Youssef [online], Daily Sabah, 8 czerwca 2022 [dostęp 2022-10-18] (ang.).

[8] 52. BFM - Musica Antiqua Europae Orientalis [online], Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy [dostęp 2022-10-18] (pol.).

[9] Trapezfik zagra w Bogocie [online], poznan.wyborcza.pl, 21 czerwca 2004 [dostęp 2022-10-18] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]