Uistiti białoucha

Uistiti białoucha
Callithrix jacchus
(Linnaeus, 1758)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Rząd	naczelne
Rodzina	płaksowate
Podrodzina	pazurkowcowate
Rodzaj	uistiti
Podrodzaj	Callithrix
Gatunek	uistiti białoucha
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Uistiti białoucha (Callithrix jacchus) – gatunek małpy szerokonosej z rodziny płaksowatych.

Obszar występowania

Występuje powszechnie w lasach deszczowych położonych nad brzegiem morza i nad rzekami, zamieszkuje także inne tereny leśne na obszarze północno-wschodniej Brazylii. Populacje sztucznie wprowadzone na innych obszarach Ameryki Południowej dobrze zaadaptowały się do nowych warunków.

Rozmiary i ciężar

Długość ciała: 12–15 cm. Długość ogona: 30–35 cm. Ciężar 300–360 g.

Wygląd

Długi ogon w szaro-białe pręgi. Sierść nakrapiana, szarobrązowa, ciemniejsza na głowie. Czoło białe, nad uszami charakterystyczne kępki białej sierści. Młode jednolicie szare.

Pożywienie

Żywi się głównie żywicą drzew i słodkimi sokami spijanymi z nacięć na drzewach, które sama wydłubuje dolnymi siekaczami. Zjada także owoce i inne części roślin, dodatkowo wzbogacając dietę niewielkimi zwierzętami, np. owadami, żabami, ptasimi jajami, pisklętami.

Rozmnażanie

Dominujące w stadzie samice zaczynają rozmnażać się w wieku 14–24 miesięcy i co roku wydają na świat dwa mioty liczące po 1–4 młodych. W wychowaniu pomagają im partnerzy i inne marmozety. Ciąża trwa 130–150 dni, a młode są karmione mlekiem przez ok. 100 dni. Długość życia sięga 10 lat na wolności, a 16 w niewoli.

Tryb życia

Akwaforta przedstawiająca parę figlujących uistiti białouchych (J.E. Ridinger, ok. 1767)

Marmozeta (inna nazwa: uistiti białoucha) jest aktywna głównie za dnia. Łatwo przystosowuje się do nowych warunków. Żyje w stadach liczących do 15 osobników, a ich terytorium obejmuje obszar o powierzchni ok. 10–40 hektarów. Przywódczynią stada jest rozmnażająca się samica. Bywają też stada, w których dominującą pozycję zajmuje 1 lub 2 samice, a reszta grupy składa się z ich potomstwa oraz 1 lub 2 niespokrewnionych osobników. Dominująca w stadzie samica wydziela związki chemiczne zwane feromonami, które powstrzymują rozmnażanie pozostałych samic. Zaloty rozpoczyna zwykle samica, wpatrując się w wybranego samca i wykonując pokaz oblizywania i cmokania, który on następnie odwzajemnia. Pozostałe samice pomagają opiekować się młodymi samicy przywódczyni. Marmozeta ma silne poczucie własności terytorialnej.