Pazurkowcowate
| ||
| Callitrichidae[1] | ||
| J.E. Gray, 1821[2] | ||
 Przedstawiciel rodziny – pigmejka karłowata (Cebuella pygmaea) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | naczelne | |
| Podrząd | wyższe naczelne | |
| Infrarząd | małpokształtne | |
| Parvordo | małpy szerokonose | |
| Rodzina | pazurkowcowate | |
| Typ nomenklatoryczny | ||
|
Callithrix Erxleben, 1777 | ||
| Synonimy | ||
| ||
| Rodzaje | ||
|
zobacz opis w tekście | ||
Pazurkowcowate[3], pazurkowce[4][5] (Callitrichidae) – rodzina ssaków naczelnych z infrarzędu małpokształtnych (Simiiformes) obejmująca między innymi marmozety i tamaryny.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzina obejmuje gatunki występujące w Amerykę Południową[6].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Do pazurkowców należą najmniejsi przedstawiciele naczelnych – wielkości wiewiórki; długość ciała wynosi od 30 do 70 cm[6]. Posiadają nagą twarz i uszy oraz duże oczy, długie kończyny tylne i długi ogon. Ich futro jest miękkie i gęste. Palce zakończone paznokciami. Prowadzą dzienny, zwykle nadrzewny tryb życia. Żyją zazwyczaj w małych, rodzinnych grupach. Samice rodzą zwykle dwa młode, którymi opiekują się wszyscy członkowie grupy. Pazurkowce są wszystkożerne.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Do pazurkowców należy ponad 40 gatunków małp zgrupowanych w kilku rodzajach[7][5]:
- Cebuella J.E. Gray, 1866 – pigmejka
- Calibella M.G.M. van Roosmalen & T. van Roosmalen, 2003 – jedynym przedstawicielem jest Calibella humilis (M.G.M. van Roosmalen, T. van Roosmalen, Mittermeier & de Fonseca, 1998) – pigmejka czarnoczapeczkowa
- Mico Lesson, 1840
- Callithrix Erxleben, 1777 – uistiti
- Callimico Miranda-Ribeiro, 1912 – miko – jedynym przedstawicielem jest Callimico goeldii (Thomas, 1904) – miko czarny
- Leontopithecus Lesson, 1840 – marmozeta
- Leontocebus Wagner, 1839
- Saguinus Hoffmannsegg, 1807 – tamaryna
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Większość pazurkowców jest zagrożona wyginięciem. Wszystkie gatunki są objęte konwencją waszyngtońską CITES.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Callitrichidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 298, 1821 (ang.).
- ↑ Rozporządzenie komisji (WE) nr 1332/2005 (pol.). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej. [dostęp 2016-11-20].
- ↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 257, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 36. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ a b A.B. Rylands & R.A. Mittermeier: Family Callitrichidae (Marmosets and Tamarins). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 262. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.)
- ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 174–182. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
- D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Subfamily Callitrichinae. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-04].
| ||||||||||||||||||||||||||